Dagblaðið Vísir - DV - 17.09.2010, Blaðsíða 29

FÖSTUDAGUR 17. september 2010 UMRÆÐA 29
ÞUNGUR OG REIÐUR
n Viggó Sigurðsson handbolta-
þjálfari reið ekki feitum hesti frá
málatilbúnaði sínum á hendur
blaðamanni
og ritstjóra DV.
Viggó vildi him-
inháar bætur
vegna fréttar
sem sögð var af
viðskiptaævin-
týri hans með
hús og óánægju
viðskiptavina
hans. Dómurinn sýknaði alfarið en
Viggó þarf að greiða tæplega millj-
ón krónur í málskostnað og hefur
reyndar sagt að hann muni áfrýja
til Hæstaréttar.
Fleiri sárir og reiðir íþróttamenn
eru í málarekstri því í næsta mán-
uði verður tekið fyrir mál Eiðs
Smára Guðjohnsen á hendur
blaðamanni og ritstjórum DV. Eið-
ur, sem vill alls ekki láta fjalla um
skuldir sínar, er á varamannabekk
hjá Stoke.
MIKILVÆGUR
VARAMAÐUR
n Óljóst er hvort Eiður Smári Guð-
johnsen mætir fyrir dóm þegar
fjallað verður
um það hvort
fjölmiðlar megi
segja fréttir af
lánveitingum
föllnu bank-
anna. Far-
ið hefur verið
fram á það að
hann verði við-
staddur og standi fyrir máli sínu.
Hugsanlegt er þó að hann fái sig
ekki lausan af varamannabekk
Stoke til að vera við réttarhöld
uppi á Íslandi. Eiður glímir við
þann vanda að vera of þungur, að
mati þjálfara hans. Mögulegt er
að hann nái að létta sig og komist
inn í liðið.
ÓLÍNA Í HUNDANA
n Þingmaðurinn Ólína Þorvarðar-
dóttir á sjaldan lausa stund. Auk
þess að sinna
þingstörfum af
alúð og festu er
hún á kafi í því
áhugamáli sínu
að eiga hund.
Ekki er langt
síðan Ólína fór
í hundana en
hún hefur síðan
þjálfað heimilis hund sinn til björg-
unarstarfa, Síðustu helgi eyddi
hún við æfingar með hund sinn.
Það stóð síðan á endum að þegar
námskeiðinu lauk var útkall vegna
manns sem týndist á Norðurlandi
og brást Ólína skjótt við. Ekki kom
þó til leitarinnar því maðurinn
fannst áður en Ólína og félagar
komu á staðinn.
HÖFUÐSKÚRKURINN
Í HRUNINU
n Hannes Hólmsteinn Gissurarson
prófessor þreytist ekki á því að lýsa
sakleysi Dav-
íðs Oddsson-
ar, fyrrverandi
forsætisráðherra
og seðlabank-
ankastjóra, hvað
varðar aðild að
hruninu. „Af-
glöp þeirra Geirs
og Ingibjargar
Sólrúnar standa hins vegar eftir,
þótt þau eigi ekki frekari refsingu
skilið fyrir þau en þegar er orðið.
Þessi afglöp voru að hafa hvað eftir
annað að engu varnaðarorð Dav-
íðs Oddssonar seðlabankastjóra,“
bloggaði Hannes á Pressunni. Víst
er að hann er í miklum minni-
hluta með skoðun sína en margir
telja að í valdatíð Davíðs hafi verið
unnið skemmdarverk á lýðveld-
inu og hann sé höfuðskúrkurinn í
hruninu.
Um það verður eflaust deilt næstu
árin og áratugina nema það tak-
ist að koma böndum á Davíð og
draga hann fyrir dóm til að skorið
verði úr um sekt eða sýknu.
SANDKORN
Um helgina
gerðist það einu
sinni sem oftar
að ég ætlaði mér
að fara í bíó, en
það var ekkert að
sjá. Svo til allar
myndir sem hér
eru sýndar virð-
ast hugsaðar fyr-
ir mjög þröngan
aldurshóp, eða
um það bil 12-
25 ára. Einung-
is tvær myndir geta talist boðlegar
fullorðnum, Inception og The Ghost
Writer. Báðar eru ágætar hvor á sinn
hátt, en það segir sitt um framboðið
að fólk keppist um að lofa þær sem
snilldarverk, enda mikill léttir að sjá
eitthvað í bíó sem er sæmilega skrif-
að.
Í Bandaríkjunum hefur aðsókn
í bíóhús dregist mjög saman, lík-
lega að hluta til vegna þess að þeir
fylgja sama viðskiptamódeli þar og
hér, sem miðar að því að losa bíó-
húsin við stærstan hluta neytenda.
Á hinn bóginn hafa bíóhúsin þar
skilað methagnaði, og er það fyrst
og fremst vegna þrívíddartækninn-
ar, sem bætur litlu við laka handrits-
gerð vestra en á hinn bóginn gerir
bíóhúsunum kleift að rukka talsvert
meira fyrir miðann en þau hafa gert
hingað til.
Vinsæll vandræðagangur
Á meðan bíóið riðar til falls er sjón-
varpið líklega blómlegra en nokk-
urn tímann fyrr. Þetta er einnig að
hluta til nýrri tækni að þakka. Til-
koma DVD disksins fyrir rúmum
tíu árum gerði það að verkum að
fólk fór að kaupa sjónvarpsþætti í
stað þess að horfa á þá einu sinni í
viku. Gerir þetta það að verkum að
hægt er að horfa á þættina með litlu
millibili, sem býður aftur upp á mun
meiri möguleika í handritsskrifum.
Í stað þess að eyða hálfum þættin-
um í að rifja það upp sem gerðist í
síðustu viku, verða þættirnir í raun
eins og 22 klukkutíma bíómynd.
Nema hvað að handritin eru mun
betri.
Sopranos riðu á vaðið árið 1998,
en það voru fyrstu þættirnir í seinni
tíð sem buðu upp á dýpri persónu-
sköpun en áður hafði sést í 45 mín-
útna sjónvarpsþáttum. Sopranos
voru góðærið holdi klætt, gangster-
ar í teinóttum jakkafötum. En eftir
því sem að bandaríska þjóðin hef-
ur farið að efast meira um sjálfa sig,
fyrst í kjölfar innrásarinnar í Írak og
nú í kjölfar efnahagshrunsins, hef-
ur sjónvarp þeirra batnað til muna.
Þetta er ekki síður merkilegt fyrir
þær sakir að einmitt fyrir 10 árum
síðan virtist sjónvarpsmenningin
vera deyjandi fyrirbæri. Raunveru-
leikasjónvarpið tröllreið öllu um
stund, en úr myrkrinu hefur birt til á
ný. Big Brother-þættirnir, flaggskip
raunveruleikasjónvarpsins, hafa
nýlega verið teknir af dagsskrá. Fólk
kýs vel skrifað efni frekar en vand-
ræðagang þrátt fyrir allt.
Þroskasögur og skór
Þættir eins og Mad Men sýna
þroskasögu Bandaríkjanna á 7.
áratugnum, og er öflug ádeila um
leið. Deadwood gerði það sama
varðandi árin í kringum 1880. Aðr-
ir sögulegir þættir sem slá flestu
bíói við eru The Tudors og Rome.
Samtímasögur, eins og þær sem
segja frá útfararstofu í Six Feet
Under, eða gamanþættir sem gera
grín að bruðli eins og 30 Rock og
Arrested Development, eru ekki
síðri. Þeir ná um leið að vera bæði
innihaldsríkir og afar góð afþrey-
ing. Jafnvel léttmeti eins og Sex
and the City eru mun hnyttnari
en flestar sambærilegar bíómynd-
ir og betri en myndirnar sem voru
byggðar á þeim.
Í raun er nánast eins og það verði
bylting á hverju ári í sjónvarpinu,
eins og var á Bítlaárunum í tónlist-
inni. Þættirnir The Wire, sem sýna
heilt þjóðfélag í kringum nokkra
lögreglumenn í Baltimore og höfðu
jafnvel áhrif á borgarstjórnarkosn-
ingarnar hér, verða þó seint toppað-
ir hvað dýpt varðar.
Það verður spennandi að sjá
hvernig íslenskt sjónvarp þróast á
næstunni, en áhrif sjónvarpsbylt-
ingarinnar eru farin að ná hingað.
Þættir eins og Svartir englar eða
Pressan lofa góðu, þó þeir eigi enn
talsvert eftir í meistaraverk eins og
The Wire.
Vonandi á Bíó Paradís eftir að
breyta bíómenningu Íslands til hins
betra, svo líft verði í bíósölum utan
Græna ljóssins og RIFF, kvikmynda-
hátíðanna sem halda bíóáhuga-
mönnum eins og mér gangandi.
Annars er hætta á að við förum bara
að koma okkur vel fyrir í sófanum
heima.
KJALLARI
VALUR
GUNNARSSON
rithöfundur skrifar
Fólk kýs vel skrifað efni
frekar en vandræða-
gang þrátt fyrir allt.
Gullöld sjónvarpsins
Ekkert er okk-
ur Íslendingum
dýrmætara á
komandi árum
en að skapa at-
vinnu. Það skilja
allir á tímum
þungbærs at-
vinnuleysis, og
ekki síst foreldr-
ar, sem hugsa
um framtíð-
arheill barna
sinna. Í þessu
ljósi verða allir ábyrgir og sjálfstæð-
ir Íslendingar að skoða ávinning-
inn af aðild að Evrópusambandinu
með opnum huga. Hún er líkleg til
að skapa fjölmörg ný störf og koma
í veg fyrir að við töpum bráðefni-
legu fólki framtíðarinnar úr landi.
Aðild myndi stuðla að lágri verð-
bólgu og lægri vöxtum. Hún ýtir
undir efnahagslegan stöðugleika.
Um leið eykst aðdráttarafl Íslands
fyrir jafnt innlendar sem erlendar
fjárfestingar. Allt ýtir þetta undir
fjölgun starfa.
Malta er gott dæmi. Hún er smá-
ríki með svipaðan fólksfjölda og Ís-
land. Eftir að Malta gekk í ESB tvö-
földuðust fjárfestingar erlendra
ríkja á skömmum tíma. Myndi
ekki muna um það á Íslandi? Góð-
ir samningar um aðild að Evr-
ópusambandinu gætu því tryggt
okkur bestu og varanlegustu kjara-
bótina sem völ er á fyrir framtíðina.
Ákvörðun um aðild verður hins
vegar ekki tekin fyrr en í þjóðarat-
kvæðagreiðslu þegar samningur-
inn liggur fyrir. Í samningaviðræð-
um felst því enginn háski.
Sægreifarnir og Heimssýn
Það er hins vegar mikill háski fólg-
inn í einbeittri tilraun Heimssýn-
ar, með arkitekt bankahrunsins,
Davíð Oddsson, í broddi fylkingar,
til að ónýta samningaviðræðurnar
og þar með möguleika á að Íslend-
ingar fái að kjósa um samninginn.
Andstæðingar aðildar hafa flutt til-
lögu á Alþingi um að hætt verði við
samningaviðræðurnar sem ég hóf
formlega fyrir Íslands hönd í júlí
síðastliðnum.
Helsti áróðurinn fyrir því að fólk-
ið verði svipt réttinum til að taka
þátt í þjóðaratkvæðagreiðslu þeg-
ar samningur liggur fyrir í lok við-
ræðna, er rekinn af Mogganum.
Bullandi tap blaðsins er fjármagn-
að af helstu auðmönnum í hópi sæ-
greifa. Þeir punga út peningum sem
þeir nota til að niðurgreiða áróður
Morgunblaðsins gegn því að fólkið
fái að kjósa. Í reynd eru sægreifarnir
að notfæra sér fjárhagslega yfirburði
til að verja einkahagsmuni sína
gegn almannahagsmunum venju-
legs fólks. Það er ósiðlegt af sægreif-
unum að misnota fé með þessum
hætti til að hindra framgang lýðræð-
isins. Jafnósiðlegt er það af Heimsýn
að mynda bandalag með auðmönn-
um í sægreifastétt til að svipta þjóð-
ina rétti sínum til að kjósa um aðild
að Evrópusambandinu.
Tillagan er stórskaðleg fyr-
ir hagsmuni Íslendinga. Hún rýrir
orðstír Íslands sem þjóðar, og gæti
komið í veg fyrir að Ísland ætti kost
á að sækja aftur um aðild á næstu
áratugum. Hún lokar því mikilvæg-
um björgunarleiðum fyrir íslensku
þjóðina. Háskaleikurinn er ekki síð-
ur atlaga að afar dýrmætum mögu-
leikum fyrir fyrirtæki, fjölskyldur, að
ógleymdu ríkinu, sem kunna að fel-
ast í aðild að Evrópusambandinu.
Að spara 30 milljónir
Einn þeirra var reifaður af körskum
kaupfélagsstjóra í Borgarnesi sem
skrifaði á dögunum pistil á Press-
una. Sá vakti þjóðarathygli. Þar
bar hann saman kostnaðinn við 20
milljóna króna íbúðarlán á Íslandi,
þar sem gjaldmiðillinn er langveik-
ur, og í öðru Evrópulandi. Niður-
staðan var sú, að á 25 árum þyrfti
Íslendingurinn að borga 31,6 millj-
ónum meira en Evrópubúinn. Það
kostar sem sagt unga Íslendinginn
í dæmi kaupfélagsstjórans 105 þús-
und krónum meira á mánuði að
koma sér upp húsnæði en jafnaldra
hans í Evrópu.
Nái tillaga bandalags Heimssýn-
ar og sægreifanna fram að ganga,
þá lokar það möguleikum á því að
húsnæðiskaupendur geti sparað sér
allt að 105 þúsund krónur á mán-
uði, eða ríflega 30 milljónir á 25 ára
lánstíma.
Við þurfum meiri atvinnu
Aðild snýst ekki síst um að skapa ný
störf. Í febrúar voru um 15 þúsund
manns án atvinnu. Á næstu árum
þarf að fjölga störfum um 2–3 þús-
und á ári. Á næstu tíu árum þurf-
um við því 30–35 þúsund störf til
að tryggja að allir hafi atvinnu á Ís-
landi. Atvinnulífið hefur sjálft bent
á að nauðsynleg fjölgun starfa muni
líklega ekki koma úr hefðbundn-
um greinum, eins og sjávarútvegi
og landbúnaði. Þar er framleiðni
sem betur fer að aukast, en um leið
fækkar störfum.
Atvinnusköpun á Íslandi mun
því hvíla á herðum annarra at-
vinnugreina. Störfin þurfa að verða
til í iðnaði, ferðaþjónustu og ekki
síst í nýsköpunar- og sprotageiran-
um. Umhverfi Evrópusambandsins
tryggir stöðugt og öflugt rekstrar-
umhverfi fyrir þessi sólrisufyrirtæki
framtíðarnnar, sem þegar í dag
skapa fjórðung gjaldeyristeknanna.
Tillaga Davíðs og Heimssýnar
lokar þessu tækifæri, sem gæti fætt
af sér tugþúsundir starfa.
Árlegur sparnaður af evru
Forystumenn í atvinnulífi kynntu
fyrir nokkrum misserum útreikn-
inga, sem sýndu, að tækju Íslend-
ingar upp evruna gætu þeir sparað
sér samanlagt í vaxtagreiðslur á ári
á annað hundrað milljarða króna. Á
ári! Drýgstur hluti sparnaðarins yrði
hjá fyrirtækjum, eða yfir 100 millj-
arðar miðað við þáverandi stöðu.
Heimilin gætu einnig sparað sér
tugi milljarða. Þá er ótalinn vaxta-
sparnaður skuldsetts ríkissjóðs. Til-
laga Davíðs og Heimssýnar hindrar
að skuldsett þjóð í vanda geti með
þessum hætti sparað sér upphæðir,
sem á einu ári gætu numið töluvert
hærri upphæðum en Icesave-samn-
ingurinn kynni að kosta ríkissjóð á
núvirði.
Ein besta og varanlegasta kjara-
bótin til framtíðar kann því að liggja
um Evrópusambandið. Það er því í
þágu allra, ekki síst þeirra sem vilja
skapa störf, lága vexti, lága verð-
bólgu og stöðugleika í efnahagslífi,
að halda áætlun um aðildarviðræð-
urnar. Því fyrr sem hægt er að greiða
atkvæði um samninginn, því betra.
Það á ekki að banna þjóðinni að
kjósa um aðild.
AÐSENT
ÖSSUR SKARP-
HÉÐINSSON
utanríkisráðherra skrifar.
Umhverfi ESB tryggir stöðugt
og öflugt rekstrarum-
hverfi fyrir þessi sól-
risufyrirtæki framtíð-
arnnar, sem þegar í dag
skapa fjórðung gjald-
eyristeknanna.
Hagsmunir Íslendinga