Tímarit Máls og menningar - 01.10.1942, Page 72

174
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
liúsabætur og hibýlaprýði, rafvirkjanir og endurbætur á
aðstöðu til ýmiskonar vélavinnu, tilraunir með sambyggð-
ir, þar sem það á við, og margt annað, sem eykur lifsþæg-
indi og möguleika til tómstunda og félagslífs fyrir unga
og gamla.
En samtímis sjálfsögðum framkvæmdum, er miða að
meiri afköstum og auknum lífsþægindum sveitafólksins,
er það hið mesta nauðsynjamál, að reistir verði heima-
vistarbarnaskólar víðsvegar um landið, er komi í stað far-
kennslunnar, sem að almanna dómi er alls kostar ófull-
nægjandi, enda þótt ýmsir farkennarar vinni gott starf
miðað við starfsskilyrðin, er þeir eiga við að búa.
Heimavistarbarnaskólar hafa þegar starfað í mörg ár
hér á landi, og hefur þannig fengizt noklcur reynsla um
störf þeirra. Má fullyrða, að sú reynsla spáir góðu um
framtíð skóla af þessu tagi. Er ekki vitað annað en ánægja
sé rikjandi meðal fólksins, er þeir starfa fyrir. Vafalaust
er þó, að takast mun að endurbæta starfsskilyrði og um
leið starfsárangur þessara skóla til muna frá því, sem
nú er.
I fyrstu munu ýmsir liafa borið kvíðboga fyrir því, að
kostnaðurinn við að fæða börnin utan heimilis kynni að
verða tilfinnanlegur. Þetta mun þó yfirleitt ekki liafa
reynzt svo. Vandinn hefur a. m. k. sums staðar verið leyst-
ur þannig, að bændurnir láta heimavistinni í té matvæli,
og mjólk þeir, sem næstir búa skólanum. En ráðskonur
heimávistarskólanna eru kostaðar af ríkissjóði.
Fræðslulögin frá 1936 gera ráð fyrir því, að byggja
beri heimavistar barnaskóla, er taki alls staðar við af
farkennslunni. Felst í þessum lagaákvæðum skýlaus yfir-
lýsing alþingis um stefnuna í þessu máli. Síðan liafa svo
safnazt á skrifstofu fræðslumálastjóra margir tugir um-
sókna um stvrki til skólabygginga hvaðanæfa af landinu,
en aðeins örfáum hægt að sinna, vegna þess hve lítið fé
liefur verið ætlað á fjárlögum í þessu skyni. Umsóknir
þessar mundu þó vafalaust hafa orðið enn fleiri, ef unnt