Tímarit Máls og menningar - 01.04.1970, Blaðsíða 106

Tímarit Máls og menningar
stiað þess, sem hann taJdi hafa hrundð í
rústir í upphafi heimsstyrjaldarinnar 1914
og brugðizt sögulogu skylduverki sínu.
Fyrsta þing Þriðja alþjóðasamibandsims var
háð í morz 1919 í Moskvu og sóttu það 35
fuhtrúar og 15 gestir frá 8 löndum. En
það var fyrir 2. þing alþjóðasamhandsinB
í júlí 1920, að Lenín samdi það rit, sem
í ísIenZkTÍ þýðingu hefur hiotið nafnið:
Vinstrí róttœkni — barnasjúkdómar komm-
únismans. Ritið hefur verið kallað pólitísk
kennslubók handa byltingarsinnuðum' leið-
togum verkalýðeins. Hér tók Lenín sér
fyrir hendur að skýra fyrir vestræntim les-
endum alþjóðlegt mikilvægi rússnesku
byltingarinnar, túlka pólitíaba reynslu
hennar, án þess þó að teygja hana út í
öfgar, svo sem sjá mó af þessum fyrirvara:
„Það væru einnig mistö-k, að láta sér sjást
yfir, að eftir öllum lífcum að dæma mundi
sigur verfcalýðsbyltingar, þó ek'ki væri
nema í einu himui framþróaðri landa,
hafa í för með sér endaskipti á hlutunum,
þ. e. a. s. Rússland mundi hætta að vera
fyrirmyndarland, en aftur verða eftirbátur
annarra (bæði í „sovézkri" og sósíalískiri
merkingu).“ Lenín var það ljóst, að ein-
stæðar sögulegar aðstæður höfðu gert
Rússuim auðveldara að hefja hina sósíal-
ísfcu 'byltingu, en þeim mun erfiðara yrði
þeim en Evrópuþjóðunum að halda bylt-
ingunni áfram og leiða hana til lykta.
Þegar hann skrifaði þessa fcennslubók var
■byltingarástand víða um álfuna, en hann
vissi það af gamalli reynslu, að slíku á-
standi lýkur efcki alltaf með byltingu. Og
því lagði hann sérstaka áherzlu á að út-
skýra fyrir hinum róttæku öflum Vestur-
evrópu það, sem hann fcallaði „grundvall-
arlögmál byltingar": „Það er efcki nóg til
þess að bylting geti orðið, að hinar arð-
rændu og kúguðu stéttir skilji, að ógjör-
legt sé að una áfram við hin gömlu skil-
yrði og heimtí breytingu, heldur séu arð-
ránsstéttirnar efcki lemgur færar um að lifa
og ríkja að fornum hætti. Það er aðeins
þegar „lágstéttirnar“ vilja ekki búa við
hina gömlu skipan, og „yfirstéttímar“ geta
það ekki lengur, sem byltíng getur orðið
sigursæl.“ Bylting getur þá fyrst orðið, er
gjörvalt þjóðfélagið er í kreppu. En í
anman stað verður byltingarflokkur að
gerast raunverulegur leiðtogi fjöldans, fær
um að beita hinum fjölbreyttustu bardaga-
aðferðum. leynilegum og lögmætum eftír
aðstæðum, vera hvarvetna nærstaddur,
starfa í verkalýðsfélögum, taka þátt í
þingræðislegri baráttu. Lenín gerir sér
fulla grein fyrir því hve „erfitt" sé að
starfa með slífcum hætti og auðveldara
mifclu að stunda í sakleysi pólitísfct safn-
aðarlíf; það hafi verið torvelt í Rússlandi,
enn erfiðara verði það í Vesturevrópu og
Ameríku þar sem borgarastéttín er miklu
máttugri og borgaralegar lýðræðiserfðir
ribari. Þær kröfur er Lenín gerði til hinna
ungu byltíngarflokka Evrópu minna um
margt á það hlutverk er hann ætlaði hin-
um rússneska alþýðuleiðtoga í bók sirnni:
Hvað ber að gera? frá upphafi aldarinnar
og fyrr hefur verið getíð. Mikil söguleg
umskipti höfðu orðið á þeim tveimur ára-
tugum, sem liðu milli þessara tveggja
pólitísfcu höfuðrita Leníns. Sjálfur hafði
hann orðið ríkur að reynslu á þessum ár-
um. Og nú er hann stóð í fararbroddi þjóð-
ar, sem hafði hrundið frarn einhverri rót-
tækustu byltingu sögunnar og hrósað sigri
eftir grimmiustu borgarastyrjöld, sem urn
getuT í annálum, gat hann sannarlega úr
flokki talað er hann kenndi ungum lót-
tæknm verkalýðsflofckum Eviópu og Ame-
rífcn stafróf byltingarfræðinnar.
Sverrír Kristjánsson.
96