Tímarit Máls og menningar - 01.05.1958, Blaðsíða 74

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Ejnar Olgejrsson:
Iz prosjlogo íslandskogo
naroda.
Rodovoj stroj í gosúdarstvo
v Islandíí.
Moskva, 1957.
Við íslendingar höfum löngum verið við-
kvæmir fyrir því sem sagt hefur verið
um okkur í öðrum löndum, og svo höfum
við líka verið ósparir á að kalla þá menn
íslandsvini er sagt hafa okkur eitthvað til
hróss með öðrum þjóðum, án þess að þeir
hafi unnið sér annað til ágætis en tala vel.
Um aðra er stundum hljóðlátara en vera
ætti, þó að þeir vinni mikið verk til kynn-
ingar á íslendingum og íslenzkri sögu, bók-
menntum og menningu yfirleitt, með þjóð-
um sem lítil eða engin kynni liefðu ella af
þeim efnum.
Meðal þeirra útlendinga sem ótrauðast
vinna að þessum efnum eru nokkrir mál-
fræðingar austur í Garðaríki. Þeirra helztir
eru háskólakennarar tveir í Leníngrad,
Míhaíl Ívanovítsj Stéblín-Kaménskíj, og
nemandi hans, Valeríj Pavlovítsj Bérkov,
en hann hefur raunar að aðalstarfi að
kenna þýzkum stúdentum rússnesku. Báðir
eru þeir vel læsir á íslenzkt mál, jafnvel
töluvert skrifandi og talandi líka, að því er
mér er tjáð, en hvorugan hef ég hitt sjálfur.
Hvorugur þeirra hefur til íslands komið. Ég
hef það þó fyrir satt að ekki stæði á þeim
að þiggja boð til Islandsferðar.
Þessi bók sem hér um ræðir er rússnesk
þýðing á bók Einars Olgeirssonar, Ætta-
samfélag og ríkisvald í þjóðveldi íslend-
inga, sem Heimskringla gaf út 1954. Bérkov
hefur þýtt textann, en Stéblín-Kaménskíj
skrifar formála og skýringar. Auk þess hef-
ur Einar sjálfur skrifað sérstakan formála
fyrir rússnesku þýðingunni, þar sem hann
leggur áherzlu á þjóðlegar erfðir íslend-
inga og fagnar því framtaki sem þeir Lenín-
garðsmenn hafa sýnt af sér við að kynna
íslenzka menningu þar eystra, en Bérkov er
að vinna að íslenzk-rússneskri orðabók og
Stéblín-Kaménskíj hefur áður gefið út
kennslubók í íslenzku fornmáli og séð um
útgáfur á nokkrum íslendingasögum á
rússnesku. I formála þýðingarinnar segir
Stéblín-Kaménskíj deili á Einari Olgeirs-
syni, minnir á nokkra megindrætti íslenzkr-
ar sögu og bendir á ýmislegt í íslenzku þjóð-
skipulagi sem er nauðsynlegt útlendingum
til að skilja hugsanaferil og túlkanir ís-
lendingsins í riti Einars; telur loks upp þau
íslenzk fomrit sem völ er á á rússneskri
tungu.
Mér virðist útgáfa bókarinnar vönduð og
skýringar Stéblín-Kaménskís góðar, enda
veit ég bæði hann og þýðandi höfðu mikinn
hug á að vanda til verksins eftir mætti.
Á.B.
176