Dagblaðið Vísir - DV - 17.09.2010, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 17. september 2010 FRÉTTIR 15
NÝBÚAR LENDA FREKAR Í EINELTI
Skóli Börn af erlendum
uppruna eru helmingi líklegri
til að lenda í einelti en börn af
íslenskum uppruna. Myndin
tengist fréttinni ekki beint.
MYND AME
„Mín skoðun er sú að fordómar í garð innflytjenda fari
ekki vaxandi hér á landi,“ segir Toshiki Toma, prest-
ur innflytjenda, sem segist hafa fundið fyrir meiri
fordómum fyrir þremur til fjórum árum en í dag en
á þeim tíma hafi fjöldi innflytj-
enda aukist mikið á Íslandi. „Það
þýðir samt ekki að hér séu ekki
fordómar, en að mínu mati eru
flestir Íslendingar jákvæðir í garð
útlendinga.“ Toshiki segir að á ár-
unum 2004–2008 hafi verið meira
um fordóma. Þá hafi til dæmis
staðalímyndin af Pólverjum verið
sú að þeir ækju bíl undir áhrifum
áfengis og algengasta staðalímynd Asíubúans tengd
málamyndahjónaböndum. „Fyrir stuttu var umræð-
an neikvæð í garð Litháa, þeir álitnir glæpamenn og
eiturlyfjasmyglarar. Ég hef ekki fundið fyrir slíku upp á
síðkastið eins mikið og áður.“
Toshiki segir erfitt að meta hvort kreppan hafi áhrif
á fordóma. Annars vegar sé fjöldi útlendinga sem þurfi
að leita sér aðstoðar vegna atvinnuleysis og fjárhags-
erfiðleika en á móti komi að Íslendingar þurfi nú sjálfir
að leggja land undir fót í leit að betri kjörum. „Að vera
í þessum sporum, að þurfa að fara til annarra landa
til að fá vinnu hefur örugglega breytt hugmyndum Ís-
lendinga í garð útlendinga,“ segir Toshiki sem segir fá
dæmi um að fólk sé hreinlega hrakið úr landi með of-
beldi og hótunum vegna kynþáttar. „Fréttin af fólkinu
frá Kúbu er eina dæmið sem ég þekki þar sem hægt er
að segja að kynþáttafordómar hafi valdið því að ein-
staklingar urðu að yfirgefa landið. Oft eru fordómar
hluti ástæðunnar en sjaldan eina ástæðan.“
TOSHIKI TOMA segir fordóma í garð
innflytjenda ekki vaxandi.
Meiri fordómar
fyrir kreppu
„Ég get ekki sagt að það séu engir kyn-
þáttafordómar hér. Fólk veit ekki alltaf
hvernig það á að bregðast við þeim út-
lendingum sem hingað koma. Hlutirnir
geta líka breyst hratt. Ég veit ekki hvern-
ig ástandið verður eftir fimm til tíu ár
og sérstaklega á meðal unglinga,“ segir
Sonia Wahome, 31 árs kona frá Kenía,
en hún hefur búið á Íslandi í 11 ár. „Mér
finnst eins og staðan hér núna sé eins
og í Bandaríkjunum árabilið 1980–90.
Útlendingar eru samþykktir en á sama
tíma óttast okkur margir og kreppan
hefur neikvæð áhrif á ímynd okkar. Það
er undir foreldrunum komið að kenna
unga fólkinu að fólk af öllum stærðum
og gerðum getur búið saman í sátt og
samlyndi.“
Sonia segist sjálf afar sjaldan hafa lent
í fordómum. „Ég vann á hóteli í fjögur ár
og lenti þrisvar sinnum í því að einhver
sagði eitthvað dónalegt við mig. Í öll
skiptin voru það drukknir menn og í eitt
af þessum þremur skiptum var það Breti.
Sjálf tala ég íslensku og hef aðlagast
samfélaginu vel. Fyrst þegar ég kom töl-
uðu allir íslensku við mig en í dag byrja
flestir að tala við mig á ensku því það eru
komnir svo margir útlendingar hingað
og Íslendingar ganga út frá því að maður
tali ekki málið.“
Foreldrar
eiga að
fræða
SONJA WAHOME kemur frá Kenía en
hefur búið á Íslandi í 11 ár.
„Það er þekkt að vandamál milli fólks
aukast á krepputímum. Reiðin verður
meiri, en hér á landi beinist hún ekk-
ert frekar að útlendingum frekar en
til að mynda fötluðum. Það eru bara
allir að berjast um að lifa af,“ seg-
ir Amal Tamimi og heldur því fram
að kynþáttafordómar hafi ekki aukist
á Íslandi. „Það er ekki til sú mann-
eskja sem er alveg fordómalaus en við
þurfum ekki að gera meira úr hlutun-
um en ástæða er til og þannig búa til
alvörufordóma sem eru hættulegir.
Íslendingar eru upp til hópa gott fólk
og ég býst ekki við að fordómar verði
að vandamáli hér. Við þurfum bara að
passa upp á fræðsluna,“ segir Amal og
bætir við að fordómar séu sprottnir af
fáfræði. „Það eru ekki bara Íslendingar
sem eru með fordóma heldur finnast
líka fordómar á milli innflytjendahópa.
Við óttumst það sem við þekkjum ekki
og þess vegna verðum við að reyna að
auka á fræðslu.“
Amal segir ósanngjarnt að ætlast
til þess að útlendingar aðlagist siðum
og venjum landsins ef heimamenn
neita að koma til móts við þá. „Auð-
vitað verða innflytjendur að aðlag-
ast til að verða hluti af samfélaginu
en aðlögunin verður að vera í báðar
áttir. Það er ekki hægt að komast inn
ef allir gluggar eru lokaðir. Þótt ég taki
þátt í íslenskri menningu verð ég að
fá að eiga mína eigin menningu sem
er líka skemmtileg og spennandi fyrir
Íslendinga að kynn-
ast,“ segir Amal
sem segir vinsæld-
ir veitingastaða og
tónlistar innflytj-
enda gott dæmi um
aðlögunina.
Að sögn Amal
verða múslimar
helst fyrir barðinu
á fordómum. „Í fjölmiðlum er aldrei
talað um múslima nema í tengslum
við hryðjuverk en við erum bara eins
og annað fólk, eigum sama guð og för-
um eftir sömu reglum. Það er ekkert í
íslamstrú sem segir okkur að fara út og
drepa menn. Hins vegar finna músli-
mar ekki persónulega fyrir fordómum.
Hér segjast allir lifa góðu lífi í sátt við
aðra en umræðan í þeirra garð er nei-
kvæð,“ segir Amal og bendir á að nei-
kvæðni í garð byggingar moskvu bygg-
ist á þessari hræðslu við íslamstrú.
„Við megum ekki alhæfa. Það eru ekki
allir múslimar vondir. Að sama skapi
megum við ekki gera of mikið úr hlut-
unum. Það koma alltaf upp erfiðleikar
í hópum unglinga og það er hættulegt
að tala um að fordómar hafi aukist
þótt innflytjendur eigi hlut að máli.
Fyrir stuttu var framið morð í Hafna-
firði vegna stúlku. Bæði gerandi og
fórnarlambið voru Íslendingar. Getum
við sagt að allir Íslendingar séu morð-
ingjar? Það finnst alls staðar öfgafólk
og veikt fólk.“
Þurfum meiri fræðslu
AMAL TAMIMI, framkvæmdastýra Jafnréttishúss, segir enga manneskju alveg
fordómalausa.