Bókasafnið


Bókasafnið - 01.06.2014, Blaðsíða 29

Bókasafnið - 01.06.2014, Blaðsíða 29
Bókasafnið 38. árg. 2014 29 ásamt aðgangi að fjölmiðlaumfjöllun um nýjungar á sviði heilbrigðsvísinda og ýmiss konar öðrum upplýsingum, meðal annars bæklingum sem hægt var að prenta út og sniðnir voru að þörfum sjúklinga. Uppfærsla gagna­ safnsins var hröð og leitir geysilega öflugar og að­ gengilegar fyrir alla. Þetta safn var ætlað fyrir heilbrigðisstarfsfólk sem hafði ekki aðgang að bóka­ safni, til dæmis á litlum heilsugæslustöðvum á lands­ byggðinni. Efni þess var bæði tekið úr helstu tímaritunum og líka úr umræðum samfélagsmiðla, sjá mátti um hvað var verið að tala í sambandi við heilbrigð­ ismálin. Og svo náttúrulega nýjustu rannsóknir. Það var mjög sérstakt að geta fengið að hafa þetta opið fyrir hvern sem var, ekki bara fyrir starfsmenn heldur líka fyrir gesti og gangandi sem komu á söfnin. Í starfinu á Bókasafni Landspítala gerði ég könnun á notkun tímarita. Hún náði til tímarita í áskrift á pappír og rafrænt og einnig notkun efnis úr tímaritum sem fengið var í millisafnaláni. Með könnuninni var meðal annars aflað upplýsinga til þess að meta hve mörg ár aftur í tím­ ann þyrfti að geyma tímaritin og hver kostnaður væri við hverja notkun, annars vegar í rafrænum aðgangi og hins vegar með áskrift að pappírstímaritum eða í millisafn­ alánum. Þessar upplýsingar voru nauðsynlegar fyrir mig sem stjórnanda til þess að meta hvernig haga skyldi að­ föngum í framtíðinni. Ekki var hægt að hafa sama hátt á og verið hafði vegna þess að tímaritaáskriftir höfðu hækkað um 10­15% árlega, auk þess sem rými safnsins til að geyma safnkost var að verða uppurið. Það varð að breyta stefnu safnsins um með hvaða hætti aðgangur var veittur að útgáfuritum. Ljóst var fyrir rannsóknina að fólk ljósritaði aðallega úr tímaritum á pappír og las annars staðar en á lesstofu safnsins. Söfnun gagna á notkun þess efnis var með þeim hætti að þegar notandi ljósritaði úr tímariti þá var það bara lagt til hliðar, ekki sett aftur í hillu, og síðan í lok dagsins var starfsmaður sem merkti við frá degi til dags: úr hvaða tímariti, hvaða árgangi og hefti hafði ver­ ið ljósritað. Upplýsingarnar sem fengust gáfu meðal annars til kynna hvað væri æskilegt að geyma papp­ írstímaritin langt aftur í tímann, auk þess að sjá hver notkunin var á einstökum pappírstímaritum. Sams konar upplýsingum var safnað um það efni sem fengið var í millisafnaláni og um notkun á því efni ﴾ekki bara tímarit­ um hjá Ovid, heldur líka um leitir í gagnasöfnunum þar﴿ sem voru í rafrænni áskrift. Þar sem vitað var hvað áskriftir einstakra tímarita kostuðu var hægt að reikna út kostnað á hverja notkunareiningu. Þetta rafræna var langódýrast. Þegar við gerðum þessa rannsókn kom í ljós að sum tímarit sem starfsfólk hafði heimtað að fá keypt og kostuðu kannski þúsundir dala á ári voru nán­ ast ekkert notuð. Það hefði verið miklu ódýrara að kaupa eina og eina grein eftir hendinni, samkvæmt beiðnum frá notendum. Ef ég hefði verið lengur hefði ég bylt þjónustunni, nánast alveg hætt með pappírsrit. Það er reyndar orðið þannig núna. En jafnframt hefði ég dregið mjög úr áskriftarritum. Doktorsnámið Ég hóf doktorsnámið við Åbo Akademi í Turku haustið 2001 og byrjaði á því að dvelja í Turku í um það bil mánuð við að skipuleggja verkefnið í samráði við leiðbeinanda minn þar, Mariam Ginman prófessor. Síðar flutti ég mig heim í Háskóla Íslands og prófessorarnir Jóhanna Gunnlaugsdóttir og Þorbjörn Broddason voru leiðbeinendur mínir þar. Hugur minn stóð upphaflega til þess að kanna áhrif tækniþróunar á atvinnumöguleika og störf í bókasöfnum. Fljótt áttaði ég mig á því að áhrif félagslegrar þróunar og tæknilegrar þróunar eru samtvinnuð. Til þess að átta sig á áhrifum tækninnar þurfti að finna leið til þess að að­ greina áhrif félagslegu þáttanna og þeirra tæknilegu á þeim tíma sem breytingarnar áttu sér stað. Nauðsynlegt var að finna bæði kenningu eða kenningar til þess að styðjast við og einnig aðferðir til þess að greina á milli hvort tiltekin samtímaþróun hefði átt sér stað vegna tæknibreytinga, félagslegra breytinga eða hvors tveggja. Þetta var nauðsynlegt til þess að átta sig á hver tæknilegu áhrifin yrðu þegar til lengri tíma var litið. Aðferðin sem ég notaði í doktorsverkefninu nefnist Sequential explanatory strategy ﴾eins konar rann­ sóknaröð﴿ og felst í því að fyrst er gerð megindleg rann­ sókn og síðan eigindleg til þess að leita skýringa á niðurstöðum megindlegu rannsóknarinnar. Helsti galli þessarar aðferðar er hve langan tíma hún tekur. Í raun­ inni gerði ég þrjár megindlegar rannsóknir og eina eigindlega. Áður en ég hóf doktorsnámið hafði ég gert megind­ lega könnun á þjónustueiningum og mannafla bóka­ safna hér á landi 1989 og hafði alla tíð langað til þess að endurtaka hana til þess að afla upplýsinga um þróunina sem orðið hafði síðan þá. Það gerði ég haustið 2001 sem hluta doktorsverkefnisins og tók þá með þjónustu­ einingar skjalastjórnar og starfsfólk þeirra. Skjalastjórn var orðinn svo stór hluti af starfsvettvangi bókasafns­ og upplýsingafræðinga að það var ekki hægt að líta fram hjá henni. Þannig hafði það ekki verið árið 1989. Þessar
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Bókasafnið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bókasafnið
https://timarit.is/publication/245

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.