Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1954, Qupperneq 13

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1954, Qupperneq 13
VANDAMÁL SKÁLDSKAPAR Á VORUM DÖGUM 123 sinni, slíkt hugarfar er eftir eðli sínu afneitun allrar sköpunarstarfsemi. Mikill hluti af skáldskap nútímans er ein ruslakompa af ósamstæðum brotum úr alskonar heimspekikerfum, þar sem einstöku skáldlegir loft- steinar eru á reiki innanum, alskonar lítt grundvölluð sérviska er látin vaða uppi, oft þesskonar sérviska sem ristir ekki dýpra í frumleik en vera einar saman prentbrellur, óvarðandi sjálfan skáldskapinn, til dæmis að sleppa öllum stórum stöfum; eða menn láta prenta rímlausan og óversað- an texta með misjafnlega laungum línum einsog um ljóðlínur væri að ræða, og kalla síðan framleiðsluna með öfugmæli einsog „ljóð í óbundnu máli“, „póesí í prósa“: það er einsog skáldið hafi gleymt að einmitt með því að sleppa rími og versgerð er hann blátt áfram að skrifa óbundið mál, — það er ekki til annar munur á bundnu máli og óbundnu en sá sem felst í versgerðinni. Oft og einatt samanstanda svokallaðar framm- úrbókmentir aðeins af notkun skakkrar orðskipunar eða málfræði sem er vísvitandi raung, og síðan er þetta kanski fullkomnað með því að sleppa greinarmerkjasetníngu; loks er skældur og andlaus texti af þessu tagi réttlættur og hafinn upp með einhverri glannalegri latínuglósu sem á hann er klínt, kendur við einhvern -isma. — Úr því ræðunni víkur að greinarmerkjasetníngu, mætti ég þá sæta lagi að skjóta hér inn minnis- grein handa úngum skáldum: menn verða ekki spámenn af því að sleppa kommunum, heldur af því að nota þær af hinni mestu nærfærni. Sá höf- undur sem gerir sér að reglu að setja aldrei kommu á pappírinn án þess að hafa þráspurt samvisku sína, mun vakna upp við það einhvern morg- un að hann verður spurður: Hvert stefnir með tilverunni? Er kjarn- orkustríð óhjákvæmilegt? Alítið þér að guð sé til? Stundum veit maður ekki fyren gáfaðir leikritahöfundar verða haldn- ir slíkri fyrirlitníngu á öllu því sem kalla má alþýðlegt, blátt áfram og áþreifanlegt á leiksviði, og um leið því sem líklegt er til að vekja áhuga venjulegra leikhúsgesta, að þeir taka sig til að búa út sjónleiki sem virð- ast einkum skírskota til meistara í hugarreikníngi í stað hinna indælu rnúrara, skósmíðanema, kontórista og tilhaldsstúlkna sem að öllum jafni kaupa sig inní leikhús. Mikill hluti tískubókmenta sem svo kalla sig, einnig þeirra senr samdar eru handa leikhúsum, virðast alveg sérstaklega sniðnar fyrir þær einkennilegu verur sem stöku sinnum berast híngað til jarðar í sviðnu ásigkomulagi, komnar einhversstaðar utanúr himin- geimnum á fljúgandi diskum; þessar verur kalla amríkumenn „space-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.