Tímarit Máls og menningar - 01.10.1942, Blaðsíða 38

140
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
þeirra? Hvernig á að liaga sauðfjárræktinni, svo liún
verði ekki á kostnað landsins, eins og löngum liefur vilj-
að við brenna, -— tryggt, að landið sé ekki eins og nú,
iiáð uppblæstri og eyðingu af miskunnarlausum ágangi
fjárins á viðkvæmum gróðursvæðum? Hvernig verður
landið haganlegast víxlheitt? Er ekki sjálfsagt að alfriða
fyrir ágangi viðkvæm gróðursvæði í byggð og óbyggð,
þar sem gróðurmoldin, dýrmætasti auður landsins, fær
nú óhindrað að feykjast burt vegna þess, að sauðfé slítur
upp jafnóðum hverja plöntu, sem gerir tilraun að hinda
jarðveginn?
Öllum þessum spurningum, og reyndar mörgum fleiri,
þarf að svara án þess tekið sé nokkurt tillit til rányrkju-
manna, landníðinga og vanhyggjumanna og þeirra til-
finningalifs; það þarf að svara þeim á vísindalegan liált
að undangenginni rannsókn og hefja nýskipan mála í
samræmi við hin réttu svör.
3.
Landbúnaður á íslandi þolir ekki fólkshald, segja dag-
blöðin. Það úlleggst: Þau atvinnufyrirtæki, sem framleiða
matvæli handa landsmönnum, eru ekki fær um að launa
vinnukraft sinn.
Þetta virðist vera heldur öfugmælakenndur vísdómur.
Maður skyldi halda, að íslendingar þyrftu ekki að borða.
Samt sem áður verður þeirri staðreynd ekki haggað, að
sveitabúskapur getur yfirleitt ekki keppt við annan at-
vinnurekstur á vinnúmarkaðinum. Hann er atvinnugrein,
ef atvinnugrein skyldi kalla, sem ber ekki vinnukraft! Ým-
ist leggjast jarðirnar í auðn eða bú dragast saman í ein-
yrkjafyrirtæki, þar sem „landeigandinn“, „atvinnurekand-
inn“ — orðin er varla hægt að nota í alvöru -— getur,
þrátt fyrir þrotlaust strit allan ársins hring, sýnt fram á,
ekki aðeins með tölum, heldur þreifanlegum dæmum og
samanhurði, að hann ber minna úr býtum og lifir við
þrengri lcost, fátæklegri lífskjör en öreiga daglaunamað-