Dagblaðið Vísir - DV - 17.09.2010, Blaðsíða 24

24 ERLENT 17. september 2010 FÖSTUDAGUR
Benedikt XVI. páfi kom til Bretlands
á fimmtudaginn. Litið er á heim-
sókn hans sem opinbera heim-
sókn líkt og um þjóðhöfðingja væri
að ræða þar sem Elísabet II. Breta-
drottning bauð honum en ekki
kirkjan. Hann telst vera þjóðarleið-
togi hins sjálfstæða ríkis Vatíkans-
ins. Heimsóknin hefur verið deilu-
efni frá því tilkynnt var um hana og
hafa heimamenn sýnt lítinn áhuga á
þeim viðburðum sem páfi tekur þátt
í en miðar hafa selst afar illa. Heim-
sóknin mun standa yfir í fjóra daga.
Páfinn segist vilja „rétta fram
vinarhönd“ til bresku þjóðarinnar
meðan á heimsókn hans stendur.
Páfinn sagði mikilvægt að berjast
gegn „herskárri veraldarhyggju“ og
minntist þess þegar Bretland stóð
í fararbroddi bandamanna sem
brutu á bak aftur öfgakennt trúleysi
nasista í síðari heimsstyrjöldinni.
„Bretland og leiðtogar þess börð-
ust gegn nasistastjórninni sem vildi
eyða Guði úr samfélaginu,“ sagði
páfi.
Margir gagnrýna að trúarleiðtogi
á borð við páfann komi í opinbera
heimsókn til Bretlands en komið
hefur fram að rúmir tveir milljarðar
íslenskra króna úr vösum skattborg-
ara fara í öryggisgæslu fyrir páfann.
Yfir fimmtíu fræðimenn, lista-
menn og rithöfundar skrifuðu und-
ir bréf í dagblaðinu Guardian þar
sem þeir mótmæla opinberri heim-
sókn páfans. Á undirskriftalistanum
eru til dæmis leikarinn Stephen Fry,
líffræðingurinn og trúleysinginn Ri-
chard Dawkins og rithöfundarnir
Terry Pratchett og Philip Pullman.
Þá hafa gamlar og nýjar fréttir
af kynferðisofbeldi innan kaþólsku
kirkjunnar einnig skyggt á heim-
sókn páfans.
Fyrsta opinbera heimsóknin í
500 ár
Páfinn heimsótti Elísabetu Breta-
drottningu í Edinborg í Skotlandi
á fimmtudaginn. Talið er að yfir
hundrað þúsund manns hafi fylgst
með þegar páfabíllinn svokallaði
keyrði um götur borgarinnar. Heim-
sókn páfa til Bretlands er sú fyrsta
síðan Jóhannes Páll páfi II. kom árið
1982. En páfi hefur ekki komið í op-
inbera heimsókn til Bretlands lengi.
AFP-fréttastofan greindi frá því að
þetta væri fyrsta opinbera heim-
sókn páfa til Bretlands frá því að
Hinrik VIII. klauf England frá kaþ-
ólsku kirkjunni í Róm árið 1534. Í
dag tilheyrir einn af hverjum tólf í
Bretlandi kaþólsku kirkjunni.
Heimsókn Benedikts páfa til
Bretlands mun kosta skattborgara
þar í landi samtals rúma 2,2 millj-
arða króna. Þegar á heildina er litið
á heimsóknin eftir að kosta á fimmta
milljarð en páfagarður greiðir
helming upphæðarinnar. Talsmenn
breskra stjórnvalda segja að heim-
sókn páfans sé flókin og vandasöm,
meðal annars vegna öryggismála.
Páfinn dvelur í Bretlandi í fjóra daga
og ferðast til nokkurra borga. Páf-
inn heldur útimessur í Glasgow og
Birmingham frammi fyrir gríðarleg-
um fólksfjölda. Þá heimsækir hann
einnig skóla, elliheimili og sjúkra-
hús á ólíkum stöðum.
„Öfgakennt trúleysi“
Drottningin sagði að heimsókn páf-
ans yrði vonandi til þess að styrkja
böndin milli kaþólsku kirkjunnar
og bresku biskupakirkjunnar. Hún
hrósaði kaþólsku kirkjunni fyrir
að hafa veitt fátæklingum og veiku
fólki um allan heim frábæra aðstoð.
„Í dag reynir Bretland að verða
nútímalegt fjölmenningarsamfélag.
Við það erfiða verkefni er óskandi
að það haldi ávallt í heiðri þau hefð-
bundnu gildi sem hin herskáa ver-
aldarhyggja hefur ekki lengur áhuga
á og þolir jafnvel ekki,“ sagði páfinn
í ræðu sem hann hélt að drottning-
unni viðstaddri.
„Þegar við minnumst þess
hversu illa öfgakennd trúleysis-
stefna lék okkur á tuttugustu öldinni
megum við aldrei gleyma hvern-
ig útilokun Guðs, trúar og góðra
gilda leiðir alltaf til einstrengings-
legrar heimsmyndar mannsins og
samfélagsins, sem er hugmyndinni
um manneskjuna og örlög hans til
minnkunar,“ sagði páfi.
Umdeild ummæli um
kynferðisglæpi
Fréttamaður BBC spurði páfa um
hin víðtæku kynferðisbrot innan
kaþólsku kirkjunnar þar sem hann
var staddur um borð í flugvélinni
sem flutti hann frá Róm til Bret-
lands. Páfinn sagði að fregnir af
kynferðisglæpum kaþólskra presta
hefðu komið sér í opna skjöldu
og valdið sér miklum trega. Hann
sagðist vilja bjóða fórnarlömbun-
um upp á „efnislega, sálfræðilega
og andlega“ aðstoð. „Það er erfitt
að átta sig á því hvernig þessi villa
prestanna var möguleg,“ sagði páfi
við fréttamenn. Benedikt sagði í
flugvélinni að þeir sem fremji barn-
aníð væru haldnir „veiki“ og hefðu
glatað frjálsum vilja sínum. Hann
sagði að kirkjan hefði ekki verið
nægilega á verði gagnvart kynferð-
isbrotum presta og komið verði í
veg fyrir að þau endurtaki sig.
Þessi ummæli hafa valdið reiði
víða um heim. Joelle Casteix, tals-
maður samtaka fórnarlamba í
Bandaríkjunum, sagði ummælin
særandi. Það hafi komið í ljós að
kirkjan hafi brugðist hratt við en
málin hins vegar þögguð niður í
stað þess að komið væri í veg fyrir
brotin.
Aðspurður um deilurnar í Bret-
landi vegna heimsóknarinnar sagði
páfi að Bretar hefðu lengi hatast við
kaþólikka en hefðu einnig lengi ver-
ið þekktir fyrir umburðarlyndi.
„Heathrow eins og þriðji
heimurinn“
Walter Kasper, kardínáli og náinn
ráðgjafi Benedikts páfa, ferðað-
ist ekki með honum til Bretlands.
Hann veiktist skyndilega eftir að
ummæli sem hann lét falla í þýsku
blaðaviðtali komust í hámæli. Þar
líkti hann því við að koma til lands
í þriðja heiminum þegar lent er á
Heathrow-flugvelli í London og vís-
aði þar greinilega í fjölþjóðlegt and-
rúmsloftið sem þar ríkir. Hann sagði
einnig að breskir trúleysingjar væru
herskáir og ósamvinnuþýðir. Vatík-
anið lýsti því yfir að ekkert vafasamt
væri við hin skyndilegu veikindi
kardínálans, hann hefði einfaldlega
veikst.
Oliver Lahl, talsmaður Kasper,
sagði að kardínálinn hefði engan
ætlað að móðga, hefði aðeins viljað
draga athygli að fjölmenningarsam-
félaginu í Bretlandi. „Kasper ræddi
einungis um þá staðreynd að á flug-
vellinum er fólk hvaðanæva úr ver-
öldinni og að maður gæti alveg eins
verið staddur í Mumbai, Kinshasa,
Islamabad eða Nairobi. Það var ekki
neikvæð merking fólgin í ummæl-
unum. Hann meinti að Bretland er
ekki lengur ríki þar sem einn kyn-
þáttur býr og ein trúarbrögð eru ið-
kuð og að það sé gott fordæmi fyrir
alla Evrópu.“
Fjölmenn útimessa
Á fimmtudaginn hélt Benedikt páfi
messu undir berum himni í Glas-
HELGI HRAFN GUÐMUNDSSON
blaðamaður skrifar: helgihrafn@dv.is
Þegar við minn-umst þess
hversu illa öfgakennd
trúleysisstefna lék
okkur á tuttugustu
öldinni megum við
aldrei gleyma hvernig
útilokun Guðs, trúar og
góðra gilda leiðir alltaf
til einstrengingslegrar
heimsmyndar manns-
ins og samfélagsins.
UMDEILD HEIMSÓKN
PÁFA TIL BRETLANDS
Þúsundir í messu Benedikt XVI. hélt útimessu í Glasgow í Skotlandi og þangað
mættu sjötíu þúsund manns.
Söguleg heimsókn Benedikts sex-
tánda páfa til Bretlandseyja hefur
valdið háværum deilum. Ferðalagið
er skilgreint sem opinber heimsókn
þjóðarleiðtoga og því þurfa breskir
skattgreiðendur að borga fyrir um-
stangið sem fylgir heimsókninni.
Páfinn skaut á fimmtudaginn föstum
skotum að „öfgakenndri veraldar-
hyggju og trúleysi“. Hann segist ekki
hafa vitað af kynferðisofbeldinu
sem var framið svo áratugum skipti
innan vébanda kaþólsku kirkjunnar.