Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.04.1989, Síða 16

Tímarit Máls og menningar - 01.04.1989, Síða 16
Tímarit Máls og menningar safninu og stafsetningu og það nær auðvitað ekki nokkurri átt að vega slíkar útgáfur á sömu vogarskál og textafræðilegar útgáfur og meta þær einvörðungu eftir því hvort þær eru mikilvægt skref á eilífri vegferð textafræðinnar. Dómararnir þrír minnast allir á mismunandi útgáfuform: þær tvær leiðir sem vikið er að hér að ofan og þriðju leiðina sem kenna má við bókaflokkinn ís- lenzk fornrit (IF), það sem EMJ kallar „menntamannaútgáfu“. Raunar virðist hann eitthvað hafa misskilið afstöðu okkar og stefnu; hann gefur útgáfu Svarts á hvítu (Sáh) þetta virðingarheiti vegna þess að með henni fylgi kort, ættartölur og orðskýringar í skýringarkverum. Skýringarkverin fylgja ekki heildarútgáfu sagnanna eins og að framan sagði heldur eru þau ætluð framhaldsskólanemend- um. Það er því á röngum forsendum sem EMJ kallar útgáfu Sáh „mennta- mannaútgáfu". Raunar er samanburður á útgáfum okkar og bókum IF byggður á misskiln- ingi. Það sem einkum skilur á milli er stafsetning og skýringar; síður meðferð texta enda þótt við höfum víðar leitast við að fylgja náið aðalhandriti sagna en þar er gert og að sama skapi leiðrétt textann minna. Og hafa ber í huga að elsta útgáfa IF er frá árinu 1933, á þeim áratugum sem síðan hafa liðið hafa margar sögur komið út í nýjum og traustari útgáfum, og það höfum við vitaskuld fært okkur í nyt eins og vikið er að hér á eftir. I IF eru textarnir prentaðir á „sam- ræmdri stafsetningu fornri“, fylgt úr hlaði með ítarlegum formála sem einkum gerir grein fyrir handritum, heimildanotkun, tímatali, ritunartíma og -stað og neðanmáls eru skýringar sem framar öðru gera grein fyrir sögupersónum, stað- háttum, torráðnum orðum og fáeinum lesháttum úr handritum. Slíkt skýring- arefni fylgir ekki útgáfu Sáh, enda erum við ekki sannfærð um að allur sá fróð- leikur nýtist almennum lesendum. Við fylgdum útgáfunni úr hlaði með inn- gangi þar sem gerð er grein fyrir nokkrum helstu einkennum Islendinga sagna, fjallað um samfélag, ætt, meðferð deilumála og annað það sem við töldum að greitt gæti götu áhugasamra lesenda. I þriðja bindi útgáfunnar er jafnframt vísir að atriðaskrá sagnanna. Þessi útgáfa er með öðrum orðum lestrarútgáfa handa fróðleiksfúsum lesendum allra stétta, og gegnir uppeldislegu hlutverki - líka fyrir menntamenn; það geta allir lesið þessar bókmenntir vandræðalaust sér til gagns og ánægju, ekkert eitt lestrarlag er öðru réttara. Utgáfan átti að vera allra eign, helst lesin af öllum. Hún er líka þannig úr garði gerð að enginn þurfi að fælast hana sökum yfirþyrmandi neðanmálsgreina eða tyrfinna formála þar sem hætt er við að lærdómurinn skyggi á skynsemina. Textafræðin Vísindahyggja 19. aldar mótaði aðferðir textafræði nútímans. Hún er ekki, fremur en önnur vísindi, hlutlæg nema að nokkru leyti. Rök hennar um stofn- rit sem skilgetinn afkomanda frumgerðar höfundar byggjast á skynsamlegu en huglxgu mati leshátta í öllum þekktum handritum. Þó að stofnritið megi finna 142
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.