Frjáls verslun - 01.11.2014, Page 62

62 FRJÁLS VERSLUN 11 tbl. 2014
fjármál
vexti skuggabankastarfsemi
og miklu umfangi, þar sem
einstakir fjárfestar taka sjaldn ­
ast tillit til þeirra ytri áhrifa
sem fjárfestingar þeirra valda
öðrum fjárfestum og fjármála ­
kerfinu í heild. Einnig er sér ­
stakt áhyggjuefni ef skugga ­
banka starfsemi breiðist út til
almennra fjárfesta, sem minni
burði hafa til að gæta hags ­
muna sinna gagnvart betur
upplýstum viðskiptaaðilum. Í
séríslensku samhengi er auk
þess sérstakt athugunar efni
hvernig lög takmarka fjár fest ­
ingar lífeyris sjóða (eink um 36.
gr. lífeyrissjóða laga). Því miður
eru dæmi þess að verðbréf eru
gefin út með þeim hætti að
hinn eiginlegi útgef andi skuld ­
bind ingarinnar er það ekki
að formi til, sem leiðir til þess
að fjárfestingarreglur verða
ómarkvissar og missa marks.
Yfirstandandi endur skoðun á
ramma áhættu stýring ar líf eyris ­
sjóða þarf að taka tillit til þessa.
2. Þarf að koma böndum á
skuggabankastarfsemi?
Í fyrsta lagi er mikilvægt að
starfsemi sé kölluð sínu rétta
nafni og að lög og reglur,
sem hafa það markmið að
vernda hagsmuni almennings,
séu þannig úr garði gerð að
ekki sé hægt um vik að snið ­
ganga þau. Í öðru lagi þarf
að skilgreina hvers konar
skugga bankastarfsemi sem
eftir litsskylda svo hægt sé að
afla allra nauðsynlegra gagna
um starfsemi þeirra og meta
nánar áhættu sem starfsemi
þeirra veldur. Í þriðja lagi kann
að vera ástæða til að takmarka
starfsemi skuggabanka eða
krefjast áhættumildunar. Slíkar
aðgerðir ættu þó aðeins að
byggjast á góðum upplýsingum
og greiningu um starfsemina
með hliðsjón af sambærilegum
aðgerðum á bankamarkaði.
Það er ekki hægt að
segja að skuggabankar
séu almenn ógn við
fjármálakerfið, sérstak­
lega ekki ef umfang
starfseminnar er tak­
markað.
Viðskiptabankar hafa
ekki átt þess kost að
geta boðið langtíma ­
fjármögnun á föst­
um vöxtum þar sem
fjármögnun þeirra í
dag er að mestu leyti í
gegnum skammtíma­
innlán.
Jón Þór Sturluson, aðstoðarforstjóri Fjármálaeftirlitsins.
Jón Finnbogason, forstöðu-
maður skuldabréfa hjá Stefni.
1. Eru skuggabankar ógn eða
hvati í íslensku fjármálalífi?
Hagkvæm miðlun fjármagns
er ein af forsendum hag vaxt ­
ar. Viðskiptabankar eiga ekki
einkarétt á milligöngu milli
þeirra sem eiga fé og þeirra
sem á því þurfa að halda. Að
sumu leyti búa óhefðbundnar
leiðir, eins og verðbréfun, yfir
samkeppnislegum yfirburðum.
Má þar nefna möguleikann á
að bjóða fasta vexti til langs
tíma og lágan vaxtamun. Við ­
skiptabankar hafa ekki átt þess
kost að geta boðið lang tíma ­
fjármögnun á föstum vöxt um
þar sem fjármögnun þeirra í
dag er að mestu leyti í gegnum
skammtímainnlán. Þessi leið
hefur því verið farin til að mæta
þörfum markaðarins. Það þýðir
hins vegar ekki að slík starfsemi
geti að öllu leyti komið í stað
þeirrar fjölbreyttu þjónustu
sem viðskiptabankar bjóða.
Fram hjá því verður ekki litið
að vöxtur í verðbréfun hefur
verið mikill. Þyngra regluverk
en áður setur viðskiptabönkum
ýmsar skorður. Þá gera skulda ­
bréfafjárfestar nú auknar
kröf ur um gagnsæi í sínum fjár ­
fest ingum sem leiðir til þess að
þeir vilja frekar fjármagna af ­
mörkuð verkefni með verð bréf ­
unaraðferð heldur en að lána
t.d. bönkum sama fé til langs
tíma án trygginga.
2. Þarf að koma böndum
á skugg bankastarfsemi á
Íslandi?
Ég tel að það þurfi ekki sér­
ísl enskar reglur í þessum
efnum. Á undanförnum árum
hefur mikill fjöldi reglna verið
settur sem taka þarf mið af við
verð bréfun og innan skamms
má vænta ýmissa reglna frá
Evrópu sambandinu. Notkun
fag fjár festasjóða sem fjár mögn ­
unaraðila hefur verið vinsæl en
þeir eru reknir af eftir lits skyld ­
um fjár mála fyrir tækjum sem
Fjár mála eftir litið fylgist grannt
með. Það er hins vegar ávallt
hollt að líta yfir farinn veg og
skoða hvort ástæða sé til að
bæta fyrir liggj andi umgjörð.
Þyngra regluverk en áður
setur viðskiptabönkum skorður
Jón Finnbogason, forstöðumaður
skuldabréfa hjá Stefni:
Notkun fagfjárfestasjóða sem fjármögnunaraðila hefur
verið vinsæl en þeir eru reknir af eftirlitsskyldum fjár mála ­
fyrirtækjum sem Fjármálaeftirlitið fylgist grannt með.
SET ehf. Röraverksmiðja • Eyravegur 41 • 800 Selfoss
Sími 480 2700 • Fax 482 2099 • Netfang: set@set.is • Vefsíða: www.set.is
Óskum viðskiptavinum, samstarfsaðilum og landsmönnum öllum
gleðilegra jóla og farsældar á nýju ári.
Ári samstöðu, nýsköpunar, framfara og sóknar.
Starfsemi Set ehf. mun liggja niðri frá og með 19. desember 2014
til og með 4. janúar 2015.