Frjáls verslun - 01.11.2010, Blaðsíða 40

40 F R J Á L S V E R S L U N • 1 1 . T B L . 2 0 1 0
og því má segja að Kjörís hafi farið inn á þá braut að flytja inn ís sem
erfiðara er að framleiða og kallar á dýrar fjárfestingar.
Fjölbreytt starfsemi
Sú viðleitni félagsins að vera sjálfum sér nægt á sem flestum sviðum hefur
orðið til þess að það rekur margvíslega tengda starfsemi sem meðal annars
kallar á talsverða vélaþekkingu. Fyrir utan framleiðslu vélarnar rekur félagið
stóran bílaflota og starfrækir sérstakt verkstæði til að þjónusta hann. Því
tengt er sérstakt dekkjaverkstæði.
„Við hendum aldrei neinu sem hægt er að nýta. Hér eru fjórir
vélamenn og við rekum eigið bifvélaverkstæði enda finnst okkur tíu ára
bílar alls ekkert gamlir,“ segir Guðrún. Vitaskuld kemur þessi þörf fyrir
eigin þjónustu til af því að bílarnir eru sérhannaðir með frystiaðstöðu
og því þarf að nýta þá vel.
Þegar gengið er um fyrirtækið rekur fólk augun í frystikistur og ís­
gerðarvélar. „Það er hluti af þessari starfsemi að vera með tæki fyrir
vörurnar okkar og það hefur þróast út í það í gegnum árin að við útvegum
frystikistur og skápa fyrir okkar vörur í verslanir. Við íhugum fjárfestingar
ákaflega vel og reynum að nýta hlutina. En rekstur, eins og sá sem Kjörís
stendur fyrir, kallar á talsverðar fjárfestingar á hverju ári,“ segir Valdimar.
Sam skipti milli framleiðanda og seljanda vörunnar eru mikil.
Aðspurður segir Valdimar það vera sjaldgæft að beðið sé um útilokandi
samninga við verslanir þar sem aðeins annar framleið andinn kemur
sínum vörum að. „Á tímabili var meira um slíka samninga en bless­
unarlega hefur þeim fækkað,“ segir Valdimar. „Annað gildir með sölu á
ísblöndu. Þar eru gerðir samn ingar við framleið endur um ísgerðarvélar
og frysta sem eru merktir þeim og algengast að aðeins sé selt frá öðrum
framl eiðand an um enda staðirnir þá oftast merktir honum.“
Hvað er svona merkilegt við ís?
Kjörís er með um það bil 260 vörunúmer og framleiðir sjálft um 160
vörutegundir af ís. Ís er því ekki bara ís. Neytendavörumarkaður tekur
stöðugum breytingum og að sögn Guðrúnar þarf sífellt að koma með
nýjar vörur eða gæða eldri vörur nýjungum; t.d. með nýjum umbúðum.
Markaðurinn er kröfuharður á slíkt. – En sumt næst að endurnýta og
Guðrún dregur fram pakkningar sem gengu í endurnýjun lífdaga við
hrunið en þá margfaldaðist verð á plasti. Gömlu pappaöskjurnar fengu
þá líf á ný.
„Ís er sérstök vara að því leyti að neytendur eru mjög nýjungagjarnir
og mjög svo móttækilegir fyrir að prófa eitthvað nýtt. Á síðustu árum
höf um við verið með um 20 nýjungar á hverju ári, stundum er það fyrst
og fremst í formi umbúðabreytinga,“ segir Guðrún. Hún segist undrast
það hve virk samskipti við neytendur eru. „Fólk er ótrúlega duglegt að
senda ábendingar eða umsagnir og ég fagna því mjög.“
Vöruþróunin fer að mestu fram innan fyrirtækisins og er „talsvert meira
en bragðskyn þeirra systkina“. Samstarf við utanaðkomandi þekkist þó og
má þar helst nefna langt og farsælt samstarf við Nóa­Síríus, annað rótgróið
fjölskyldufyrirtæki. Einnig hefur Kjörís verið í samstarfi við Latabæ um
framleiðslu á skyrís. „Það er gaman þegar íslensk fyrirtæki leiða saman
krafta sína,“ segir Guðrún en hún segir að þau fái mjög sterka svörun við
nýjum vörum af þessu tagi.
Hjá Kjörís er sex til sjö manna vöruþróunarhópur sem veltir hugmyndum
á milli sín. „Nú, svo koma stundum barnahópar í heimsókn til að taka út
vörur. Það er mjög vinsælt,“ segir Guðrún og bætir við: „Sumt af okkar
vörum selur sig sjálft eins og sérskreyttu ísterturnar okkar. Vöruþróunin er
stöðug hjá okkur. Núna göngum við frá vörum sem kynntar verða á næsta
ári og á kafi að smakka vörur fyrir næsta sumar. Það skemmtilegasta í þessu
starfi er hve vara okkar er tengd gleðistundum í lífi viðskiptavinanna. Fólk
er yfirleitt að gera sér eitthvað til hátíðabrigða þegar það fær sér ís, hvort
sem það er að fara í bíltúr með börnin eða barnabörnin og gefa þeim ís
eða halda veislu. Fólk virðist tengja ís við gleði, sumar og sælu. Það er sér­
lega ánægjulegt.“
Valdimar segir að það sé reynsla þeirra að smásölumarkaðurinn á Íslandi
sé mjög krefjandi og kaupendur geri miklar kröfur til vörunnar. „Það
mun ekki minnka á næstunni. Sjálfsagt verða eigendaskipti á smásölu­
markaðnum og menn þurfa að gera betur til að skila sínu til nýrra eigenda.“
Fyrir skömmu hóf Kjörís að taka þátt í norrænu vöruþróunarverkefni á
vegum Norrænu nýsköpunarmiðstöðvarinnar og í tengslum við Nýsköp­
unarmiðstöð Íslands. Kjörís er eitt af 100 fyrirtækjum á Norðurlöndunum
sem taka þátt í verkefninu. Unnið er að því að þróa aðferðafræði sem gerir
fyrirtækin hæfari í vöruþróun þannig að þau geti tekist á við framtíðina og
staðið sig betur í samkeppni. Á milli 10 og 15 íslensk fyrirtæki taka þátt í
verkefninu og segir Valdimar að það sé mjög spennandi fyrir þau að vera
með í þessu.
Það hefur verið lögð áhersla á það hjá Kjörís að hafa sterkt eiginfjárhlutfall
og Valdimar segir að það sé hluti af þeim gömlu gildum sem hafi ráðið
ríkjum. Þar hafi eigendur alltaf viljað hafa borð fyrir báru.
Hagnaður ársins 2009 var upp á 43 milljónir króna fyrir skatta og að
sögn Valdimars verður hann ekki fjarri því núna. Eigið fé í lok árs 2009
nam 238 milljónum króna og eiginfjárhlutfall var 58%. Heildarskuldir
voru 165 milljónir króna sem sýnir vel styrka fjárhagsstöðu Kjöríss, nú
þegar félagið er að fikra sig inn í 42. aldursárið.
Þegar spurt er hvort ísuppskriftirnar séu mikið leyndarmál brosa systkinin.
„Já, svo sannarlega,“ segir Guðrún. „Kjarninn í uppskriftum okkar eru
uppskriftir frá pabba sem sjálfsagt koma að hluta til frá Danmörku þar
sem hann lærði á sínum tíma. Við höldum vel utan um þær.“
Það skemmtilegasta í þessu starfi er hve vara
okkar er tengd gleðistundum í lífi viðskipta­
vinanna. Fólk er yfirleitt að gera sér eitthvað til
hátíðabrigða þegar það fær sér ís. Fyrir þá sem þekkja ekki til staðhátta ætti að vera auðvelt að finna
fyrir tækið, skiltið út við bæjarmörkin er kostað af Kjörís sem og
reyndar margt annað í Hveragerði.