Tímarit Máls og menningar - 01.09.1990, Blaðsíða 55

var ég helst á því að farsælast yrði að láta bara sem ekkert væri, en ég fann fljótt að
það gat alls ekki gengið. Jafnvel þó Dundi féilist á þegjandi samkomulag um slíkt
yrði það einungis óþægilegt. Ekki síst vegna þess að kaflinn sem ég hafði ákveðið að
lesa og síðan leggja út af úr Byttu, ævisögu minni, var allur um nauðsyn hreinskiln-
innar, um hve brýnt væri að horfast miskunnarlaust í augu við sjálfan sig, eigin gerðir
og afleiðingar þeirra. En hann fjallaði reyndar líka mikið um fyrirgefninguna, um að
gert væri gert og ekkert ynnist með því að velta sér sífellt upp úr svaðinu eftir að
hleypt hefði verið úr kýlinu.
Ég ákvað þess vegna að vera hreinskilinn sjálfur, opna samræður okkar með því
að víkja að fyrri kynnum, láta í ljós sanna iðran, án þess þó að vera eins og sneyptur
hundur. Svo yrði ég bara að vona að Guðmundur tæki þessu vel, segði fáein spakleg
orð um þroska og vanþroska, við hefðum auðvitað verið böm, þú veist hvað unglingar
geta verið grimmir eða eitthvað svoleiðis og þar með yrði svo málið úr sögunni. Ég
ákvað að veðja á þetta, en reyndar var þó engan veginn ömggt að það gengi. Auðvitað
mátti skýra margt með vanþroska og bamaskap, en fyrr mátti nú rota en dauðrota.
En ég gat nú ekki velt því mikið lengur fyrir mér, röðin var komið að mér. Ég steig
í pontu, hóf lesturinn og lauk mér af við ágætar undirtektir. Ég leit öðm hverju til
Guðmundar þar sem hann sat á fremsta bekk og tók eftir að það var eins og hann liti
alltaf undan. Hann veitti því áreiðanlega athygli hvað ég leit oft til hans, en mér þóttu
viðbrögðin einkennileg. Kannski hafði hann fram að þessu verið að vona að ég þekkti
hann ekki, en nú vissi hann að ég vissi hver hann var. En af hverju var hann svona
vandræðalegur, var það ekki frekar ég sem átti að vera það? Þótti skólameistaranum
kannski svona óþægilegt að þurfa að hitta mann sem mundi eftir honum eins og hann
var?
Síðan voru leyfðar fyrirspumir og voru þær tregar í gang, en urðu líflegar áður en
yfir lauk. Guðmundur lagði þar ekkert til málanna, fyrr en allt í einu undir lokin, að
það var eins og hann mannaði sig upp og spurði:
— Ég hjó sérstaklega eftir orðum þínum Sigurður um hreinskilnina og þóttu þau
athyglisverð, en telur þú að hún eigi að vera algjörlega afdráttarlaus? Ég á við hvort
þú ert ósammála því að oft megi satt kyrrt liggja, og telur kannski að málshátturinn
ætti frekar að vera „aldrei má satt undir nokkrum kringumstæðum kyrrt liggja“?
Hvað var nú þetta? Atti nú að fara að negla mann með einhverju svona? Varla gat
þó maðurinn verið svo yfirgengilega taktlaus að ætla að fara að demba á mig okkar
persónulegu væringum opinberlega, frammi fýrir sínum eigin nemendum. Var hann
að meina að ég hefði átt að játa þátt minn í ofsóknunum gegn honum í minni eigin
ævisögu? Hélt hann að hann væri svona mikilvægur? Var maðurinn kominn með
TMM 1990:3
53