Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1952, Qupperneq 113

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1952, Qupperneq 113
UMSAGNIR UM BÆKUR 319 þegar hann fréttir, við hvert ofurefli er að etja, fallast honum hendur, því fylgi hann henni, fær hann ekki lengur að mylja grjót. Þannig lauk hennar löngu liðsbónarför. Vonbrigði hennar voru mikil. Þess vegna hlaut að fara sem fór. Tórar þórar og alfinns sveinar drógu hana í prísund. Og nú er riddarinn sof- andi og brúðurin bundin. Eg hef nú rakið meginefni kvæðisins. Þeim, sem fylgzt liafa með málum á ís- landi síðustu árin, mun efni þess og boð- skapur auðskilinn. Það er samtímasaga Islands líkt og bók Gunnars Benedikts- sonar: „Saga þín er saga vor“. Við get- um sagt, að kvæðið hefjist 1944 og ljúki 1951. Kannski er því ólokið? Kannski eigum við, ég og þú, að halda því áfram? En hver er tilgangurinn með kvæðinu? Verður þessu efni gerð betri skil í kvæði heldur en í ritgerð? Svarið við þeirri spurningu verður bæði já og nei. Bezt mun fara á, að Ijóð og laust mál haldist í hendur. Ein ljóðlína getur birt okkur sannindi á skýrari hátt en löng ritgerð. Víða munu þess finnast dæmi í þessu kvæði. Þessi tel ég markverðust: 1) Svör stéttanna við liðsbón Sóleyjar, 2) svar Þjóðunnar, að frelsið sé arður af auði en ekki ljóði og 3) ástæðan fyrir því, að söngvarinn sofnar. Svör stéttanna munu sígild: sinnu- leysi bænda og sjómanna og kjarkleysi launþega, sem óttast um sinn stundar- hag. Svar Þjóðunnar (þjóðarsátarinnar) mun því miður nær sanni en margur hyggur. Sú skoðun, að frelsið sé arður af auði en ekki ljóði, mun ryðja sér æ meir til rúms. Svo mjög hefur auðs- hyggjan gripið um sig. Hversu mjög sem menn vegsama í orði hin fornu bók- menntaafrek og fornu handrit, mun huddunnar lífæð í hrjóstinu slá. Þau skáld, er sungu þjóð sína til frelsis, telja nú margir skýjaglópa og vandræða- menn. Svo rammt kveður að þessu, að sumir telja nú Þorstein Erlingsson aftur- haldsmann vegna kvæðis hans „Við foss- inn“. Hvers vegna þagnar söngvarinn? Svarið við því mætti misskilja af kvæð- inu. Hann þagnar ekki vegna þess, að honum sé stungið svefnþorn að erlendu valdboði. Þó að þeim, sem landi þjóðar- innar og frelsi vill ræna, sé kærast, að skáldið, hinn alltsjáandi, hafi hljótt um sig, nægir ekki ósk hans ein. Söngur skáldsins þagnar, vegna þess að hann kafnar í mannhatursáróðri og Þjóðunn, þjóðarsálin, magnar skáldinu ekki flug sem áður, meðan hún var að sprengja af sér hlekkina. Margt fleira væri gaman að nefna, og einhvern tíma verða öll at- riði þessa kvæðis skýrð, þegar það er komið fjær sköpunartíma sínum. Ég get þó ekki stillt mig um að benda á 17. kafla um hina óforsjálu og léttúðarfullu mey. Ilann endar þannig: Dauðinn mér dillar og drengimir hans: stígðu við mig faldafeyki, óli skans óli skans — ég skal gefa þér allt mitt land fyrir einn dans. Dómar manna um kvæðaflokk þennan munu verða misjafnir. Sumir munu hefja hann til skýjanna, aðrir finna hon- um allt til foráttu. Menn eru viðkvæmir fyrir sálkönnun, ekki sízt þegar sjálf þjóðarsálin er sálgreind. Hver og einn mun finna sjálfan sig í lienni. Samherj- um skáldsins mun verða starsýnast á fegurðina og boðskapinn, en andstæð- ingum þess á skeytin, sem þeim eru send. Þó munu þeir, sem skeytunum er fyrst og fremst beint að, lítt láta sér
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.