Tímarit Máls og menningar - 01.10.1942, Blaðsíða 16

118
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Egiptalandi, jafnvel þótt Suezskurðinum yrði lokað fyrir
þeim. Og það, sem betra er: leiðin yfir Afríku getur, ef
svo ber undir, legið til Rússlands, er naumast seinfarnari
en suður um Afriku og sparar mikinn skipakost. Með því
að gera sér grein fyrir þeirri höfuðþýðingu, er þessi leið,
sem sífellt er fær, getur liaft fyrir málstað Bandamanna,
liefur de Gaulle og félagar lians gert að engu liina frægu
ráðagerð Hitlers: að ná yfirráðum yfir Afríku með vega-
samhandi milli Norður-Afriku og Dakar“.
Margt mætti ennfremur segja um gildi nýlendnanna i
Kyrrahafi í stríðinu við Japan, sem einnig stafar af legu
þeirra á hnettinum.
Roosevelt forseti viðurkenndi hið mikla herstöðugildi ný-
lendna striðandi Frakklands, er liann lýsti því yfir 11.
nóvember 1914, að „vörn þeirra væri lífsnauðsyn fyrir
Bandaríkin“.
Þannig liafði de Gaulle liershöfðingi fengið yfirráð yfir
her og löndum, og undir þetta veldi rann svo enn ein mjög
mikilsverð stoð: hlutdeild Frakka, er erlendis húa. Þrátt
fyrir þung viðurlög frá Vicliy flykkjast þessir Frakkar
undir merki frelsisins, en það táknar stríðandi Frakkland
i þeirra augum. í sumum löndum liafa 95% þeirra skipað
sér í sveitir undir merki Lorrainekrossins. Þessi félög
slríðandi Frakklands eða félög de Gaulle eru nú um 50
talsins með aðsetur í öllum frjálsum löndum. Þau eru
hvert um sig með öllu óháð og vinna af hinni mestu ósér-
plægni. Ölilkvödd senda þau sjálfhoðaliða í herinn; þau
senda mánaðarlega milljónir franka til herkostnaðar og
halda á lofti hinum sanna svip Frakklands gagnvart út-
löndum. Þessi afstaða Frakka í útlöndum er sérstalclega
athyglisverð, því að með lienni er raunverulega felldur var-
anlegur þjóðarúrskurður, og er niðurstaða lians fullkom-
inn ósigur fyrir hina svokölluðu frönsku ríkisstjórn í
Vichy og samvinnupólitílc hennar við óvinina.
En frelsun landsins, lokatakmarkið, sem de Gaulle hafði
sett sér, útheimti einnig — og ef til vill sérstaldega — að