Bókasafnið - 01.06.2014, Síða 56

Bókasafnið 38. árg. 2014
56
útgáfu norrænnar handbókar fyrir bókasafnsfræði­
menntun ﴾External Review Teem, 1995﴿. Síðan þá hafði
hlutverk bókasafnsfræðinga í íslensku samfélagi ger­
breyst. Námsgreinin hafði þróast smám saman á þess­
um tíma. Vettvangsnámið var endurskoðað 1992 og í
kjölfar þess sett á fót endurskoðunarnefnd fyrir náms­
greinina 1993 ﴾External Review Team, 1995﴿. Þá var
boðið upp á MA­nám í fyrsta skipti við námsbrautina
veturinn 1993­1994 ﴾Háskóli Íslands, 1993﴿. Enda þótt
endurskoðun námskeiða hafi þegar farið fram á tíma
gæðamatsins þótti tímabært að endurskoða stefnu og
markmið greinarinnar.
Skýrslan um gæðamatið var jákvæð fyrir náms­
greinina hvað fjölda fastra kennara, menntun þeirra og
hæfni varðaði en talin var þörf á að endurskoða val á
leiðbeinendum vegna starfsþjálfunar á bókasöfnum. Að­
búnaður til kennslu var talinn góður að mati skýrsluhöf­
unda, nemendur sýndu ánægju með kennsluna og
atvinnumöguleikar þeirra að námi loknu þóttu góðir.
Tengsl námsgreinarinnar við útlönd var talin einn helsti
styrkur hennar. Jákvætt þótti að fastir kennarar væru all­
ir menntaðir erlendis og hefðu samskipti við þá háskóla
og lönd sem þeir höfðu sótt menntun sína til. Þá var álit­
ið að tengslin við erlend fagfélög og stofnanir væru
fremur sterk ﴾External Review Team, 1995﴿.
Niðurstöður skýrslunnar sýndu að ýmislegt mátti
betur fara og talið var að stefnumörkun námsgreinarinn­
ar þyrfti að vera skýrari. Fram kom að skortur væri á
skrifstofu­ og aðstoðarfólki til þess að styðja við náms­
greinina. Það hefði einkum þær afleiðingar að tími fastra
kennara nýttist ekki sem skyldi til rannsókna og hvað
rannsóknarvinnu varðaði þótti námsgreinin fremur veik.
Þá mæltu skýrsluhöfundar með nánari samvinnu við
Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn ﴾External
Review Team, 1995﴿.
Áframhaldandi þróun námsgreinarinnar
Rannsóknarvirkni fastra kennara hefur aukist til
muna hin síðari ár bæði hvað varðar innlend rannsókn­
arefni og rannsóknarefni í tengslum við erlenda háskóla.
Þeir leggja stund á rannsóknir á mismunandi sviðum
bókasafns­ og upplýsingafræði. Kennarar námsbrautar­
innar kynna rannsóknir sínar á íslenskum, fjölþjóðlegum
og alþjóðlegum ráðstefnum og birta bókarkafla og grein­
ar í ritrýndum tímaritum. Rannsóknir meistara­ og
doktorsnema eru ennfremur fjölbreyttar.
Í ESB/EFTA­gæðamatsskýrslunni var hvatt til
frekari samvinnu við Landsbókasafn Íslands – Háskóla­
bókasafn. Unnið hefur verið að því að treysta tengsl og
auka samvinnu við safnið. Í ágúst 2004 var gerður sam­
starfssamningur milli Háskólans og Landsbókasafns Ís­
lands – Háskólabókasafns. Þar eru tiltekin fjögur helstu
markmið samningsins og eitt þeirra er „að styrkja safnið
sem rannsóknarstofnun á sviði bókfræði og bókasafns­
og upplýsingafræði, m.a. í samvinnu við bókasafns­ og
upplýsingafræðiskor félagsvísindadeildar H.Í.“ ﴾Háskóli
Íslands, 2004b﴿. Starfsmenn safnsins hafa komið tölu­
vert að kennslu og leiðsögn verkefna við greinina í ár­
anna rás og þess ber að geta að nú hefur safnið tekið
að sér kennslu í flokkun, lyklun og skráningu. Æskilegt
væri að efla enn frekar samvinnu og tengsl við safnið og
stéttina.
Á vegum námsbrautarinnar hefur samvinnu verið
komið á fót við ýmis bókasöfn og upplýsingamiðstöðvar,
Þjóðskjalasafn Íslands, Borgarskjalasafn Reykjavíkur og
skjalasöfn stofnana og fyrirtækja. Þá hefur tengslum
verið komið á við fyrirtæki og þá einkum hugbúnaðarfyr­
irtæki.
Starfsaðferðir í bókasafns­ og upplýsingafræði hafa
tekið breytingum í tímans rás meðal annars vegna til­
komu og þróunar í upplýsingatækni. Leitast hefur verið
við að aðlaga námið með tilliti til þeirra breytinga. Þá
hefur verið lögð áhersla á tengsl við atvinnulífið og að
laga námsgreinina og markmið hennar að þörfum þess
án þess að slakað hafi verið á fræðilegum kröfum í
náminu. Nemendur hafa jafnframt átt greiða leið inn á
atvinnumarkað að loknu námi.
Bókasafns­ og upplýsingafræðingar starfa í hinum
fjölmörgu safnategundum og sem skjalastjórar, vefstjór­
ar, gæðastjórar og þekkingarstjórar í fyrirtækjum og
stofnunum svo að dæmi séu tekin. Þeir hafa einnig
stofnað ráðgjafafyrirtæki og veitt fyrirtækjum og stofnun­
um ráðgjöf við skipulagningu upplýsingamála.
Töluverður fjöldi nýnema er samþykktur inn í námið
að jafnaði ár hvert. Í árslok 2013 voru 117 nemendur
innritaðir í námsbrautina og er meirihluti þeirra í fram­
haldsnámi. Fjöldi nemenda í BA­námi var á þeim tíma
46, MLIS­nema 36, MA­nema 14 og doktorsnema fjórir.
Þá voru 17 nemendur innritaðir í diplómanám á
meistarastigi á þessum tíma ﴾Jóna Margrét Guðmunds­
dóttir vefpóstur, 2. janúar 2014﴿. Af þeim nemendum
sem innrituðust í BA­nám háskólaárið 2010­2011 eru
átta nú í náminu, 15 þeirra frá 2011­2012 og 12 frá
2012­2013. Rétt er að hafa í huga að þó svo að fólk
sendi inn umsóknir í háskólanám skila ekki allir sér í
námið.Góð aðsókn var í námið á vormisseri 2014 og
verður sérstaklega gerð grein fyrir henni síðar í greininni
﴾sjá myndir 3, 6 og 7﴿
Stefna námsbrautarinnar er að útskrifa hæfa ein­
staklinga sem eru færir um að vinna árangursrík störf