Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2007, Side 29

ÁGRIP VEGGSPJ ALDA / VÍSINDI Á VORDÖGUM
skurðaðgerðir, mikil blæðing og fullreynd meðferð blóðhluta
eru einkennandi fyrir sjúklinga sem fengið hafa rFVIIa í
hjartaaðgerð hér á landi. Svo virðist sem rfVII sé mjög virkt lyf
í að stöðva alvarlegar blæðingar í hjartaaðgerðum. Dánartíðni
er þó há. Rannsaka þarf betur fylgikvilla rFV'7/a-meðferðar, en
lyfið gæti hafa stuðlað að myndun blóðtappa í heila og lungum
hjá einum sjúklingi.
V 48 Æxli í skeifugörn
Jóhann Páll Ingimarsson1, Jón Gunnlaugur Jónasson2, Jónas Magnússon1,
Páll Helgi Möller1
‘Skurðlækningadeild Landspítala, 2rannsóknarstofa HÍ í meinafræði
johannpa@landspitali.is
Inngangur: Æxli í skeifugörn eru sjaldgæf og hafa yfirleitt slæmar
horfur. Umdeilt er hvaða meðferð sé ákjósanlegust við slík æxli,
bæði þegar kemur að aðgerðavali og lyfjameðferð. Tilgangur
rannsóknar okkar var að athuga faraldsfræði skeifugarnaæxla,
greiningaraðferðir, meðferðir og lifun á Islandi yfir 50 ára
tímabil, eða frá 1955 til 2005.
Efniviður og aðferðir: Upplýsingar voru fengnar
úr Krabbameinsskrá Krabbameinsfélags íslands um alla
einstaklinga sem greinst hafa með æxli í skeifugörn á
tímabilinu 1955 til 2005 og þær bornar saman við greiningaskrá
Rannsóknarstofu Háskólans í meinafræði. Gögn voru fengin
úr sjúkraskrám einstaklinganna. Öll sýni voru endurskoðuð af
einum og sama meinafræðingnum.
Niðurstöður: Tultugu og níu manns greindust með æxli í
skeifugörn á tímabilinu, 18 karlar og 11 konur. Meðalaldur við
greiningu var 63 ár (bil 42-83). Heldur fleiri greindust seinustu 15
árin (n=13) samanborið við tímabilin þar á undan. Algengustu
einkennin voru: kviðverkir (n=19), slappleiki (n=16), blóðleysi
(n=7), þyngdartap (n=7), gula (n=6) og uppköst (n=6). Æxlin
voru oftast greind með tölvusneiðmynd (n=13), passage
(n=7) eða röntgen mynd af maga (n=7). Flest æxlanna voru
kirtilfrumukrabbamein (n=16) en önnur voru silfurfrumuæxli
(carcinoid) (n=7), strómaæxli (GIST) (n=2), meinvörp annarra
æxla (n=2) og önnur æxli voru 2. Algengustu aðgerðir voru
Whipple’s aðgerð (n=7), brottnám á skeifugörn og/eða ásgörn
(n=5) og brottnám á æxli (n=3).Tveir einstaklingar voru greindir
óskurðtækir í aðgerð, tveir fengu enga skurðmeðferð og einn
einstaklingur greindist við krufningu. Algengustu fylgikvillar
aðgerðar voru fistlar frá brisi (n=4) og sárasýkingar (n=3). Einn
sjúklingur lést í kjölfar aðgerðar, úr sýklasótt og losti. Einn
skurðlæknir hefur sinnt fimm tilfellum á íslandi, einn þremur
og tveir tveimur. Sex manns fengu krabbameinslyfjameðferð
eftir skurðaðgerð en enginn fyrir skurðaðgerð, fjórir við
kirtilfrumukrabbameini og tveir við meinvörpum í skeifugörn.
Miðgildi lifunar fyrir kirtilfrumukrabbamein er 16 mánuðir (bil
0-39). Þar af eru fjórir sjúklingar enn á lífi, (13-39 mánuðir frá
greiningu). Miðgildi lifunar fyrir silfurfrumuæxli er 72 mánuðir
(bil 23-144).
Uniræða: Æxli í skeifugörn eru sjaldgæf á íslandi og skurðlæknar
því útsettir fyrir fáum tilfellum. Einkenni eru ósértæk og
greiningaraðferðir mismunandi. Hlutfall kirtilfrumuæxla og
silfurfrumuæxla er svipað hér og erlendis. Horfur eru slæmar
hérlendis og heldur verri en lýst er í erlendum rannsóknum, þó
þær rannsóknir nái flestar yfir mun skemmra tímabil. Tíðni fer
vaxandi af óþekktum ástæðum.
V 49 Vefjagerð carcinoid lungnaæxla er óáreiðanleg til að
spá fyrir um klíníska hegðun þeirra
Jóhanna M. Sigurðardóttir1, Kristinn B. Jóhannsson1, Helgi ísaksson2,
Steinn Jónsson3-4, Bjarni Torfason1-4,Tómas Guðbjartsson1-4
‘Hjarta- og Iungnaskurðdeild.2Rannsóknarstofa í meinafræði og3lungnadeild
Landspítala, 4læknadeild HÍ
johannamsig@yahoo. com
Inngangur: Carcinoid æxli eru krabbamein af neuroendocrine
uppruna sem oftast greinast í kviðarholi en geta greinst í lungum.
Þau hegða sér oftast sem góðkynja æxli en geta þó meinverpst.
Hefð er fyrir því að skipta þeim í illkynja (atypical) og hefðbundna
(classical) vefjagerð. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna
faraldsfræði og árangur meðferðar við carcinoid lungnaæxlum á
Island með sérstaka áherslu á vefjagerð æxlanna.
Efniviður og aðferðir: Afturvirk rannsókn sem nær til allra
tilfella sem greinst hafa á íslandi frá 1955-2005. Upplýsingar
fengust úr sjúkra- og aðgerðarskrám. Æxlin voru stiguð skv.
TNM stigunarkerfi fyrir lungnakrabbamein. Öll æxlin voru
endurskoðuð af meinafræðingi.
Niðurstöður: Alls greindust 64 tilfelli (22 karlmenn, 42 konur,
meðalaldur 49 ára),sem er 1,9% af öllum lungnakrabbameinum
greindum á þessum 50 árum. Algengustu einkennin voru
takverkur og hósti en 20 sjúklingar greindust fyrir tilviljun. Hjá
45 sjúklingum fannst æxlið miðlægt í lungum, jafnt í hægra sem
vinstra lunga. Langoftast var um að ræða klassíska vefjagerð
(84%) en 10 sjúklingar voru með illkynja vefjagerð. Meðalstærð
æxlanna var 2,6 cm (bil 0,4-5,5 cm) og reyndust 33 sjúklingar vera
á stigi I og 2 á stigi II. Hjá fjórum sjúklingum fundust meinvörp
í miðmætiseitlum (stig III) og 4 reyndust með fjarmeinvörp (stig
IV), en tveir þeirra (50%) voru með hefðbundna vefjagerð.
Einn sjúklingur lést innan 30 daga frá aðgerð en algengasta
aðgerðin var blaðnám (82%) og fjórir sjúklingar gengust undir
lungnabrottnám.Við eftirlit höfðu íimm af 64 sjúklingum látist af
völdum sjúkdómsins (7,8%), tveir þeirra voru með hefðbundna
vefjagerð. Fimm ára lífshorfur voru mun betri fyrir sjúklinga
með hefðbundna vefjagerð, eða 96% samanborið við 70%
(p<0,001).
Ályktun: Carcinoid lungnaæxli hegða sér ofast góðkynja en þessi
æxli geta sáð sér í miðmætiseitla og/eða önnur líffæri. Þetta getur
dregið sjúklingana til dauða. Engu að síður eru horfur hópsins í
heild mjög góðar og árangur skurðaðgerða er góður. Vefjagerð
virðist ekki vera áreiðanleg til að spá fyrir um klíníska hegðun
þessara æxla.
Læknablaðið/fylgirit 54 2007/93 29