Tímarit Máls og menningar - 01.12.1994, Page 135

barnæsku. En á hann sjálfan sækir enn-
þá fjarlægri fortíð, atvik úr æsku hans
sjálfs á Ströndum og þegar hann fyrst fór
að heiman úr allt öðru samfélagi og
veruleika en hann nú hrærist í. Þannig
er teflt saman í þessari sögu ólíkum tím-
um og persónum þar sem fortíðin og
nútíðin takast bæði á innan þeirra sjálfra
og á milli þeirra svo að úr verður sér-
kennileg togstreita sem miðlar ónota-
legri tilfmningu jafnvægisleysis og
upplausnar.
Önnur saga þar sem grunnsögusvið-
ið er hér á landi er Hlaupandi heimdrag-
flrsem er gott dæmi um þá framandlegu
dulúð sem víða örlar á í sögum þessum.
Á yfirborðinu segir þar frá fjallgöngu á
Vestfjörðum þangað sem sögumaður er
kominn um langan veg með konu sína
ólétta. Þau farast á mis og sögumaður
ákveður að bíða hjá vörðu einni. Fyrr en
varir erum við komin á fleygiferð um
hugarheim sögumannsins þar sem í
bland við upprifjun hans á því sem gerst
hefur á þessu ferðalagi dúkka upp alls
kyns ævintýraminni, fólk og atburðir
sem virðist koma upp í draumi eða
vökudraumi sögumanns, stef umhverfis
villu og ráf í þoku á fjöllum.
1 þessari sögu er farið úr þekkjan-
legum og kunnuglegum raunveruleika
íslenskrar náttúru og fjalla yfir á svið
ævintýra og ímyndunarafls, skipt ört
um sjónarhorn og svið og enn er lesand-
inn settur í þau spor að hann veit varla
hvaðan á sig stendur veðrið nema að vel
athuguðu máli. Eins og fleiri sögur í
þessari bók er sagan vel ofin og höfundi
tekst einkar vel að fella saman þá ólíku
þætti sem hann kýs að vinna með og
skapar sérstæða heild.
Þetta eru alls ekki einu furðurnar sem
fyrir ber í sögunum því atburðir og að-
stæður eru oft býsna nærri mörkum
hins hefðbundna veruleika ef ekki er
beinlínis farið út úr honum, en alls eng-
in ástæða er til þess að kvarta yfir því,
nema síður sé.
Út úr textanum
Sögurnar eru skrifaðar á hressilegu máli
og hispurslausu og þar sem sögumenn
eru oft að rifja upp fýrir sér liðna atburði
bregður oft fyrir einhverskonar alþýð-
legum upprifjunarstíl sem höfundur
hefur gott vald á.
Höfundur bregður oft fýrir sig vísun-
um í aðra texta eða þekkta atburði úr
sögum. Dæmi um það má til dæmis færa
úr sögunni sem nefhd er hér að ofan en
þar segir á einum stað:
Hó!
Hvað straukst þar við fótlegginn?
Datt ekki einu sinni í hug að grípa til
Brjáns. Brá svo. Þaut þar eitthvað í holti,
eitthvað sem vildi blóði væta þurran
góm? Eða var það feigðin sem kallaði?
Það mundi hún vísast segja, eitthvað í þá
veruna.
Ég held áfram að tálga. (bls. 98.)
Þessi aðferð er mjög vandmeðfarin og hef
ég allt of oft séð unga höfunda ofgera í
þessu efhi og eyðileggja annars ágætar
sögur með geigandi notkun vísana. Því er
ekki að heilsa hér. Rúnari Helga er einkar
lagið að beita þessari aðferð og nær oft
hvorttveggja í senn að útvíkka merkingu
textans og Ijá honum kímið yfirbragð.
Hnit
Ég veit ekkert um badminton eða hnit
eins og sá leikur mun vera kallaður á
íslensku, en í uppröðun og nafngiftum
sagnanna í þessari bók mun stuðst við
heiti og munstur frá þeirri íþrótt. En þó
að ég kveiki ekki á neinum perum við að
sjá þetta truflar það heldur alls ekki þótt
fáffæðin á því sviði sé alger en gefur
ffóðum væntanlega eitthvað til að hugsa
um.
TMM 1994:4
133