Tímarit Máls og menningar - 01.10.1961, Side 47

STRÍÐ OKKAR
unni. Ég hliðraði mér sem fyrr hjá
að svara, og útskýrði fyrir honum að
mismunurinn á aðstöðu okkar bann-
aði mér að láta skoðun mína í Ijós.
Loks í þriðja sinn — eflaust höfðu
félagar hans skammað hann fyrir er-
indisleysuna — reis hann á fætur til
að heimta svar: „Ég bið yður ekki að
segja mér, hvað ég eigi að gera, ég
vil einungis vita hvað þér munduð
gera, ef þér væruð í mínum sporum.“
Og þar sem ég reyndi enn að fara
undan í flæmingi með því að segja
að þetta væri einskisnýt spurning og
ég gæti einmitt ekki sett mig í hans
spor, svaraði hann reiðilega: „Jæja,
en reynið það.“ Ég réð þá við mig að
svara honum. Klukkan eitt eftir mið-
nætti tæmdist salurinn, og um það bil
tuttugu ungir menn, sem komu til mín
að þakka mér fyrir að hafa svarað,
fullvissuðu mig um að þeir hefðu að-
eins viljað vita, hvernig ég brygðist
við, en þeir væru nógu gamlir til
að taka ákvörðun sjálfir og ég gæti
farið rólegur aftur — án þess að
hafa gefið þeim hið allra minnsta
ráð...
Ég hef margsinnis orðið fyrir sömu
reynslu í mismunandi myndum á ár-
unum frá 1956—1959: menn skulu
ekki koma í dag og segja við mig, að
við höfum hvatt ungu mennina til að
gerast liðhlaupar! Eða öllu heldur,
menn geri svo vel að samsinna því, að
við höfum allir hvatt þá til þess — all-
ir frá ritstjórum France-Soir og le
Monde til ritstjóra UHumanité1 — í
hvert skipti sem við höfum látið koma
fram í skrifum okkar, útskýringum
okkar og frásögnum eilítið af þeim
skelfilega raunveruleik sem Alsír-
stríðið hefur verið í æ átakanlegri
mynd. Það var að sjálfsögðu óvilj-
andi . .. Eitt er staðreynd, hvað sem
öllu líður: ef þessir ungu menn hafa
hafizt handa, þá er það að miklu
leyti vegna þess að við höfum komið
þeim til að gruna hvað fólst í þessu
stríði, sem við úrskurðuðum viður-
styggilegt, en þeir voru dæmdir til ao
heyja dagsdaglega í tuttugu og sjö
mánuði.
Ég mun nú skýra hér frá því, hvað
við hyggjum um liðhlaupin. í fyrsta
lagi gleður það okkur að sjá hvernig
fyrirbærið hefur breiðzt út á nokkr-
um mánuðum, og við neytum allra
þeirra bragða sem við höfum yfir að
ráða til að hraða þeirri útbreiðslu.
Við væntum þess meðal annars, að af-
leiðingar þess verði þær, að aðgerðir
franska hersins í Alsír lamist, og við
leggjum að jöfnu, frá því sjónarmiði
séð, hvort liðhlaupar bera fyrir sig
hrein og klár andmæli af samvizku-
ástæðum, hafa tekið ákvörðun um að
berjast gegn fasismanum, eða vilja
gerast liðsmenn alsírsku þjóðarinnar.
Síðan segir Jeanson, að frá öðrura sjón-
arhóli séð þyki honum miklu varða af
1 France-Soir og le Monde eru borgara-
leg blöð, l’Humanité er aðalmálgagn
franska kommúnistaflokksins. — Þýð.
285