Tímarit Máls og menningar - 01.05.1958, Blaðsíða 10

GUfiMUNDUR BÓÐVARSSON
„Það sem mest á ríður ...“
i
egar amerískri hersetu hafði ver-
ið þröngvað upp á íslendinga
eftir vafasömum leiðum, og það án
þess að um væri að ræða það styrj-
aldar-ástand er á nokkurn hátt fengi
réttlætt slíkan verknað, þá upphófust
strax meðal þjóðarinnar raddir að-
vörunar og andmæla.
Þessar raddir vöktu þegar athygli á
þeirri alkunnu staðreynd að fált er
mannfárri þjóð meiri háski en að ljá
fangastaðar á landi sínu þeim ofur-
eflismönnum, er heyja vilja styrjald-
ir, og fá þeim þannig í hendur lykil-
inn að sjálfstæði sínu, efnahag og af-
komu, sem og því frelsi er flestir
leggja að jöfnu við líf sitt og til-
veru.
Því verður ekki heldur neitað að
andúðin gegn hersetunni varð að
hreyfingu svo sterkri, að hún skaut
skelk í bringu mörgum þeim er gerð-
arlega höfðu stutt að tilkomu hersins,
án þess leitað væri samþykkis þjóðar-
innar um svo örlagaríkan hlut.
Það var að vísu reynt að hasta á
þessar raddir og þessa hreyfingu,
nöfn voru fundin upp, lítillar fyndni,
sem áttu að gera hlægilega þá menn
er halda vildu þjóð sinni, smárri og
vopnlausri, utan við stórveldastyrj -
aldir, og þegar sú aðferð bar ekki
þann árangur er séður yrði, þá voru
þeim sem ömuðust við bandarískum
hermönnum á íslandi, gerðar getsakir
um landráð í þjónustu þeirra aðila er
Bandaríki Ameríku telja sér nauðsyn
að koma á kné, — og fannst þá ýms-
um að forsvarsmenn hersetunnar
væru farnir að höggva nærri sjálfum
sér.
En þrátt fyrir allar aðgerðir til þess
að hnekkja andstöðunni gegn setu
hersins í landinu, þá óx þessari hreyf-
ingu stöðugt afl og fylgi og greip um
sig æ meir inni í röðum annars sund-
urleitra flokka, unz svo var komið að
óttinn við óvinsældir þessara mála
knúði Alþingi til hinnar frægu sam-
þykktar 28. marz 1956, þar sem
ákveðið var að snúa blaði við og láta
herinn hverfa úr landi eftir réttum
samningaleiðum.
112