Tímarit Máls og menningar - 01.09.1989, Blaðsíða 114

Virginia Woolf
Rökræður á Pentelikusarfjalli
Þýð. Sigurður Ingólfsson
Það bar til fyrir nokkrum vikum að hópur enskra túrista var á leið
niður hlíðar Pentelikusarfjalls. Nú hefðu þeir verið manna fyrstir til
að leiðrétta ofanskráða setningu og að benda á þá ónákvæmni og
raunar þá rangfærslu sem felst í því að lýsa þeim á þennan hátt.
Vegna þess að í því að kalla þann mann túrista sem rekist er á á er-
lendri grund, felst ekki aðeins skilgreining á aðstæðum hans heldur
og á sál hans; og þeir hefðu sagt að sálir þeirra - en asnarnir hnjóta
svo um grjótið - væru ekki fallnar til slíkra takmarkana. Þjóðverjar
eru túristar og Frakkar eru túristar en Englendingar eru Grikkir.
Slík voru rök þeirra og við verðum að trúa því að rökin hafi verið
haldgóð.
Pentelikusarfjall ber enn, eins og við vitum sem lesum Baedeker, á
hlið sinni þau eðlu ör sem það hlaut undan höndum vissra grískra
steinsmiða sem fengu bros og jafnvel bölvun Fídasar að launum fyr-
ir strit sitt. Og ef þið viljið gera fjallinu rétt til verðið þið að hug-
leiða fjölmörg einstök atriði og sjá þau í eins góðu samhengi og best
verður á kosið. Þið þurfið ekki aðeins að sjá það í útlínum ýmissa
grískra glugga - Platón leit upp frá blöðum sínum á sólríkum
morgnum - heldur einnig sem vinnustað og heimili þar sem ótal
þrælar strituðu fram í rauðan dauðann. Og það var heilnæmt á há-
degi, þegar flokkurinn hafði stigið af baki, að staulast með erfiðis-
munum yfir grófhöggvið marmaragrýtið, sem mönnum hafði af ein-
hverjum ástæðum yfirsést eða hafði verið kastað til hliðar þegar
kerrurnar runnu af stað niður hlíðarnar til Aþenu. Það var hollt,
vegna þess að í Grikklandi er hægt að gleyma því að styttur séu
gerðar af marmara, og það var hollt að sjá að marmarinn stendur,
heill, harður og þverúðarfullur, gegn meitli myndhöggvarans.
„Slík þjóð voru Grikkirnir!“ Og ef þið hefðuð heyrt þetta hróp
376