Tímarit Máls og menningar - 01.06.2000, Side 26

arfur okkar sýnir að fornmenn íslenskir álitu hugrekki afar æskilega
dyggð. Hugrekkið í Biblíunni tengist guðstrú, norrænu og ger-
mönsku dæmin um hugrekki eru raunsæ og nöpur, án tengingar við
almættið.
Hló þá Högni,
er til hjarta skáru
kvikan kumblasmið.
- klökkva hann síst hugði -
blóðugt það á bjóð lögðu
og báru fyr Gunnar.
Atlakviða
Farit hef ek blóðgum brandi,
svá at mér benþiðurr fylgði,
ok gjallanda geiri;
gangr var harðr af víkingum;
gerðum reiðir róstu,
rann eldr of sjöt manna,
létum blóðga búka
í borghliðum sæfask.
Egil/ Skalla-Grímsson, lausavísa
Freydís vildi fylgja þeim, en var hún heldur sein því að hún var eigi
heil. Gekk hún þá eftir þeim í skóginn en Skrælingjar sækja að
henni. Hún fann fyrir sér mann dauðan, Porbrand Snorrason, og
stóð hellusteinn í höfði honum. Sverðið lá hjá honum og hún tók
það upp og býst að verja sig með. Þá koma Skrælingjar að henni.
Hún tekur brjóstið upp úr serkinum og sletti á sverðið. Þeir fælast
við og hlaupa undan og á skip sín og héldu á brottu. Þeir Karlsefni
finna hana og lofa happ hennar.
Eiríks saga Rauða, 533
3 hófstilling
Greinilegur munur er á heiðnum og kristnum hugarheimi varðandi
hófið. Kristnin varar við bæði Venusi og Bakkusi, Hávamál aðeins
við Bakkusi og ofáti. í heiðnum heimi var kynlífið hið ágætasta, eins
og sjá má í Eddukvæðum.
Lát og eigi heimslega konumar hugsýkja eða vanmegna sterkan
hug, og ef þú veitir of mikið eftirlæti vínguðinu, er Backus heitir og
ástargyðjunni, er Venus heitir, þá er sem ok sé lagt á háls þér, það er
svo þjáir huginn að hann gáir ekki að hugsa það er viti gegni.
Úrþýðingu Brands ábóta Jónssonar i Þykkvabcejarklaustri á
Alexanderssögu, söguljóðifrá 12. ðld eftir Gautier de Chátilon.
24
www.malogmenning.is
TMM 2000:2