Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2007, Side 40

ÁGRIP VEGGSPJALDA / VÍSINDI Á VORDÖGUM
V 70 Aðskilinn lungnahluti - átta tilfelli meðhöndluð með
skurðaðgerð
Andreas Pikwer'.Tómas Guðbjartsson2-3
Læknadeild Háskólans í Lundi', hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala2,
læknadeild HÍ3
tomasgud@landspitali. is
Inngangur: Aðskilinn lungnahluti (pulmonary sequestration)
er sjaldgæfur meðfæddur galli þar sem hluti lungna er án
tengsla við lungnaberkjur og lungnablóðrás. Lungnahlutinn
tekur því ekki þátt í loftskiptum. Oftar en ekki veldur aðskilinn
lungnahluti einkennum en sjúklingarnir geta einnig verið án
einkenna og greinast stundum fyrir tilviljun. Meðferð felst í
skurðaðgerð þar sem lungnahlutinn er fjarlægður. Þó er umdeilt
hversu umfangsmikil skurðaðgerðin þarf að vera. Tilgangur
þessarar rannsóknar var að rannsaka alla sjúklinga sem fengu
meðferð við meðfæddum lungnahluta á Háskólasjúkrahúsinu
í Lundi frá 1994 til 2004. Aðaláhersla var lögð á einkenni og
greiningu sjúkdómsins auk árangurs skurðmeðferðar.
Efniviður og aðferðir: Alls greindust átta tilfelli, sjö karlar og
ein kona. Meðalaldur við greiningu var 7,3 ár (bil 25 dagar-
17 ár). Upplýsingar um sjúklinga fengust úr sjúkraskrám og
gagnagrunni meinafræðideildar Háskólasjúkrahússins í Lundi.
Haft var samband við sjúklinga eða aðstandendur þeirra og var
lengd eftirfylgni 87 mánuðir (miðgildi).
Niðurstöður: Alls greindust átta sjúklingar og gengust þeir
allir undir skurðaðgerð. Sjö þessara sjúklinga greindust í
kjölfar einkenna frá loftvegum, oftast vegna lungnabólgu.
Tveir greindust með hjartabilun. Fimm sjúklingar voru með
aðra meðfædda galla, þar á meðal sd/?n7a/--heilkenni og
meðfædda hjartasjúkdóma. Greining aðskilins lungnahluta
fékkst með slagæðamyndatöku hjá sjö sjúklingum en hjá
einum með segulómskoðun. I öllum tilvikum var frantkvæmd
skurðaðgerð þar sem lungnablaðið með lungnahlutanum var
fjarlægt (blaðnám, lobectomy). Fylgikvillar eftir aðgerð voru
sjaldgæfir og engir alvarlegir. I dag eru allir sjúklingarnir að
einum undanskildum (sem hefur aðra flókna meðfædda galla)
við góða líðan.
Alyktun: Algengustu einkenni aðskilins lungnahluta eru frá
öndunarfærum og hjarta. Fjölbreytileg einkenni gera greiningu
erfiða og geta valdið töfum á greiningu. Þetta á ekki síst við um
greiningu hjá börnum sem einnig eru með meðfædda hjartagalla.
Þess vegna verður að hafa einkenni aðskilins lungnahluta í huga
sem hugsanlega mismunagreiningu í þessum hópi sjúklinga.
Hægt er að meðhöndla aðskilinn lungnahluta með góðum
árangri með blaðnámi.
V 71 Miðblaðsheilkenni. Klínísk einkenni og meinafræði
Jón Þorkell Einarsson', Jónas G. Einarsson1, Helgi J. ísaksson2, Tómas
Guðbjartsson3, Gunnar Guðmundsson'
1 Lungnadeild, 2rannsóknastofu í meinafræði og 3hjarta- og lungnaskurðdeild
Landspítala
tomasgud@landspitali. is
Inngangur: Miðblaðsheilkenni (Middle lobe syndrome) er
sjaldgæft sjúkdómsástand í miðblaði hægra lunga. Lítið er
40 Læknablaðið/fylgirit 54 2007/93
vitað um klínísk einkenni og meinafræði þess. Tilgangur
rannsóknarinnar var að kanna þessi atriði.
Efniviður og aðferðir: Skoðuð voru sjúkragögn sjúklinga þar
sem miðblaðið hafði verið fjarlægt (lobectomy) árin 1984 til
2006. Þeir fundust með leit í gagnagrunni rannsóknarstofu
í meinafræði, Landspítala, og sjúkraskýrslur frá klínískum
deildum voru kannaðar.
Niðurstöður: Um var að ræða 17 sjúklinga, fjóra karla og 13
konur á aldrinum 2-86 ára (meðalaldur 53 ár). Algengast var
að sjúklingar hefðu endurteknar sýkingar (13) og hósta (11).
Einnig uppgang (9), mæði (8), brjóstverk (7) og blóðhósta
(2) sem einkenni. Átta voru með teppusjúkdóm í lungum.
Við skoðun heyrðist önghljóð yfir lungum hjá sjö sjúklingum.
Tölvusneiðmyndir voru til af öllum sjúklingunum og sýndu þær
þéttingu (9), samfall (9), berkjuskúlk (6) og dreifðar þéttingar
(4). Hjá einum sást aðskotahlutur í berkju. Alls sáust níu
mismunandi vefjafræðilegar orsakir fyrir miðblaðsheilkenni.
Algengast var að sjá berkjuskúlk eða hjá átta sjúklingum. Þrír
höfðu aðskotahlutsviðbragð. Til viðbótar var algengt að sjá
trefjavefslungnabólgu og berkjubólgu. Berkjuspeglun hafði
verið gerð í 15 sjúklinganna og var fyrirstaða í miðblaðsberkju
hjá einum.
Áiyktanir: Miðblaðsheilkenni var algengara í konum.
Endurteknar sýkingar, hósti, uppgangur og mæði voru algeng
einkenni. Ýmsar vefjagreiningar koma fyrir en berkjuskúlk er
algengast og æxli er sjaldgæft. Fyrirstaða í berkju var sjaldan
fyrir hendi.
V 72 Sogæðaæxli í kviðarholi - sjúkratilfelli
Gígja Guðbrandsdóttir', Jónas Magnússon', Sigurður V. Sigurjónsson2
Kristrún R. Benediktsdóttir3, Páll Helgi Möller* 1
'Skurðlækningadeild^myndgreiningardeildogTannsóknastofuímeinafræði,
Landspítala
gigjagud@landspitali. is
Inngangur: Sogæðaæxli í kviðarholi hjá fullorðnum er sjaldgæfur
góðkynja sjúkdómur en einungis 2-8% þeirra eiga upptök sín
þar. Þessi æxli eru algengari hjá konum, koma fyrir í öllum
aldurshópum og geta haft breytilega sjúkdómsmynd. Orsök
sjúkdómsins er talin vera þróunarlegur galli á sogæðakerfinu
en einnig er kenning um að bólga eða sýking í sogæðakerfinu
geti leitt til hindrunar á streymi vökva og þar af leiðandi
samsöfnunar og myndunar fyrirferða. Meðferðin er brottnám
með skurðaðgerð og horfur eftir aðgerð eru góðar. í september
2006 voru tveir karlmenn teknir til aðgerðar á Landspítala með
sogæðaæxli og er þeim tilfellum lýst hér.
Tilfelli: Fyrra tilfellið var 23ja ára hraustur karlmaður með
tveggja ára sögu um vaxandi bakverki sem ekki svöruðu
hefðbundinni meðferð. Tölvusneiðmynd af kviðarholi sýndi
fyrirferð umhverfis briskirtil. Vefjasýni var fengið frá fyrirferðinni
með kviðsjárspeglun sem staðfesti greininguna. Sjúklingur fór í
kviðarholsskurð þar sem blöðrukennd fyrirferð var fjarlægð.
Einnig var tekið sýni frá briskirtli. Aðgerðin var fylgikvillalaus
sem og gangur eftir aðgerð. Engar illkynja breytingar greindust
og var ekki mælt með frekari meðferð.
Seinna tilfellið var 46 ára karlmaður með nýgreindan háþrýsting
J