Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.04.1989, Page 93

Tímarit Máls og menningar - 01.04.1989, Page 93
Hugleiðingar um horfna bókmenntagrein Víkjum nú að athyglisverðasta kafla Bósa sögu. Þar segir frá því er Bósi og Herrauður komu austur á Glæsisvöllu og lögðu skipi sínu undir einn eyðiskóg. Þeir komu að húsabæ litlum og kirfilegum, þar bjó kall og kell- ing. Þau áttu dóttur væna. Hún var hin „mannúðigsta“ og skenkti gestum. Bósi var glaðlátur og gjörði henni smáglingur. Um kveldið var þeim fylgt að sofa. Síðan segir orðrétt:33 En þegar að ljós var slokkið, þá kom Bögu-Bósi þar sem bóndadóttir lá og lyfti klæði af henni. Hún spurði hvað þar væri en Bögu-Bósi sagði til sín. „Hvað viltu hingað?“ sagði hún. „Eg vil brynna fola mínum í vínkeldu þinni“, sagði hann. „Mun það hægt vera, maður minn?“ sagði hún, „eigi er hann vanur þvílíkum brunnhúsum sem eg hefi.“ „Eg skal leiða hann að fram“, sagði hann, „og hrinda honum á kaf, ef hann vill eigi öðruvísi drekka.“ „Hvar er folinn þinn, hjartavinurinn minn?“ sagði hún. „A millum fóta mér, ástin mín“ (Bása saga, 39-40, 48). Lýsingar Bósa sögu á hvílubrögðunum eru allar í þessum dúr; málið er skrauthverft, oftast fyndið og tvírætt. Sakir þessarar bersögli sker sagan sig úr öðrum fornaldarsögum. Slíkt myndmál finnst ekki annars staðar í ís- lenskum lausamálsbókmenntum. I riddarasögum er að vísu oft vikið að lofnargleði, en hvergi jafn berlega. Arni Björnsson hugsaði sér að tengsl væru á milli líkingarinnar um folann og Völsadýrkunar, þetta væru e. t. v. leifar af gamalli frjósemisdýrkun.34 Þetta er sennileg skýring. En leita verð- ur út fyrir landsteinana til að finna hliðstæður í orðavali.35 Franska gamansagan, De la Damoisele qui ne pooit oir parler de fotre II, snýst um bóndadóttur sem ekki þolir sögnina knafa og aðrar skyldar. Henni liggur við uppsölu þegar hún heyrir húskarla nota slíkt orðbragð. Einn þeirra, Davíð að nafni, vissi þó jafnlangt nefi sínu. Hann brá á leik við hana. Segir þá í sögunni: Et Daviez sa main avale. Droit au pertuis desoz lo vantre. . . . Bien taste tot o la main destre, Puis demande que ce puet estre. “Par foi“, fait ele, „c’est mes prez. . . . - Et que est ce en mi cest pré Ceste fosse soéve et plaine? - Ce est,“ fait ele, „ma fontaine. . . . - Et que est ce ici aprés,“ - Fait Daviez,“en ceste engarde? - C’est li corneres qui la garde." (Recueil V, 28-29). (Og Davíð lagði hægri hönd á lautina neðan kviðs. . . Hann þreifar þar vel á 219
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.