Tímarit Máls og menningar - 01.10.1961, Page 34

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
un, þegar starfsmenn hafa verið ráðn-
ir að safninu.
Sennilega dytti fáum í hug, að
heppilegast mundi að fela uppgjafa
embættismanni, presti eða lögfræð-
ingi, störf við náttúrufræðirannsókn-
ir, ef völ væri á sérfróðum manni til
starfans, en við störf í þágu íslenzkrar
sagnfræði hafa önnur sjónarmið gilt,
enda kreppir skórinn víða að. A
skjalasöfnum er unnið að skrásetn-
ingu og útgáfu skjala. Á Islandi reyna
safnverðir eftir beztu getu að skrá
skjöl safnsins, en þeim er lögð sú
skylda á herðar að annast afgreiðslu
fæðingarvottorða, svo að þeir hafa
aldrei næði til að sinna raunveruleg-
um skyldustörfum sínum; stofnunin
er eyðilögð með því að gera hana að
útibúi frá manntalsskrifstofunni. Þar
er ekkert næði hvorki fyrir safnverði
né fræðimenn, sökum stöðugs straums
af fólki, sem þarf að fá dýrmæt vott-
orð. Okkur skortir geysimikið af
frumrannsóknum í íslenzkri sagn-
fræði, fjölda kennslubóka og yfirlits-
rita, en menn fást ekki til starfans,
meðan þannig er í pottinn búið, að
mönnum með sérþekkingu í fræði-
greininni er gert ókleift að ávaxta
menntun sína í starfi. Það ástand, að
þjóðarsagan og rannsókn hennar sé
vonlausasta viðfangsefni, sem menn
geta valið sér til lífsbjargar, — þekk-
ist hvergi á byggðu bóli nema hér á
íslandi hjá söguþjóðinni.
Fyrir fáum árum flutti enskur pró-
fessor erindi í íslenzka sendiráðinu í
Lundúnum þann 17. júní, og fjallaði
það um íslenzk fræði í Bretlandi. Þar
í landi munu sennilega vinna fleiri
sérfræðingar að rannsóknum á ís-
lenzkri menningarsögu á miðöldum
en hér heima, og prófessorinn gat
þess, að Bretar stæðu betur að vígi að
skilja ýmsa þætti íslenzkrar miðalda-
sögu en íslendingar sjálfir, af því að
sjóndeildarhringur manna hér heima
væri svo þröngur, stúdentum væri
kennt svo lítið í miðaldafræðum. Og
prófessorinn hafði lög að mæla, því
að á árunum eftir styrjöldina hafa
enskir fræðimenn unnið ýmis braut-
ryðjendaverk á sviði íslenzkra fræða.
Nú eru nær 200 ár liðin síðan íslend-
ingur hefur samið staðgott fræðirit
um sögu þjóðarinnar á heimsmáli, en
um 700 ár síðan Íslendingur hefur
fjallað svo um erlenda sögu, að það
hafi alþjóðlegt gildi.
Á ári hverju eru gefin hér út
hundruð bóka; við tölum um bóka-
flóð um jólin eins og þá sé eitthvert
syndaflóð á ferðinni. í öllum þeim
flóðum af prentuðu máli, sem flætt
hafa frá prentsmiðjum landsins síð-
ustu áratugina, getur stöku sinnum
örþunn hefti með frumheimildum ís-
lenzkrar sögu. Bókmennta- og Sögu-
félagið hafa undanfarna áratugi gefið
út íslenzkar sagnfræðilegar frum-
heimildir: Alþingisbækur, annála,
fornbréfasafn og einstaka skjala-
flokka. Sökum fjárskorts hafa félögin
272