Dagblaðið Vísir - DV - 17.09.2010, Blaðsíða 12

Þeir sem lent hafa í innheimtufyrir-
tækjum vegna skulda vita að það er
enginn dans á rósum. Kröfuhafar hafa
verið sakaðir um að ganga grimmi-
lega hart að fólki eftir hrun og þar er
innheimtufyrirtækjum venjulega beitt
við innheimtu. Kostnaðurinn sem af
þessum aðgerðum hlýst hefur sætt
gagnrýni og sérstaklega þegar sveit-
arfélög siga innheimtufyrirtækjum á
einstaklinga og fyrirtæki og velta þar
með auknum kostnaði yfir á skuldar-
ann sem þegar er í slæmum málum.
Sveitarfélagið Árborg hefur sagt upp
samningi sínum um milliinnheimtu
við Intrum. Bæjaryfirvöld vilja sýna
íbúum svigrúm í kreppunni og ekki
velta auknum kostnaði yfir á þá með
innheimtuaðgerðum á kröfum sem oft
eru mjög öruggar.
Gríðarlegur kostnaður
Sem dæmi um það hversu dýrt það
getur verið fyrir skuldara þegar sveit-
arfélög leita til innheimtufyrirtækja
má nefna að DV hefur undir höndum
yfirlit frá Intrum á Íslandi vegna van-
goldinna fasteignagjalda fyrirtækis af
nýbyggingum í sveitarfélagi. Bygging-
arnar eru á leið á uppboð vegna skuld-
anna en sveitarfélagið leitaði til Intrum
til að innheimta gjöldin sem enduðu
loks hjá Lögheimtunni. Fyrir þá þjón-
ustu greiðir bærinn ekkert en skuld-
arinn ber allan kostnaðinn. Álagning
vegna innheimtugjalda er í sumum til-
fellum allt að 200 prósent. Um 40 íbúð-
ir í tveimur blokkum er að ræða en sé
dæmi tekið af einni íbúð þar sem fast-
eignagjöld hafa ekki verið greidd í 11
mánuði nemur skuld við sveitarfélagið
46.451 krónu. Vextir eru 10.040 krón-
ur og því samtals 56.491 króna í van-
goldin fasteignagjöld á tímabilinu. Við
þennan kostnað bætist innheimtu-
kostnaður frá Lögheimtunni upp á
112.461 krónu. 56 þúsund króna skuld
er því orðin tæplega 170 þúsund króna
skuld í innheimtuferlinu. Þetta nemur
nærri 200 prósenta álagningu. Þetta
dæmi fyrirtækisins má smætta yfir á
einstakling eða fjölskyldu sem lendir í
vanskilum. Dæmin eru mýmörg. Þessi
innheimtukostnaður á sér skýringar
segir Bjarni Þór Óskarsson, lögmaður
Lögheimtunnar.
Innheimt af hverri eign
Bjarni segir Intrum vera milliinn-
heimtufyrirtæki sem leggi á inn-
heimtugjöld sem stjórnað sé af
reglugerð sem segi til um hámarks-
innheimtukostnað. Greiðist krafan
ekki í milliinnheimtu fari hún, í tilviki
Intrum, til Lögheimtunnar. Þar get-
ur kostnaðurinn tekið stökk. „Þar er
unnið eftir gjaldskrá Lögheimtunn-
ar og það fer í raun eftir því hversu
langt málin ganga. Það getur meira
en verið að það sé tvöfalt hærri álagn-
ing vegna innheimtu fasteignagjalda
ef grípa þarf til margra aðgerða. Það
er álíka dýrt, og tekur svipaða vinnu,
að innheimta 10 þúsund króna kröfu
og 50 þúsund króna kröfu. Fasteigna-
gjöldin eru þeirrar náttúru að það þarf
að innheimta gjaldið á hverja einustu
eign eða eignarhluta sérstaklega. Þar
af leiðandi verður þetta oft ýkja há pró-
senta, hlutfallslega séð,“ segir Bjarni
Þór um umrætt dæmi varðandi blokk-
irnar.
Meira en bréf í pósti
En í hverju felast innheimtuaðgerðir
fyrirtækisins? Bjarni segir margt búa
að baki í því ferli. Innheimtubréf sé
sent í pósti. Skoða þarf skráningu eign-
arinnar hjá Fasteignaskrá Íslands og
hjá sýslumanni, prenta út veðbókar-
vottorð og skoða hvort eignarhaldið sé
ekki í samræmi við álagningarseðlana.
Senda þarf út greiðsluáskorun sem er
lögformlegt skjal og birta hana með
stefnuvotti. „Þegar það hefur verið gert
og ekki borið árangur þá er beðið um
nauðungarsölu hjá sýslumanni. Síðan
boðar sýslumaður til fyrirtöku þar sem
lögmaður þarf að mæta og greiðandi
ef hann hefur einhverjar athugasemd-
ir. Ef það dugar ekki er málið tekið fyr-
ir hjá sýslumanni í svokallaðri byrjun
uppboðs. Þar þarf lögmaður að mæta
aftur. Síðan ef ekkert gengur er nauð-
ungarsalan haldin á eigninni sjálfri þar
sem sýslumaður og fulltrúi frá okkur
mæta líka.“
Kostnaði velt yfir á skuldara
Það að sveitarfélög leiti til innheimtu-
fyrirtækja er umdeilt. Margir líta svo á
að með því sé verið að velta gríðarleg-
um aukakostnaði yfir á skuldara sem
fyrir er augljóslega illa staddur. Bjarni
Þór segir meginregluna á Íslandi vera
þá að kröfuhafinn eigi ekki að þurfa að
bera kostnað af vanefndum. Aðspurð-
ur hvort sveitarfélögin gætu ekki ann-
ast þessa innheimtu sjálf segir Bjarni:
„Sveitarfélagið þyrfti þá að ráða til
sín fólk til að annast innheimtuna og
borga því laun. Þá er spurning hver á
að borga þau laun? Er eðlilegt að þeir
sem standa í skilum standi straum af
þeim kostnaði? Eða er eðlilegt að sá
sem er í vanskilum standi straum af
kostnaðinum?“ segir Bjarni. Hann
bætir við að nær öll sveitarfélög reyni
að tryggja það að sá sem borgar á rétt-
um tíma borgi ekki fyrir þann sem
ekki gerir það. „Sú gagnrýni að þetta
sé gert með þessum hætti er nú ekki
réttmæt því einhver þarf að borga
kostnaðinn. Það er ljóst að verður
kostnaður af vanefndum og ef menn
borga ekki verða menn að gera eitt-
hvað. Þetta er spurning um jafnræði
því þeir sem borga eiga ekki að vera
einir um það.“
Árborg segir upp Intrum
Þessu er Eyþór Arnalds, formaður bæj-
arráðs í Árborg, og félagar ekki sam-
mála. Á síðasta fundi bæjarráðs var
samþykkt að segja upp samningum
um milliinnheimtu við Intrum. Hags-
munir íbúa verði hafðir í fyrirrúmi í
framtíðinni.
„Okkur fannst fullmikil innheimta
á íbúunum og vildum milda það,
því margar af þessum kröfum eru
mjög öruggar. Svo er þetta spurning
um að sýna aðeins meira svigrúm í
kreppunni,“ segir Eyþór. „Hitt sjónar-
miðið að baki þessu er að mikil tíðni
innheimtubréfa og símtala býr til
kostnað sem fer á skuldarann. Þó svo
að sveitarfélagið fái ekki reikninginn
fær íbúinn hann. Og við erum fulltrú-
ar íbúa. Því fannst okkur rétt að endur-
skoða þetta ferli og segja upp þessum
samningum og höfum byrjað að end-
urskoða innheimtumálin hjá okkur.“
Eyþór, sem er fulltrúi í hreinum
meirihluta Sjálfstæðisflokksins í Ár-
borg, segir stundum margfaldan
kostnað leggjast á upphaflegu kröfuna.
„Stundum er fólk í vandræðum vegna
fasteignagjalda og nær ekki að standa í
skilum. Því tekst ekkert betur að borga
þó að kostnaðurinn á kröfunni hækki.
Svo eru þetta oft mjög öruggar kröf-
ur. Eins og fasteignagjöldin, þau eru á
undan fyrsta veðrétti.“
12 FRÉTTIR 17. september 2010 FÖSTUDAGUR
HANDRUKKUN
SVEITARFÉLAGA
Sveitarfélög leita til innheimtufyrirtækja
til að innheimta vangoldin gjöld íbúa
sinna sér að kostnaðarlausu. Við það getur
skuld íbúans sem er í vanskilum hækkað
um á annað hundrað prósent. Sveitarfélag-
ið Árborg hefur sagt upp samningi sínum
um milliinnheimtu við Intrum og vill gefa
íbúum svigrúm í kreppunni í stað þess að
velta auknum kostnaði yfir á þá með inn-
heimtuaðgerðum.
Þó svo að sveit-arfélagið fái ekki
reikninginn fær íbúinn
hann. Og við erum full-
trúar íbúa. Því fannst
okkur rétt að endur-
skoða þetta ferli.
SIGURÐUR MIKAEL JÓNSSON
blaðamaður skrifar: mikael@dv.is
HÖFUÐSTÓLL
46.451 kr.
Höfuðstóllvangoldinnafast-
eignagjaldaerupphaflega46.451
króna.Þegarþaufaraíinnheimtu
stökkbreytisthöfuðstóllinn.
ALLS
46.451 kr.
HÖFUÐSTÓLL
2.014.401 kr.
Íþessutilfellierumað ræðavangoldinfasteigna-
gjöldfyrirheilablokk.
ALLS
2.014.401 kr.
VEXTIR
10.040 kr.
Vextireruum10.040krónurog
erugjöldinþvíbúinaðhækka
nokkuð.
ALLS
56.491 kr.
VEXTIR
432.469 kr.
Vextirbætastofanágjöldin ogupphæðinhækkar verulegaviðþað.
ALLS
2.446.870 kr.
INNHEIMTA
112.461 kr.
Þegarvangoldnufasteignagjöldin
erukominíinnheimtumargfald-
asthöfuðstóllinn.
ALLS TIL GREIÐSLU
168.952 kr.
INNHEIMTA
4.434.432 kr.
Eftiraðskuldinferíinnheimtu
hækkarhúnummörghundruð
prósent.Rúmar2milljónirverða
tæpar7milljónir.
ALLS TIL GREIÐSLU
6.881.302 kr.
EIN ÍBÚÐ Í INNHEIMTU Vangoldinfasteignagjöldí11mánuði.
HEILDARYFIRLIT 40 ÍBÚÐA Vangoldinfasteignagjöldí5–11mánuði.
MARGFÖLDUN Á KOSTNAÐI EFTIR INNHEIMTU
Rukkun á rukkun ofan Sveitarfélögþykjagangahart
framgagnvartskuldurumsínum.Aðrarleiðirerufærarað
matiformannsbæjarráðsíÁrborgþarsemleitaðerleiðatil
aðhlífafólkiviðágangiinnheimtufyrirtækjaog
þeimkostnaðisemhonumfylgir.