Tímarit Máls og menningar - 01.06.2000, Qupperneq 114

RITDÓMAR
byggir höfundur upp magnaða spennu
og gefur ekki þumlung eftir. Lesandinn
velkist í vafa um hvort Þ. tekst ætlunar-
verk sitt eða ekki. Og niðurstaðan er allt í
senn óhugnanleg, sár og bitur.
Laufey er margslungin bók sem túlka
má á ótal vegu eins og gjarnt er um góðar
bókmenntir. Hana má túlka sem varnað-
arorð til okkar nútímamanna sem
gleymum okkur í erli dagsins og hlúum
ekki að því sem dýrmætast er: börnun-
um sem erfa eiga landið. Einnig gæti ver-
ið um paródíu á ríkidæmi að ræða og
jafnframt felur sagan í sér aðvörunarorð
til nútímamanna sem horfa með hryll-
ingi á fréttir sem boða hörmungar
heimsins en snúa sér síðan á hina hliðina
eins og segir í ljóðinu Liðsinni eftir Þor-
stein ffá Hamri:
Blöð og útvarp flytja okkur fregnir
af þjóðamorðunum
og nú ber öllum skylda til hluttekningar:
svo við rífum úr okkur hjörtun,
hengjum þau utan á okkur
eins og heiðursmerki
og reikum úti góða stund
áður en við leggjumst til svefhs
á afglöpum okkar
og snúum okkur heilir og óskiptir
að draumlífmu.
Laufey hverfist einmitt um þetta þema:
hluttekningarleysið í hluttekningunni.
Þetta er bók sem leitast við að rífa lesend-
ur upp úr sinnuleysi og líta sér nær áður
en grimmdin nær að gleypa þá heila og
óskipta. Hún er kuldaleg, sár og óhugn-
anleg en vegna þess hve vel hún er skrifuð
neyðir hún lesanda til að horfast í augu
við eigið sjálf og taka afstöðu. Viljum við
horfa framhjá einelti, skorti, fátækt,
grimmd, morðum og sársauka eða vilj-
um við vera manneskjur til að takast á
við óhugnaðinn og mæta honum að því
marki sem okkur er fært?
Lflu/eyþvingar lesanda til þess að taka
afstöðu hvort sem honum líkar betur eða
verr og það er einmitt það sem góðar
bókmenntir eiga að gera.
Sigríður Albertsdóttir
Höfundar efnis
Aðalsteinn Ingólfsson, f. 1948: listfræðingur, forstöðumaður Hönnunarsafnsins í Garðabæ
Ámi Óskarsson, f. 1954: bókmenntafræðingur og þýðandi (Aska Angelu eftir Frank McCourt, 2000)
Böðvar Guðmundsson, f. 1939: rithöfundur (Lífsins tré, 1996)
Einar Már Jónsson, f. 1942: sagnfræðingur og kennari við Sorbonneháskóla í París
Gottskálk Þór Jensson, f. 1958: hann er með doktorsgráðu í klassískum fræðum frá University of
Toronto í Kanada. Hann þýddi ManngerðirPeófrastosar úr forngrísku (HlB: Reykjavík 1990,
2. útg. 1993)
Guðbergur Bergsson, f. 1932: rithöfundur (Sannar sögur, 1999)
Guðbjöm Sigurmundsson, f. 1958: íslenskukennari við Menntaskólann í Kópavogi
José Hernández: sjá bls. 81
Jóhann Hjálmarsson, f. 1939: blaðamaður og ljóðskáld (Marlíðendur, 1998)
Jón Proppé, f. 1962: heimspekingur og listgagnrýnandi
Margrét Jónsdóttir, f. 1966: lektor í spænsku við H.I.
Salvör Nordal, f. 1962: heimspekingur, stundar rannsóknir við Reykjavíkurakademíuna
Sigríður Albertsdóttir, f. 1960: íslenskukennari við Menntaskólann í Kópavogi
Göran Tunström (1937-2000): sænskur rithöfundur (Ljómi, 1996)
Þórarinn Eldjárn, f. 1949: rithöfundur (Sagnabelgur, 1999)
Þórunn Valdimarsdóttir, f. 1954: rithöfundur (Stúlka meðfingur, 1999)
112
www.malogmenning.is
TMM 2000:2