Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Page 80

Tímarit Máls og menningar - 01.07.1957, Page 80
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR innbrotsþjófur. Vinkona hans fær vinnu við að dansa í lélegu söngleikahúsi. Þegar hann sleppur úr fangelsinu fær hann vinnu sem þjónn á sama stað og syngur vísurnar sínar frægu. En lögreglan eltir vinkonu hans uppi og vill koma henni fyrir á uppeldisheimili handa munaðarleysingjum. Þau yfirgefa veitingahúsið í leit að nýjum æfintýrum ... Borgarljósin höfðu verið þanin eins og strengur sem er að því kominn að bresta. En í Nútímanum var Chaplín léttúðugur, bæði í leik sínum og söguþræði. Sumir töldu það merki um slen eða hirðuleysi. Þeir höfðu ekki skilið eða ekki viljað skilja rauða þráðinn í Nútímanum. Þrátt fyrir fullkomna ástargæfu virtist nokkuð slakað á í síðasta hluta myndarinnar, því hann átti að sýna örlög milljóna annarra atvinnuleys- ingja. Ef Chaplín hefði viljað ljá mynd sinni örlagaríka reisn, hefði hann aðeins þurft að breyta atburðarásinni. Fyrst hefði hann get- að sýnt Charlie, sem leitar að vinnu og fær aðeins snöp. Síðan hefði söguhetjan getað fengið vinnu í stórri verksmiðju og orðið vitstola af að standa við færibandið. Loks hefði hann getað gripið rauða fánann. En ef myndinni hefði lokið með því at- riði er auðvelt að ímynda sér hverjum árás- um Nútíminn hefði orðið fyrir. Blöðin hefðu þegar leitað uppi ýmsar fyrri yfirlýs- ingar Chaplíns og m. a. notað sér söguburð Mary Reeves, en hún hélt því fram að hann hefði sagt við sig í fyllstu alvöru: „Bráðum verður allur heimurinn bolsévískur, Eng- land eins og öll önnur lönd. Og ég verð kjörinn forseti brezka sovétlýðveldisins." Chaplín lagði ekki áherzlu á hádrama- tískan söguþráð heldur skaut inn í mynd- ina eins miklu af kátínu og skemmtiatrið- um og unnt var. Fyrsta hálftímann setti liann meginviðfangsefni Nútímans á svið með óvenjulegum áhrifaþunga. En síðan var svo að sjá sem hann vildi fá áhorfendur til að gleyma dirfsku sinni með gamanlát- um og skoplegum tilburðum. Þessi stílbrögð urðu til þess að æði mörg blöð gerðu lítið úr Nútímanum og lýstu Chaplín sem úreltum og meinlausum manni, sem lifði í endurminningum um frægð for- tíðarinnar. En önnur blöð, þau afturhalds- sömustu, skrifuðu á hinn bóginn: Chaplín er gagnrýndur fyrir aS vera bitr- ari og öfgajyllri en nokkru sinni fyrr. Manni finnast stjórnmálaskoðanir hans um þessar mundir býsna áþekkar kommúnisma. Honum fyrirgefst ekki, að hann birtist nú skýrar en nokkru sinni jyrr sem svarinn fjandmaður atvinnurekenda og lögreglu. I Frakklandi kom þetta sjónarmið fram hjá André Antoine, sem hafði verið fremst- ur leikhúsmanna í Frakklandi fyrir 1914, en lauk ferli sínum sem slakur kvikmynda- gagnrýnandi. Heildaráhrifin eru, skrifaði hann í Le Journal, ísmeygilegt spott með bolsévískum keimi. Pierre Leprohon svaraði Antoine með þessari skilgreiningu á atvikinu, er Chaplín grípur rauða fánann: Þegar Charlie birtist í þessu atriði sem uppreisnarleiðtogi, veit hann ekkert af því sjálfur. Aðvörunarklútur dettur af vörubíl. Charlie, sem alltaf hefur verið hirðumaður, hleypur á eftir bílnum til að setja klútinn á sinn stað, og kröfugöngumenn þurfa ekki meira til að líta á klútinn sem jána og Charlie sem leiðtoga sinn. Hver veit, hvort Chaplín er ekki með þessu að hœðast að trúgirni þessara vesl- ings manna og sýna, að þeir taka ekki einu sinni eftir því, að sá sem á fánanum heldur og fer í fylkingarbrjósti veit ekki af nœrveru þeirra og hefur ekki hugmynd um hvert hann er að hlaupa? 158
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.