Frjáls verslun - 01.07.2010, Síða 37

mun ekki leiða byltingu nýsköpunar á Íslandi. Og ekki heldur háskólar.
Það verður að vera atvinnulífið sem blæs til sóknar. Íslensk fyrirtæki
geta ekki útvistað nýsköpun á Íslandi til hins opinbera. Þá verður engin
nýsköpun. Þetta verður að vera samvinna hins opinbera, háskóla og
atvinnulífsins þar sem fyrirtæki taka frumkvæðið.
Mýmörg dæmi eru um hvernig fyrirtæki geta búið til grunn fyrir
nýsköpun og sprotafyrirtæki ef þau nýta auðlindir sínar og hæfni
með það að leiðarljósi. Atvinnulífið hefur ekki síður mikla þörf fyrir
nýsköpun og að áhugaverð sprotafyrirtæki verði til á Íslandi. Það
er grundvallaratriði fyrir samkeppnishæfni Íslands og aukna verð-
mæta sköpun.
Orðið samkeppni má hins vegar ekki blinda mönnum sýn þegar
flest vaxtarfyrirtæki þurfa að sækja markaði sína út fyrir landsteinana
og þá er oftast verið að tala um örsmáa markaðshlutdeild til þess að
búa til stöndug fyrirtæki. Samvinna fyrirtækja er nauðsynleg til að
byggja skotpallinn sem gerir sprotafyrirtækjum kleift að taka á flug.
Forgangsröðun
Vandamálið er fyrst og fremst forgangsröðun. Íslenskir stjórn mála-
menn hafa ekki sýnt skilning á því að framtíðarsýn Íslands verður
að vera nýsköpunarsamfélag en ekki auðlindasamfélag fortíðarinnar.
Nýsköpun ætti að vera efst á forgangsröðunarlista stjórnmálanna en
ekki neðst. Þetta er ekki verkefni sem hægt er að henda krónun og
aurum í til að friða samviskuna. Það er verið að eyða miklu stærri upp -
hæðum í verkefni sem skila takmörkuðum verðmætum til lengri tíma.
Háskólar verða að læra betur að miðla þekkingu af því að þeir hafa
samfélagslegt hlutverk en ekki reyna að einoka hana og ætla sér að
vera upphaf og endir alls. Í auknum mæli þarf þekking að leiða til
verðmætasköpunar. Atvinnulífið getur ekki staðið á hliðarlínunni leng -
ur og hvert og eitt fyrirtæki einungis hugsað um eigin hag. Kerfis hrun
útmáði næstum því allt atvinnulíf Íslands. Sameiginleg upp bygg ing
kerfis nýsköpunar skapar öllum fyrirtækjum ný tækifæri.
Uppspretta nýrra fyrirtækja
Stór hluti nýrra sprotafyrirtækja á Íslandi í dag verður til í krafti ein -
staklingsframtaks. Frumkvöðlar með ástríðu og framtíðarsýn byggja
upp fyrirtæki með svita og tárum. Það er mikilvægt og nauð synlegt
að slík fyrirtæki verði til en vegna þess að þau eiga lítið sem ekkert
bakland eða auðlindir verður þrautagangan maraþon án leiðar merk-
inga og nestis.
Það sem vantar er að fleiri hugmyndir eigi bakland og stuðning í
háskólum, hjá opinberum stofnunum og hjá fyrirtækjum. Þau verða
að vera duglegri við að útvista verkefnum án þess að nýta sér ein -
ok unar stöðu og hafa það að markmiði að drepa allt í kringum sig.
Með slíka uppsprettu getur Viðskiptasmiðjan sem farvegur nýrra
fyrir tækja haft gríðarleg áhrif á uppbyggingu íslensks atvinnulífs. Í
sam vinnu við fjárfesta er vettvangur viðskiptaþekkingar, ráðgjafar
og tengslanets hraðbraut nýrra fyrirtækja sem miðar að því að koma
þeim úr viðskiptahugmynd í vaxtarfyrirtæki.
Áhugaverð sprotafyrirtæki
Listi yfir áhugaverð sprotafyrirtæki er fyrst og fremst áminning um
að þrátt fyrir lítinn áhuga lykilaðila í kerfinu – stjórnvalda, há skólanna
og atvinnulífsins – er stöðugt verið að sá fræjum vaxtar fyrir tækja.
Flest eiga þau erfitt með að ná að vaxa vegna þess að þau hafa ekki
þekkinguna, hæfnina eða auðlindirnar sem til þarf.
Þessi listi á að vera listi yfir stjörnusprota sem geta verið fyrirmyndir
annarra fyrirtækja, listi yfir fyrirtæki sem geta skapað þúsundir nýrra
starfa á ári hverju. Sú flóra af góðum við skiptahugmyndum og einstakl-
ingsframtaki sem þessi listi gefur vís bendingu um er vonin um bjarta
framtíð Íslands. En þetta er ein ungis upphafið. Með alvöru þátttöku
ríkisins, sam vinnu háskóla og frum kvæði atvinnulífsins getur orðið
bylting. Umbreyting sem gerir Ísland að vöggu áhugaverðra sprota-
fyrirtækja.
Ríkið mun ekki leiða byltingu nýsköpunar á
Íslandi. Og ekki heldur háskólar. Það verður
að vera atvinnulífið sem blæs til sóknar.
Framtíðarsýn Íslands verður að vera nýsköp-
unar samfélag en ekki auð linda sam félag for -
tíðarinnar. Nýsköpun ætti að vera efst á for -
gangslista stjórnmálanna en ekki neðst.
F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 1 0 37