Frjáls verslun - 01.02.2005, Blaðsíða 40

40 F R J Á L S V E R S L U N • 2 . T B L . 2 0 0 5
Ríkið tapaði líka verulegu fé í gegnum
virðisaukaskattinn á þessu stríði. „So what,“
segja eflaust einhverjir. Innskatturinn hjá
verslunum var sá sami en útskatturinn
hrundi niður í stríðinu. Miðað við 500 mill-
jóna kr. verðlækkun í formi afslátta, gjafa
og óvæntra tilboða er ríkið að tapa um 100
milljónum kr. á í virðisaukaskatt á þessu
stríði.
Guðmundur Marteinsson Krónan
byrjaði. En var nauðsynlegt fyrir
hina að svara á móti? „Það kom
aldrei neitt annað til greina. En
ég minni á að það er annað að
langa til að selja ódýrt og hafa
burði til þess. Viðskipti hjá okkur
hafa alltaf aukist í kjölfar svona
verðstríða. En þau taka sinn toll
auðvitað,“ segir Guðmundur
Marteinsson, framkvæmdastjóri
Bónus. „Við höfum sagt frá upp-
hafi að Bónus bjóði best og við
höfum gætt þess að setja alltaf
ávinninginn af mikilli verslun hjá
okkur út til viðskiptavina í formi
lægra vöruverðs. Fyrir vikið eru
væntingar til okkar miklar og við
viljum standa undir þeim. Þess
vegna hefur Bónus stækkað af
eigin verðleikum. Bónus vinnur
á mjög svipaðri álagningu og
best gerist í Evrópu, eins og t.d.
hjá Aldi, þ.e. 12 til 14%.“
Guðmundur segir ennfremur að markmið
Bónuss sé að bjóða ódýrustu vörurnar en að
sama skapi þurfi reksturinn að vera réttum
megin við strikið. „Það hefur okkur tekist.
En það vita það allir sem koma að þessu
að það er ekki mikill tekjuafgangur í rekstri
matvöruverslana – svo hörð er samkeppnin
þótt sumir haldi að hún sé lítil. Þetta er eilíft
maraþonhlaup og það furðar mig þegar ég
heyri stjórnmálamenn og keppinauta okkar
ræða um að það sé lítil samkeppni á matvör-
umarkaðnum vegna þess að við séum svo
stórir. Ég bendi á að Krónan þurfti að lækka
sig um yfir 20 til 25 prósentustig til að fara
niður í okkar verð. Það sýnir best hvað við
höfum verið með lágt verð og að svigrúmið
til að lækka frekar er ekki mikið.“
Sigurður Arnar Sigurðsson En hvað segir
Sigurður Arnar Sigurðsson, forstjóri Kaup-
áss sem rekur Krónuna og hratt stríðinu af
stað? „Ég tel að Bónus sé að verja stefnu
sem ekki er hægt að verja nema menn séu
markaðsráðandi. Það getur ekki verið virk
samkeppni ef einn er markaðsráðandi. Þess
vegna lækkuðum við verðið í Krónunni
og fórum niður í Bónus í verði. Við erum
komnir til að vera þar. Við
ætlum okkur að vera trú-
verðugur valkostur við
Bónus á þessum lágvöru-
verðsmarkaði,“ segir Sig-
urður Arnar.
Að sögn Sigurðar Arn-
ars undirbjó Krónan sig
vel fyrir þessi átök. „Við
undirbjuggum okkur
mjög vel, gerðum ítarlegar
markaðs rannsóknir og
kannanir þar sem fram kom
að fólk væri tilbúið til
að skipta við aðra en
Bónus ef raunverulegur
nýr kostur kæmi fram
á sjónarsviðið. Við-
brögðin hafa ekki látið
á sér standa. Það hefur
verið algjör sprenging í
innliti og verslun í Krón-
unni og við erum full-
vissir um að við höldum
okkar nýju viðskiptavinum. Krónan mun
ekki hvika frá nýrri verðstefnu.“
Guðjón Stefánsson Þegar Krónan lækkaði
sig í verði var það ekki einungis Bónus sem
svaraði fyrir sig. Samkaup á Suðurnesjum
reka Samkaup/Úrval og Samkaup/Strax
sem og lágvöruverðsverslanirnar Nettó og
Kaskó. Síðarnefndu tvær keðjurnar hafa
verið undir Fjarðarkaupum og Krónunni í
verði. Kaskó hefur síðustu misseri fylgt Bón-
usi eftir í verðum og Nettó hefur fundið sér
sína syllu á markaðnum með því að bjóða
talsvert meira vöruval en aðrar lágvöru-
verðsverslanir. Þá eiga Fjarðarkaup í Hafnar-
firði afar sterkan hóp viðskiptavina sem
standa með fyrirtækinu í blíðu og stríðu.
En var nauðsynlegt að svara fyrir sig og
taka þátt í stríðinu? „Við gátum ekki setið
kyrrir í þessu stríði,“ segir Guðjón Stefáns-
son, framkvæmdastjóri Samkaupa. „Þetta
var ekki spurning um það hvort Krónan
hefði náð í viðskiptavini af Bónusi. Stóra
spurningin var auðvitað hvað hefði gerst ef
við hefðum ekki svarað Krónunni líka og
mætt samkeppninni af fullu afli.“
Guðjón segir að auðvitað sé það engin
kaupmennska þegar verslanir séu farnar
að gefa vörur eða selja þær langt undir
kostn aðarverði. „Það er ekkert vit í slíku.
Það getur líka verið tvíbent fyrir neytendur
til lengri tíma ef einhverjar verslanir eru að
tapa stórfé og heltast jafnvel úr lestinni með
þeim afleiðingum að hinn eini stóri á mark-
aðnum verði enn stærri. Neytendur fá slíka
„hagræðingu“ fljótt í fangið aftur.“
En það eru ekki bara þessir þrír herra-
menn sem hafa leikið aðalhlutverkið í
þessu stríði. Þegar Krónan lækkar verðið
svo skarpt er mjög líklegt að hún taki við-
skipti frá verslunum eins og Nóatúni, Hag-
kaupum, 11-11 og 10-11. Það sama á við um
Bónus. Stóraukinn straumur fólks þangað
bitnar mjög líklega á verslunum Hagkaupa
og Nóatúns. Þannig verða tilfærslur á mark-
aðnum innan Haga og Kaupáss.
Stóra málið í matvöruverslun sem ann-
arri kaupmennsku er auðvitað að eignast
viðskiptavini til langs tíma. Fólk er ótrú-
lega fljótt að setja innkaupin í reglu. Kaupir
ákveðnar vörur í lágvöruverðsbúðum, fer
svo í stóru búðirnar eftir meira vöruvali og
síðan skjótast menn í reddingar í klukku-
verslanir eins og 10-11 og 11-11.
Ætla verður að svona stríð á matvöru-
markaði komi við kaunin á klukkuversl-
unum sem eðli málsins samkvæmt eru í
dýrasta kantinum. Menn verða eflaust tregir
til að gera stórinnkaupin þar.
„Mjólk er óð“ En stríðsins, sem Krónan
hóf laugardaginn 26. febrúar, verður í ann-
álum líklegast minnst sem „mjólkurstríðs-
ins“. Allt bendir til að það hafi haft varan-
legar tilfærslur í för með sér á markaðnum.
Mjólkursamsalan auglýsti lengi vel: „Mjólk
er góð“. En þegar fjörugir viðskiptavinir
stórmarkaðanna fengu mjólkina gefins og
allt fór að snúast um hversu marga lítra fólk
fengi heim til sín af mjólk breyttist slagorðið
í: „Mjólk er óð“.
Frjáls verslun metur
það svo að tap
matvöruverslana
af stríðinu
– herkostnaðurinn –
liggi á bilinu 400 til
500 milljónir króna.
M A T V Ö R U M A R K A Ð U R I N N