Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1994, Qupperneq 49

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1994, Qupperneq 49
Aftanmálsgreinar 1. Finnur Sigmundsson, bls. 10. Gísli Konráðsson taldi Níels þó fæddan í Hafhar- firði, eins og ff am kemur í sömu heimild. — Þar sem síðutölur koma fyrir í sviga í ritgerðinni er vísað til þessarar bókar Finns nema annað komi fram. 2. August Heinrich Julius Lafontaine (1752-1829); Níels nefnir skáldsögu hans Rúdolph og Júlía eða Hjartans eftirmynd (á frummálinu Rudolph und Julie: ein gemalde menschlichen Herzens, Berlín 1801-1802, 2 bindi; kom út sömu ár á dönsku). Kvæðið sem Níels byggir á sögunni heitir „Þær sundurlyndu reisusyst- ur, Lukkan og Dygðin.“ — Sigurður Breiðfjörð orti rímur út af sögu sama höfundar um Aristómenes og Gorgus frá árinu 1796 (á dönsku 1800). 3. Nafnið Ninon kann að eiga rætur að rekja til sögu Lafontaines um Henríettu Bellman (Henriette Bellman, ein gemalde schöner Herzen (Berlín 1802), því þar heitir einn kaflinn einmitt Ninon og er nafnið sagt vísa til þekktrar franskrar kvenpersónu. Sú kona var Ninon de Lenclos (1620-1705), fræg léttúðardrós og gáfukona og meðal vina hennar voru margir af frægustu mönnum samtíðar- innar, svo sem Richelieu og Moliére. 4. Sbr. Páll Eggert bls. 91, Hannes Pétursson bls. 168 og Steingímur bls. 227. 5. Jón Ólafsson ritstjóri segir að Níels hafi samið fjóra ritlinga: Um forlög ogfrívilja, Kall ogskyldur rithöfunda, Vina-málog Ánœgju og rósemi, en sjálfur hafði Jón þó ekki séð neina þessara ritgerða. Ritgerðin um Kall og skyldur rithöfunda gæti annaðhvort verið formálinn, sem hér er vitnað í, eða Athugasemdir um skáldskaparmenntina — ef það er þá ekld eitthvert enn annað verk um svipað efni. 6. Sbr. Árni Sigurjónsson 1991, 176-177 (kafli um Dante) og 184. í sama riti (bls. 33-36) má lesa um skilning Platons á skáldskap sem lygi. 7. Aristóteles greinir á milli Hómers, sem hann telur raunverulegt skáld, og heim- spekingsins EmpedóJdesar sem skrifaði í bundnu máli og var náttúrufræðingur en ekki skáld. Eins nefnir hann ritgerðir um læknisfræði og náttúrufræði sem geti verið í bundnu máli, en það er ekld hátturinn heldur eftirlíkingin sem að dómi hans gerir skáldið. 8. Skráningu í handritaskrá Landsbókasafnins og stærð handritsins ber ekki sam- an; skráin segir ritgerðina vera 48 blaðsíður, en eins og hún liggur fyrir nú er hún aðeins 43 síður (10+33). Niðurlagið kann að vera týnt. 9. Itarlegt yfirlit um rímnahætti er að finna í hinu merka háttatali Sveinbjarnar Beinteinssonar, og eru þar taldir flestir þeirra hátta sem Níels nefnir — þó sé ég þar ekki dellingshátt, sigurðarbrag og hrínanda nefnda þar á nafn. 10. Sama viðhorf kemur ffam hjá Platoni í samræðunni Ion, þar sem Sókrates gerir góðlátlegt grín að kvæðamanninum sem hún er kölluð eftir. — Síðutölur í hornklofum í því sem hér fer á eftir eiga við handrit Níelsar. 11. Sbr. Árni Sigurjónsson, bls. 71 (sbr. Brútus Ciceros, 25, 98). Sömu rök eru síendurtekin hjá endurreisnarhöfundum. 12. Trúlegt má telja að Níels sæki hugtakið „leiðarsteinn" í kvæði Eggerts Ólafssonar, sem heitir „Leiðar-steinn góðra farmanna í hafvillum heims þessa“ (Kvœði, bls. 56-62). 13. Gorgías segir: „Né heldur, það veit Seifur, bæri að leggja hatur á íþróttakennarana og herskólakennarana og reka þá í útlegð, þótt einhver ungur maður, sem gengi í glímuskóla og væri kominn í góða líkamsþjálfun og orðinn snjall hnefaleikari, tæki þá að berja föður sinn og móður sína eða aðra vini og vandamenn.“ (456, bls. 60 í ísl. útg.). 14. Mælskulistin virðist allfjarri skáldskap í nútímanum, en að fornu voru þessar TMM 1994:3 47
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.