Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2007, Blaðsíða 19

ÁGRIP VEGGSPJALDA / VÍSINDI Á VORDÖGUM
being), ýmis kjarnaeinkenni geðraskana (problems/symptoms),
virkni (functioning) og áhættu (risk). Heildarstig þáttanna að
undanskildum þeim sem metur áhættu gefur til kynna vanlíðan.
Áreiðanleiki og réttmæti listans hefur verið staðfest í Bretlandi.
Markmið: Markmiðið er að kanna próffræðilega eiginleika
íslensku útgáfunnar af CORE-OM.
Aöferð: CORE-OM var lagður fyrir 595 þátttakendur. Af þeim
voru 207 háskólastúdentar, 290 skjólstæðingar við upphaf fimm
vikna hugrænnar atferlismeðferðar (HAM) við þunglyndi og
kvíða á heilsugæslustöðvum og 98 skjólstæðingar við upphaf
fimrn vikna HAM meðferðar á göngudeild geðdeildar.
Niðurstöður: Áreiðanleiki CORE-OM var viðunandi og
marktækur bæði í almenna úrtakinu og klínísku úrtökunum.
Innri áreiðanleiki er fullnægjandi fyrir alla þættina að
undanskildum áhættuþættinum þar sem hann reyndist miðlungs.
Endurprófunaráreiðanleiki var kannaður í háskólaúrtakinu.
Listinnvarlagðurfyrirmeðvikumillibiliogbyggjaniðurstöðurnar
á svörum 154 nemenda. Endurprófunaráreiðanleiki CORE-OM
er viðunandi. Stöðugleiki þáttanna er góður (0,75-0,80) nema
fyrir áhættuþáttinn (0,48).
Uniræða: Niðurstöður benda til þess að próffræðilegir
eiginleikar CORE-OM séu viðunandi þar sem hann uppfyllir
hefðbundin viðmið urn áreiðanleika og réttmæti mælitækja.
CORE-OM gæti verið gagnleg viðbót við þau mælitæki sem nú
eru í notkun á göngudeild geðdeildar Landspítala, einkum sem
staðlað verklag til að meta árangur af meðferð óháð kennilegum
bakgrunni meðferðarinnar.
V 23 Gildi afbrigðilegra augnhreyfinga sem innri svipgerð-
ar í rannsóknum á arfgerð geðklofa á íslandi
H. Magnús Haraldsson1, Ulrich Ettinger2, Brynja B. Magnúsdóttira, Þórður
Sigmundsson', Engilbert Sigurðsson1, Hannes Pétursson'
'Landspítala, 2Institute of Psychiatry, King's College, London
hmagnus@landspitali.is
Inngangur: Afbrigðilegar augnhreyfingar („antisaccade“=AS
og „smooth pursuit“=SP) eru mögulegar innri svipgerðir sem
kunna að nýtast í rannsóknum á arfgerð geðklofa. „Prosaccade“
(PS) og „fixation" (F) eru samanburðarmælingar fyrir AP og
SP. Flestar rannsóknir hafa sýnt að sjúklingar með geðklofa
og nánir ættingjar þeirra hafa meiri frávik á mælingum þessara
augnhreyfinga en heilbrigðir. Pessi frávik kunna að orsakast af
svipuðum truflunum í heilastarfsemi og sum einkenni geðklofa.
Markmið: Að rannsaka gildi AS og SP augnhreyfinga sem innri
svipgerða í íslensku þýði vegna leitar að áhættuarfgerðum
geðklofa.
Aðferðir: Augnhreyfingar voru mældar með innrauðri ljóstæk
ni (infrared oculography) hjá pöruðum hópum sjúklinga með
geðklofa (N=118) og heilbrigðra (N=109). Mældar voru AS og
PS augnhreyfingar til samanburðar annars vegar og hins vegar
SP augnhreyfingar (á þremur hraðastigum; 0,25, 0,50 og 0,75
Hz) og F-mæling til samanburðar.
Niðurstöður: Sjúklingar með geðklofa höfðu marktækt meiri
frávik á öllum helstu AP og SP mælingum. Munurinn á
hópunum jókst með auknum hraða. Innra samræmi mælinga
var hátt fyrir allar breytur í báðum hópum að undanskildri AS
rýmisvillu (spatial error): Cronbach's alpha > 0,77 fyrir AS og >
0,85 fyrir SP, PS og F.
Ályktun: Veruleg frávik í AS og SP augnhreyfingum eru til
staðar í stórum hópi íslenskra geðklofasjúklinga. Næsta skref
er að nota þessar áreiðanlegu mælingar sem innri svipgerð í
rannsóknum á mögulegum áhættuarfgerðum geðklofa í íslensku
þýði.
V 24 Fyrsta og annars stigs innsæisleysi (anosognosia) í
Alzheimerssjúkdómi - kynning á vitrænu módeli
Kristín Hannesdóttir1, R.G. Morris2,
■Geðsviöi Landspítala,2 Institute of Psychiatry, King’s College, University
of London
khannesd@landspitali. is
Inngangur: Innsæi er oft skert hjá einstaklingum með
Alzheimerssjúkdóm. Markmið þessarar rannsóknar var annars
vegar að hanna vitrænt módel til að útskýra mismunandi stig
innsæisleysis og hins vegar að skoða þrenns konar aðferðir til að
meta innsæi í Alzheimerrsjúkdómi og bera saman niðurstöður
þeirra við módelið auk frammistöðu á taugasálfræðilegum
prófum.
Aðferð: 92 sjúklingar með Alzheimerssjúkdóm (meðalaldur
=75.30±6.54) og 92 viðmið,pöruð á aldri tóku þátt í rannsókninni.
Auk þess tóku 184 aðstandendur þátt. Innsæi var metið út frá 1)
klínísku mati (Experimenter Rating Scale; ERS),2) samanburði
á mati aðstandanda og sjúklings á vitrænni getu sjúklings
(Subjective Rating Discrepancy; SRD) og 3) samanburði á mati
sjúklings á eigin frammistöðu og raunverulegri frammistöðu á
taugasálfræðilegum prófum (Objective Judgement Discrepancy;
OJD). Niðurstöður þessara mælitækja voru skoðuð með tilliti
til minnisgetu, máls, sjónrænnar úrvinnslu og stýrikerfis heilans
með því markmiði að kanna hvort skerðing á vitrænni getu gæti
átt þátt í myndun innsæisleysis í Alzheimerssjúkdómi.
Niðurstöður: Marktækt samband fannst aðeins á milli OJD
mælingarinnar og frammistöðu á minnisprófum og á milli OJD
mælingarinnar og tíðni á ákveðnum villum (intrusion errors)
sem talin eru tengjast stýrikerfi heilans.
Ályktun: Skert minnisgeta og stýrikerfi heilans kunna að hafa
áhrif á tafarlaust innsæi í vitræna getu (annars stigs innsæisleysi).
Slík vitræn geta hefur hinsvegar síður áhrif á langtíma innsæi
í vitræna getu (fyrsta stigs innsæisleysi) sem stýrist frekar af
hrörnun á ‘metahugsun’ (metacognition).
V 25 Taugasálfræðileg og segulómunarrannsókn á vit-
rænni skerðingu í háþrýstingi og samband hennar við
hvítavefsbreytingar í heilanum
Kristín Hannesdóttir1-2, Nitkunan A2, Charlton RA2, Barrick TR2,
MacGregor GA’, Markus HS2
'Geðsviði, Landspítala, 2Clinical Neuroscience, 3Blood Pressure Unit, St
Georges University of London
khannesd@landspitali. is
Inngangur: Háþrýstingur getur haft skaðleg áhrif á vitræna getu
óháð afleiðingum heilablóðfalla og hvítavefsbreytinga. Vitræn
Læknablaðið/fylgirit 54 2007/93 19