Dagblaðið Vísir - DV - 17.09.2010, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 17. september 2010 FRÉTTIR 13
Fékkstu boð á Þjóðfundinn
6. nóvember 2010?
Við hvetjum þig eindregið til að þiggja boðið.
Skráðu þig á fundinn og láttu
rödd þína heyrast í umræðunni um
stjórnarskrá Íslands.
Stjórnlaganefnd
Skráning: www.thjodfundur2010.is – skraning@thjodfundur2010.is – Sími: 580-8009
Samkvæmt landslögum eru börn
bæði ólögráða og ófjárráða fram til
18 ára aldurs. Þangað til eru börnin í
forsjá foreldra sinna sem ber skylda
til að tryggja persónulega hagi barn-
anna.
Á sama tíma og börn eru ósjálf-
ráða fram til 18 ára aldurs þurfa þau
löngu fyrr að greiða gjald á við full-
orðið fólk mjög víða. Nýti þau sér
til að mynda þjónustu bíóhúsanna
eru þau rukkuð um fullorðinsgjald
þegar þau eru 9 ára gömul. Vilji þau
ferðast með flugfélögum þurfa þau
að greiða fullorðinsfargjald við 12
ára aldur. Svipaða sögu má segja
um gjaldið í Fjölskyldu- og húsdýra-
garðinn, Bláa lónið og ferjusiglingar
hér á landi. Metið eiga þó Keiluhöll-
in og Gókart-brautin sem bjóða ekki
upp á sérstakt barnaverð.
Bílpróf og fóstureyðing
Skilaboðin til barnanna eru því æði
óljós þegar þau fá ekki að ráða sér
sjálf fyrr en við 18 ára aldur en þurfa
að borga í kvikmyndahúsum líkt og
þau séu fullorðin við 9 ára aldur. Um
leið er hægt að finna fleiri misvís-
andi skilaboð til barna.
Hér á landi er hægt að dæma
ungmenni til refsingar þegar þau
eru orðin 15 ára gömul. Þá er skóla-
skyldan hérlendis miðuð við 16 ára
aldur og þá mega stúlkur einnig fara
í fóstureyðingu án samþykkis for-
eldra sinna. Þá er heimilt hérlend-
is að fá ökuréttindi við 17 ára aldur,
ári áður en börnin verða fjár- og lög-
ráða.
Tóbak og áfengi
Sama ár og börn verða sjálfráða og
ráða yfir eigin fjármunum mega þau
stofna til hjúskapar en fram að því
mega þau giftast að tilskildu leyfi
foreldra. Við 18 ára aldur er ung-
mennunum einnig heimilt að kaupa
tóbak.
Þótt börnin séu farin að ráða sér
sjálf og stjórna eigin fjármunum eru
þó ákveðnir hlutir sem þau mega
ekki gera samkvæmt landslögum.
Til að mynda er þeim óheimilt að
kaupa sér áfengi í vínbúðum eða á
veitingahúsum fyrr en þau verða tví-
tug. Þá mega þau ekki fá skotvopna-
leyfi fyrr en sama ár og þau mega
kaupa áfengi. Kjósi einstaklingar að
fara í ófrjósemisaðgerð má það ekki
fyrr en við 25 ára aldur.
DÆMI UM FULLORÐINSVERÐ
Bíó 9 ára
Icelandair 12 ára
Iceland Express 12 ára
Flugfélag Íslands 12 ára
Rútur 13 ára
Bláa lónið 13 ára
Húsdýragarðurinn 13 ára
Herjólfur 16 ára
Leikhúsin 17 ára
Sundlaugar Reykjavíkur 18 ára
Þjóðminjasafn Íslands 18 ára
ÝMIS ALDURSTAKMÖRK
Sakhæfisaldur 15 ára
Skólaskylda 16 ára
Fóstureyðing 16 ára
Ökuréttindi 17 ára
Stofna til hjúskapar 18 ára
Sjálfráða 18 ára
Fjárráða 18 ára
Kaup á tóbaki 18 ára
Kaup á áfengi 20 ára
Skotvopnaleyfi 20 ára
Ófrjósemisaðgerð 25 ára
ALDURSTENGING
TRAUSTI HAFSTEINSSON
blaðamaður skrifar: trausti@dv.is
Þótt börn hafi náð sjálfræðisaldri er eitt og annað sem þau mega ekki gera, til að
mynda kaupa áfengi eða fá skotvopnaleyfi. Áður en þau fá að ráða sér sjálf mega
þau hins vegar fara í fóstureyðingu og taka bílpróf.
Misjafn fullorðinsaldur
HANDRUKKUN
SVEITARFÉLAGA
Aðrar leiðir færar
Eyþór er ekki heldur sammála því að
engin önnur leið sé fær fyrir bæjarfé-
lög en að leita til milliinnheimtufyrir-
tækja. „Það er alltaf valkostur að sveit-
arfélagið sjái sjálft um þetta. Það er
tiltölulega ný leið að vera með milli-
innheimtufyrirtæki og það er ekkert
sjálfgefið að það sé besta lausnin.“ Ey-
þór segir að þótt bærinn hyggist leita
tilboða í milliinnheimtu sé ekki víst að
farin verði sú leið, í það minnsta ekki
eins og gert var. Hann segir sveitarfé-
lög vera að afhenda kröfur á íbúa og
fyrirtækið býsna glatt þannig. Um þær
gagnrýnisraddir sem koma fram hjá
Bjarna Þór þess efnis að ef sveitarfélög
sjái um innheimtuna sjálf hljótist af því
kostnaður fyrir bæinn og skilvísa íbúa
hans segir Eyþór: „Það er bæði hægt
að rukka þann kostnað og ráða betur
við hann. Það er ekki bara við milli-
innheimtufyrirtækin að sakast heldur
hvernig þau eru notuð. Að kröfurnar
fari ekki beint í milliinnheimtu er líka
ábyrgðarhlutur sveitarfélaga.“
2,5 milljónir verða 7
Í áðurnefndu yfirliti, sem DV hefur
undir höndum vegna vangoldinna
fasteignagjalda á 40 íbúðum í mi-
slangan tíma allt frá vanskilum fyrir 5
mánuði upp í 11 mánuði, nema heild-
arskuldir við sveitarfélagið rúmlega
tveimur milljónum króna. Með vöxt-
um nemur upphæðin 2.446.870 krón-
um. Hreinn innheimtukostnaður frá
Lögheimtunni sem leggst við upphaf-
legu skuldina er 4.434.432 krónur. Sem
þýðir að skuldin, með öllu, er komin í
6.881.302 krónur. Þessar tölur eru slá-
andi og dæmið vissulega öfgafullt og
Bjarni Þór bendir á að heildarútkoman
gefi villandi mynd af málinu. Um sé að
ræða fjöldamörg mál og í ofangreindar
aðgerðir hafi þurft að fara fyrir hverja
einustu íbúð.
„Þess vegna er þetta svona dýrt. Ef
löggjöfin væri öðruvísi, ef hægt væri að
leita fullnustu í öllum eignunum í einu
þá væri það að sjálfsögðu gert. En það
er ekki hægt. Það verður að fara þessa
leið. Gjöld á einstakri íbúð eru tiltölu-
lega lág miðað við þann kostnað sem
fellur til við að knýja fram innheimt-
una.“ Bjarni bætir við að réttarfarslögin
segi til um með hvaða hætti er hægt að
ná fram fullnustu. „Skýringarnar helg-
ast af því kerfi sem við búum við og
kerfið er búið til niður við Austurvöll.“
Árborg sagði stopp Eyþór Arnalds, for-
maður bæjarráðs Árborgar, segir að þar
hafi yfirvöld ákveðið að hætta að velta
kostnaði við innheimtu yfir á íbúana.
MYND SIGTRYGGUR ARI