Frjáls verslun - 01.02.2005, Side 100

100 F R J Á L S V E R S L U N • 2 . T B L . 2 0 0 5
B R Ú Ð K A U P K A R L S P R I N S
Heldur kauðskt – en þó bara byrjunin Þetta
var allt svona heldur kauðskt, en þó bara
byrjunin. Nokkru síðar var tilkynnt að sam-
kvæmt bestu manna ráðum yrði vígslan færð
úr höllinni í ráðhúsið í Windsor. Orðið „ráð-
hús“ hér bregður upp mynd af subbulegri
skrifstofubyggingu frá 7. áratugnum með
gráum nælonteppum, en Windsor-ráðhúsið
er reyndar eitt fallegasta og elsta ráðhús
landsins.
Ástæða breytingarinnar er nokkuð sér-
stök. Nýlega hefur verið leyft að framkvæma
hjónavígslur hvar sem er, svo fremi sem sótt
hefur verið um leyfi. Auk kirkna og ráðhúsa
er því hægt að láta vígja sig í kjörbúðum,
sundlaugum og bara hvar sem fólk hefur hug-
myndaflug til að bera niður. Þar með hefði
Windsor-höll orðið gjaldgengur vígslustaður
– og einhverju ljósinu datt í hug að þetta
gæti leitt til ofurásóknar í staðinn. Af hverju
krúnan hefði ekki getað beitt valdi sínu til að
neita fólki um að láta pússa sig saman inni á
gólfi hjá drottningu kom aldrei fram, en hér átti sumsé að hafa vaðið
fyrir neðan sig. Eftir sem áður á þó að blessa í hallarkapellunni.
Breytingunni fylgdi „smá reikningur“ til skattborgaranna, eða
upp á um 1 milljón pund. Ef vígslan hefði farið fram í Windsor hefði
konungsfjölskyldan þurft að greiða fyrir öryggisgæslu, en núna er
það sveitafélagið, sem borgar hana. Þar eru menn áhyggjufullir. Þeir
vita enn ekki hverjir koma, hvort það verða kóngar og drottningar
heimsins eða bara vinir brúðhjónanna.
Um leið og þetta var tilkynnt var dagsetningunni breytt og með
fylgdu enn önnur mistökin í almannatengslum, nefnilega þau að hnýta
því við að drottningin ætlaði ekki að vera viðstödd vígsluna. Hvað
finnst fólki um brúðkaup, þar sem móðirin vill ekki vera viðstödd?
Það sendir alla vega ákveðin skilaboð, ekki satt… Það hlýtur að þurfa
fremur viti firrtan pr-sérfræðing til að sjá ekki þetta samhengi.
Sex aðilar hafa kært brúðkaupið Í kjölfar alls þessa hafa svo fylgt
endalausar vangaveltur bæði löglærðra og andlega lærðra hvort brúð-
kaupið stangaðist á við lög manna eða Guðs eða hvor tveggja. Seint
og um síðir lýsti Goldsmith lávarður því yfir að lagalega séð væru
engir annmarkar á brúðkaupinu. Í þessu máli, líkt og í Íraksmálinu,
hefur hann ekki tiltrú allra og hluti af klúðrinu skrifast á hans reikning.
Sex aðilar hafa kært brúðkaupið, þar á meðal einhverjir harðsvíraðir
prestar, sem ku ætla að mæta og láta vanþóknun sína í ljós.
Þegar ég flutti úr danska konungdæminu í það breska hélt ég í
einfeldni minni að þar væri ekki mikill munur á. En hér í Bretlandi
eru óholl áhrif konungsfjölskyldunnar miklu áþreifanlegri. Ekki
endilega af því að þetta sé slæmt fólk, heldur af því að þessi stofnun,
sem fjölskyldan er, teygir anga sína svo víða og er svo áberandi.
Þegar danska þingið er sett, kemur drottningin og fjölskylda hennar
akandi að þinghúsinu, gengur inn, sest í
þingstúku sína og hlustar á forsætisráðherra
flytja stefnuræðu sína. Hér kemur drottningin
í gull-hestakerru frá höllinni, með kórónu og í
rauðri skikkju, kemst auðvitað ekki hratt yfir
í þessum skrúða svo hún lúsast í hásætið, þar
sem hún les ræðuna, sem forsætisráðherra
hefur skrifað fyrir hana. Það þarf kannski
ekki að hafa mörg orð um hvað þeim lestri
fylgir lítill sannfæringarkraftur.
En í hverju felst óhollustan? Jú, hér liggur
stéttahugsunarhátturinn eins og mara á þjóð-
félaginu og kjarni hans er að maður veit sinn
stað og á bara að vera þar. Fólk er einfaldlega
oft haldið ótrúlegri minnimáttarkennd yfir
uppruna sínum, foreldrum sínum, hvernig
það talar og allir eru stöðugt að horfa á
umheiminn með þessum óþolandi stéttagler-
augum – þó útlendingar sleppi undan þessu
leiðinda augnaráði. Auðvitað hefur þetta
minnkað, en þetta er samt alltof áberandi og
er dragbítur á öllu hér.
Ofan á þessu öllu trónir konungsfjölskyldan eins og stöðug
áminning um þessa skiptingu í undir- og yfirstétt. Drottningin
útdeilir titlum, sem fólk fer stjörnuglatt að taka á móti og gengur þá
í gegnum seremóníur til að fá að hitta hana – eða bara að sjá hana ef
titillinn er ómerkilegur. Fjölskyldan og merking hennar gengur ein-
faldlega þvert á öll þau gildi, sem nútímaþjóðfélag byggir á: Okkur
er kennt að við eigum að nýta það sem við höfum í okkur til að afla
okkur menntunar og viðurværis – en á meðan trónir þarna heil fjöl-
skylda, sem hefur ekkert annað sér til ágætis en að vera fædd inn
í hlutverk sitt og dregur síðan stóran hóp með sér og sem um leið
nýtur óverðskuldaðra forréttinda fjölskyldunnar. Svona forréttindi
eru aldrei holl, en hér eru þau einkar skaðleg því þau bætast við
stéttavitundina sem fyrir er – og er nú ekki á bætandi.
Hvort brúðkaupið mun hafa áhrif á skoðun almennings á fjöl-
skyldunni á eftir að koma í ljós. Camilla er óvinsæl. En kannski er
það mesti misskilningur, því hún virðist koma til dyranna eins og
hún er klædd, kann vel við sig með leðjuna upp fyrir haus á veiðum,
er hestakona eins og elskhuginn og þiggur glas af gini og sígarettu
síðla dags. Hún er ekki frjálsleg og eðlileg í framkomu af því hún er
feimin.
Jafnvel þó hún hafi hrærst innan um aðalsmenn allt sitt líf og
sé því langt frá því að hafa lifað venjulegu lífi þá er samt eitthvað
ögn hressilegt við hana, því hún er svo laus við að vera pen. Það er
einmitt þessi grófa hlið hennar, sem gamanleikarar falla alltaf fyrir
og gera sér mat úr. Hvað henni finnst um lífið og tilveruna vitum
við ekki, því það hafa enn ekki birst nein viðtöl við hana, en vísast
kemur að því. Á meðan keppist hluti þjóðarinnar við að hafa skoð-
anir á henni og öllu sem snertir tengdafjölskyldu hennar – meðan
aðrir reyna að láta þetta sem vind um eyru þjóta.
Díana og Camilla árið 1980. Camilla er sögð
hafa hvatt Karl til að kvongast Díönu.
Hjá ESSO getur flú nú spara› tíma
og borga› vi› dæluna flegar flú
velur sjálfsafgrei›slu.
Veldu hra›a!
Láttu okkur um a› dæla á bílinn og
n‡ttu flér um lei› flá fljónustu sem
ESSO er flekkt fyrir.
Veldu flægindi!
fiegar flú dælir sjálf(ur) á ESSO stö›v-
unum getur flú treyst flví a› fá eldsneyti
á hagstæ›u ver›i.
Veldu ód‡rara bensín!
*Á höfu›borgarsvæ›inu, Akureyri, Keflavík, Hverager›i og Selfossi. Safnkortsafsláttur er í formi punkta.
F
í
t
o
n
/
S
Í
A

F
I
0
0
6
1
0
6
Enn meiri ávinningur me›
Safnkortinu!*
á næstu ESSO stö›*
Spara›u tíma
borga›u vi› dæluna!