Dagblaðið Vísir - DV - 17.09.2010, Blaðsíða 43

Föstudagur 17. september 2010 úttekt 43
klæddir skósveinar fyrirtækisins til að
fylgjast með framganginum. Fyrsta
kvöldið var þeim öllum boðið í mat
með sjálfan Jimi Hendrix sem yfir-
kokk. Hann stóðst ekki mátið við að
bæta smá örvandi lyfjum út í kræsing-
arnar og varð úr heljarinnar „grúví“
hippapartí með öllum fínu körlun-
um frá Warner. Kvikmyndin Rainbow
Bridge komst hins vegar aldrei í al-
menna dreifingu en var þó gefin út á
mynddiski fyrir nokkrum árum.
Morðhótanir móðgaðra
sunnanmanna
Ekki þarf að fjölyrða um magnað
innlegg Jimi Hendrix á Woodstock-
hátíðinni árið 1969. Dauðþreyttir
hátíðargestir lágu í drullusvaði eft-
ir heiftarlegt slagveður þá um helg-
ina og voru vaktir upp eldsnemma á
mánudagsmorgni með hreint hríf-
andi upptroðslu sem náði hámarki
með nýstárlegri og kröftugri með-
ferð á bandaríska þjóðsöngnum. Á
því augnabliki framdi Jimi magn-
þrunginn hljómavef þar sem raf-
gítarinn umbreyttist hreinlega í
sprengjuvörpu á blóðugum vígvelli.
Meistarinn hafði þá prófað að beita
sama flutningi í suðursveitum Banda-
ríkjanna og þá við mun dræmari und-
irtektir þjóðhollra Ameríkana. Sum-
ir þeirra gengu svo langt að senda
morðhótanir með þeim skilaboðum
að „ef niggarinn léki þjóðsönginn
aftur, yrði hann einfaldlega drepinn“
og er þetta enn eitt innleggið í brota-
kenndar kenningar um dánarorsök
gítarmeistarans.
Landlaus réttindabarátta
Eins og vonlegt var þá vakti með-
ferð Jimi Hendrix á bandaríska þjóð-
söngnum gríðarlega athygli og þá
ekki síst á meðal réttindabaráttu-
manna blökkumanna sem sumir
töldu sig finna þarna upprisinn nýj-
an messías kynþáttarins. Athyglin
var heldur betur vakin – til að mynda
hjá róttæku blökkumannasamtökun-
um The Black Panthers sem reyndu
hvað eftir annað að fá Jimi Hendrix
sem fjárhagslegan bakhjarl. Í því
skyni var blásið til styrktartónleika
samtakanna á meðal þeldökkra í
Harlem-hverfinu í New York. Þegar
uppgötvaðist að meðspilarar foringj-
ans voru hvítir á hörund varð fjand-
inn laus og gerð hróp að þeim undir
fljúgandi bjórflöskum og lausamun-
um utan úr sal. Í samhengi réttinda-
baráttunnar lét Jimi einhvern tíma
hafa eftir sér: „Það er ekki húðlitur
flytjendanna sem skiptir máli, held-
ur litbrigði tónlistarinnar.“
Vængstýfður snillingur
Frásagnir af síðustu mánuðunum,
vikunum, dögunum og klukkustund-
unum í lífi Jimi Hendrix eru mjög
mótsagnakenndar og sífellt spretta
upp nýjar getgátur um dánarorsök.
Á þessum tíma sást hvergi til botns
í skuldafeni rokkútgerðarinnar og
samfara því voru útgáfumálin komin
í óleysanlegan hnút sem fokdýrir lög-
fræðingar reyndu að greiða úr. Upp-
haflegur umboðssamningur fannst
hvergi og því var eina leiðin út úr patt-
stöðunni að þræla sér enn frekar út
með þéttbókuðu tónleikahaldi. Til að
halda sér gangandi innbyrti Jimi enn
meira af eiturlyfjum og því fór grátt
og guggið útlitið að minna á draug-
fölt lík, sem þó lék alltaf óaðfinnan-
lega á gítarinn. Meðan á öllu þessu
gekk var umboðsmaðurinn Michael
Jeffrey seinþreyttur á að mata hann á
alls kyns ólyfjan og gera hann þannig
enn háðari sér. Jeffrey var ávallt sauð-
þrár við að halda samstarfi The Ex-
perience áfram, enda náðu yfirráð
hans í samningum eingöngu til þeirr-
ar sveitar að nafninu til. Mótleikur
Jimis var að stofna aðrar hljómsveit-
ir en sú þekktasta var The Band of
Gypsies með ryþmaparinu Billy Cox
á bassa og Buddy Miles á trommur.
Þannig ríkti mikið taugastríð á báða
bóga en margir telja að þessar þrætur
hafi í raun vængstýft gítarmeistarann
og átt sinn þátt í sviplegum endalok-
um hans.
Endastöð vegferðarinnar
Þegar komið var fram á árið 1970
höfðu skuldirnar, þræturnar og
þreytan smátt og smátt gert út af við
Jimi Hendrix og leitt hann út í algert
öngstræti. Á örlagastundu ákvað
hann að stinga af frá öllu saman yfir
í öryggið í Lundúnum. Þangað var
komið 26. ágúst 1970 og síðan rak-
leitt haldið í snarpa tónleikaferð um
Þýskaland, England og Norðurlönd.
Jimi kom aftur Lundúna 13. sept-
ember. Þar hafði hann upp á þýsku
vinkonunni Moniku Dannemann og
flutti inn til hennar í kjallara Samar-
kand-hótelsins þar sem dramatísk-
ur lokakafli lífshlaupsins hófst. Um
sama leyti kom umboðsmaðurinn
Michael Jeffrey einnig til Lundúna og
reyndi allt hvað hann gat til að hafa
uppi á umbjóðanda sínum. Jimi náði
að halda sig í felum í téðum kjallara
en fékk þó smá snert af ofsóknar-
brjálæði og hélt að ýmsir vafasam-
ir aðilar væru komnir til að „sækja
sig“. Að öðru leyti er þessum síð-
ustu dögum ýmist eytt með Moniku
Danne mann eða á djammi með Eric
Burdon úr The Animals inni á djass-
klúbbnum Ronnie Scott’s. Sagan
segir að lungann úr þeim tíma hafi
Jimi verið gjörsamlega út úr heimin-
um sökum eiturlyfjaneyslu.
Síðasti sólarhringurinn
Að morgni fimmtudagsins 17. sept-
ember 1970 röltu skötuhjúin Jimi og
Monika um bakgarð Samarkand-
hótelsins. Hún hafði í fórum sínum
ljósmyndavél og smellti af nokkrum
óuppstilltum myndum af meistaran-
um í morgunskininu. Síðan leið dag-
urinn og um kvöldið eldaði parið sér
staðgóðan málsverð sem innbyrtur
var með hraustlegum skömmtum af
hvítvíni en síðan sátu þau og spjöll-
uðu fram eftir kvöldi.
Aðfaranótt 18. september hófst
síðan hin örlagaríka atburðarás og
eru til af henni ýmsar frásagnir auk
þess sem mýmargar kenningar um
dánarorsök hafa dúkkað upp. Helsti
vitnisburðurinn er sjálf Monika
Dannemann sem sífellt breytti fram-
burði sínum og gerði rannsóknina
því enn erfiðari. Algengasta frásögn-
in mun vera á þá leið að skömmu eft-
ir miðnætti lagðist parið til svefns og
þegar klukkuna vantaði korter í tvö
vaknaði Jimi skyndilega og bað Mon-
iku um að keyra sig á ákveðinn stað
í borginni. Þau halda af stað og hún
nær í hann aftur rúmri klukkustund
síðar. Eftir þann tíma spjallaði parið
í nokkrar klukkustundir og tóku á sig
náðir um sjöleytið og innbyrti Mon-
ika í því skyni ráðlagðan skammt af
svefntöflum. Þrátt fyrir það náði hún
illa að festa svefn og ákvað í morguns-
árið að skjótast út í sjoppu eftir síga-
rettum. Þegar hún snýr til baka heyr-
ast hóstandi andköfin í Jimi út um
svefnherbergisgluggann. Á þeirri
stundu hófst mikil örvænting við að
reyna að vekja hann og urðu þær til-
raunir árangurslausar þó svo að eðli-
legur sláttur greindist á púlsi. Sjúkra-
bíll kom á staðinn eftir 20 mínútur og
vilja sumar raddir meina að þar hafi
röng meðhöndlun og dómgreind-
arleysi sjúkraflutningamanna vald-
ið andlátinu. Því hefur verið haldið
fram að illa hafi verið búið um höfuð
Jimis og að líkaminn hafi snúið kolvit-
laust á sjúkrabörunum. Vitnisburð-
ur úr röðum sjúkraflutningamanna
hermir að við komuna í kjallaraíbúð-
ina hafi meistarinn legið meðvitund-
arlaus með andlitið þakið í eigin ælu.
Við þessar dapurlegu kringumstæð-
ur uppgötvaði Monika Dannemann
að frá henni voru horfnar heilar níu
Vesperax-svefntöflur sem geta vald-
ið bráðum koltvísýrings- og súrefnis-
skorti séu þær innbyrtar með áfengi
og því varð opinbera dánarorsökin
úrskurðuð köfnun í eigin uppsölu.
Böðullinn Michael Jeffrey
Í seinni tíð hafa ýmsar vafasam-
ar kenningar komið upp á yfirborð-
ið varðandi sviplegan dauðdaga
Jimi Hendrix. Sú nýjasta kom fram
á þessu ári og er að finna í bókinni
Rock Roadie eftir fyrrverandi rótar-
ann James „Tappy“ Wright. Þar er
því haldið fram að umboðsmaður-
inn alræmdi Michael Jeffrey hafi sagt
Wright alla sólarsöguna undir fjögur
augu á fylleríi. Samkvæmt samning-
um átti Jeffrey tilkall til tveggja millj-
óna dollara í líftryggingarfé Jimi og
fann sig því knúinn til að slátra sinni
dýrmætu gullgæs í hreinu græðg-
iskasti. Til að komast yfir auðæfin
var tekin sú afdrifaríka ákvörðun að
heimsækja gítar meistarann og neyða
ofan í hann risavöxnum pilluskammti
ásamt innihaldi úr nokkrum rauð-
vínsglösum. Leiða má líkur að því að
Jeffrey og samverkamenn hans hafi
einfaldlega setið fyrir Jimi við Sa-
markand-hótelið og síðan sætt lagi
eftir að Monika skrapp út á eftir sígar-
ettunum á hinum örlagaríka morgni
föstudagsins 18. september 1970.
Jimi
Hendrix
og ofbeldisfulli
umboðsmaðurinn
Hann stóðst ekki mátið við að bæta
smá örvandi lyfjum út
í kræsingarnar og varð
úr heljarinnar „grúví“
hippapartí með öllum
fínu körlunum frá Warner