Frjáls verslun - 01.04.2013, Blaðsíða 6

6 FRJÁLS VERSLUN 4. 2013
H
inn kunni bandaríski athafnamaður
Jack Welch, fyrrverandi forstjóri Gene­
ral Electric, sagði fyrir nokkrum árum
á fundi á Nordica­hóteli, að mikilvægt
væri að ráða sigurvegara í vinnu;
keppnisfólk sem vildi ná árangri, talaði beint út og
ljómaði af leikgleði. Í nýliðnum alþingiskosninum
unnu Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur afger ­
andi sigur og fráfarandi stjórn fékk sögulegt rautt
spjald og var send beint í sturtu. Það einkennir sigur ­
vegara og skörunga í stjórnmálum að hafa sjálfstraust
til að ræða málin á einfaldan og skýran hátt – tala beint
út og vera óhræddir við það. Þar finnst mér nokkuð á
vanta hjá nýjum ráðherrum, en sjáum til; það er rétt búið
að flauta leikinn á og oft vinna menn sig inn í hann.
Það er ráðherrunum til vorkunnar að allir bíða
í óþreyju eftir breytingum og að eitthvað gerist í
atvinnulífinu. Verkefnin eru stórbrotin. Halli á fjárlög ­
um stefnir í að verða 600 milljarðar frá árinu 2008 og
hefur verið brúaður með lántökum. Það bindur auð ­
vitað menn. Niðurskurður útgjalda hefði þurft að vera
miklu meiri á undanförnum árum og það var mjög
misráðið að velja herta skattheimtu og auknar álögur
sem leið upp úr kreppunni. Munkhásen sagðist hafa
dregið sig upp á hárinu.
Það breytist ekki allt á einni nóttu með nýrri ríkis ­
stjórn en fyrstu skref hennar og yfirlýsingar hefðu
mátt vera meira afgerandi. Við setningu sumarþings
fannst mér stefnuræða Sigmundar Davíðs Gunn ­
laugssonar forsætisráðherra heldur almenn en tónn inn
þó jákvæður. Ræða Bjarna Benediktssonar, fjármála­
og efna hags ráðherra, var ákveðnari en engu að síður of
almenn. Kosningabaráttan er búin, það þurfti ekki að
endurtaka hana í ræðum á Alþingi þetta kvöld.
Ég hefði viljað sjá skýrari yfirlýsingar um skatta ­
lækkanir í stað orðalags eins og „að mál væru til
skoðunar og kæmu til greina í skattalagafrumvarpi
fyrir sumarþingið“. Þetta var kvöldið til að gefa
tón inn og flytja sumarsmellinn. Byrja á nokkrum
einföld um málum sem allir skilja, t.d. tilkynna hversu
mikið eldsneytisskattar myndu lækka í krónum talið
strax í sumar, sem og hve mikið tryggingagjaldið
ætti eftir að lækka. Nefna tölur sem fólk skilur.
Sömuleiðis hefði verið gott að tilkynna ákveðna
lækk un á virðisaukaskatti yfir línuna, til að byrja
með, sem og lækkun á tekjuskatti einstaklinga. Það
að segja frá afturköllun hækkunar á virðisaukaskatti
í ferða þjónustu eða að „það sé til skoðunar að
lækka virðisaukaskatt á barnaföt“ eru ekki nægilega
tilkomu mikil skilaboð. Lækkun skattprósentu þýðir
minni skatttekjur fyrst um sinn meðan atvinnulífið
bregst við henni og tekur við sér. Þetta er aðgerð til
langs tíma. Kanínan undir hattinum er sú að þetta
skilar sér í hagvexti síðar með meiri veltu, stærri
skat t stofni og auknum skatttekjum sem hafa raun ­
veru lega innistæðu; eru í takt við hagvöxt og getu
atvinnulífsins og heimila. Það er afar misráðið að telja
sig ekki hafa efni á skattalækkunum.
Boðuð lækkun veiðigjalds um 3,2 milljarða er gott
mál og tryggir líf í mörgum litlum og meðalstórum
útgerðum og eykur á fjárfestingar í sjávarútvegi
og atvinnugreinum sem þjónusta hann. Lækkun
veiðigjaldsins er hins vegar ekki mikil miðað við hvað
það hafði verið hækkað mikið áður. Þegar heyrast
gamalkunnir frasar skattpíningarfólks um hvaðan
peningarnir eigi að koma á móti skattalækkuninni
þegar vitað er að þeir skila sér margfalt síðar í aukn ­
um umsvifum í þjóðfélaginu. Lækkun ríkisútgjalda
er ekki til sem breyta í formúlunni hjá aðdáendum
skattahækkana. Þetta kvöld á Alþingi hefði átt að
blása stækkun Landspítalans af með öllu. Þetta risa ­
vaxna verkefni er óraunhæft og langt út fyrir getu
ríkissjóðs og stefnir öðrum verkefnum í voða.
Þá eru það skuldamál heimilanna. Það að leggja fram „þingsályktunartillögu sem inniheldur aðgerða áætlun í tíu liðum sem varða nauð­
synlegar aðgerðir vegna stöðu heimilanna“ er í sjálfu
sér ágæt byrjun. En almenningur keypti ekki þennan
pakka, fannst hann rýr miðað við hástemmd loforð
í kosninga bar áttunni. Tillagan fékk þegar nafnið
boðorðin tíu. Svo kom áletraður borði; Sigmundur
Davíð blessi heimilin. Það má hlæja að þessu en
þetta var ekki rétti tónninn sem ný ríkisstjórn þurfti
að gefa til að öðlast trúverðugleika. Í ljósi um ­
ræðna fyrir kosningar hefði forsætisráðherra átt að
til kynna að hans menn ættu þegar bókaðan fund
með kröfuhöfum bank anna, viðræður við þá væru
að hefjast og af hálfu stjórnvalda væri búið að ráða
hæfa erlenda lögfræðinga til að halda á málum
Íslands. Einföld og skýr skilaboð – og í ætt við það
hvernig talað var fyrir kosningar! Þá hefði þurft að
segja frá því að umræður hæfust á ákveðnum tíma
við aðlila vinnumarkaðarins um nýja þjóðarsátt til
að tryggja minni verðbólgu – og segja beint út að
launahækkanir umfram hag vöxt væru óraunhæfar
og gætu ekki orðið meiri en t.d. eitt til þrjú prósent
á ári. Til að sann færa alla hefði þurft að nefna tölur
um hversu mikið kaupmáttur ráðstöfunartekna,
kaupmáttur budd unnar, ætti eftir að aukast mikið
með þessum nýju vinnubrögðum. Segja frá ávinn ­
ingnum og selja hugmyndina. Sömuleiðis hefði átt að
útskýra hvað minni verðbólga þýddi í vaxtalækkunum
og aukn um fjárfestingum, en fleiri og fleiri hafa snúið
sér að lánum með óverðtryggða vexti og því virka
stýri vextir Seðlabankans mun hraðar en áður. Þá hefði
mátt útskýra hvaða áhrif þetta hefði á raungengi krón ­
unnar en launahækkanir stýra því að langmestu leyti.
Sigurvegarar gefa tóninn með skýrum og ábata ­
sömum yfirlýsingum sem allir skilja og vinna þannig
fólk á sitt band, fá það til að færa fórnir og ganga í
takt að markinu og njóta ávinningsins. Mikilvægt er
að tala beint út. Ráðherrarnir sigruðu í kosningunum
en eru þeir sigurvegarar?
Eru þeir sigurvegarar?
Jón G. Hauksson
Ráðherrarnir
sigruðu í
kosningunum
en eru þeir
sigurvegarar?
LEiðaRi
islandsbanki.is | Sími 440 4000
Við bjóðum
góða þjónustu
Við bjóðum
fyrirtækjum
sérþekkingu
Okkar vinna snýst um að þín vinna gangi vel. Við leggjum okkur
fram um að setja okkur vel inn í það sem þú ert að gera, og þó að við
þekkjum kannski ekki viðfangsefnin í þínu starfi jafn vel og þú, þá
vitum við hvað starfið gengur út á.
Hjá Íslandsbanka starfar hópur fólks sem býr að áratuga reynslu
af ráðgjöf við stór og smá fyrirtæki í verslun og þjónustu og hefur
víðtæka sérþekkingu á fjárhagsumhverfi þeirra. Þannig getum við
ávallt tryggt þeim þá bankaþjónustu sem þau þarfnast.
Þekking sprettur af áhuga.
Lilja Pálsdóttir hefur 25 ára reynslu af
ráðgjöf til fyrirtækja í verslun og þjónustu.
Lilja er útibússtjóri hjá Íslandsbanka.