Són - 01.01.2003, Síða 16

Són - 01.01.2003, Síða 16
KRISTJÁN EIRÍKSSON16 að orði komast. Nokkur hluti þeirrar vinnu er nú orðinn aðgengi- legur á geisladiski sem nefnist Bragi – Óðfræði og háttatal. Til að gefa mönnum nokkra hugmynd um hvert hagræði er að slíkri framsetningu fyrir þá sem rannsaka bundið mál er rétt að lýsa bragskráningunni stuttlega. Hannað hefur verið bragskráningarforrit sem skiptist í fimm þætti: Kvæðagreinaskrá, bragarháttaskrá, höfundaskrá, ljóðaskrá og bóka- og handritaskrá. Í kvæðagreinaskrá eru einstakar kveðskapargreinar, svo sem dróttkvæði, rímur, sekvensur, sonnettur og oktövur. Kvæðagreinar verður að skilgreina út frá brag en ekki út frá efni. Þess vegna geta sálmar til dæmis ekki talist sérstök kvæðagrein í þessari skrá þar sem þeir eru kveðnir undir háttum ýmissa kvæðagreina í bragfræðilegum skilningi. Bragarháttaskrá fellur undir kvæðagreinaskrá. Í hana eru bragar- hættir skráðir samkvæmt hefðbundinni bragskráningu (bókstafa- skráningu) og túlkar tölvan þá skráningu myndrænt út frá svonefnd- um kennistreng sem er hin hefðbundna framsetning háttarins. Kenni- strengur óbreyttrar ferskeytlu er til dæmis 4l:[o]–x[x]:4,3,4,3:aBaB sem túlkast þannig á bragmyndinni eins og áður hefur verið sýnt: Hornklofarnir í kveðutákninu [o]–x[x] eru til merkis um að forliðir og þríliðir geti skotist inn í braglínur án þess að það breyti hætti. Hins vegar gengur grunnmynstrið út frá eintómum tvíliðum og þannig er hátturinn því sýndur á bragmynd. Út frá kennistreng má kalla fram mynd allra óbreyttra bragarhátta en eins og áður segir þá nægir hin hefðbundna framsetning ekki til að tákna undirhætti sem byggjast á innrími. Vegna þess verður að handfæra hið flókna rímmynstur inn í bragmynd háttarins eins og hann er óbreyttur og er það gert í öðru forriti. Það er einmitt þetta sem er svo mikilvægt fyrir kvæðagrein eins og rímur sem hafa um tuttugu óbreytta hætti (meginhætti) en yfir þúsund breytta hætti (undirhætti) þar sem breyttu hættirnir (undir- hættirnir) verða ekki sýndir nema með bragmynd. Í höfundaskrá eru færð þau skáld sem eiga ljóð í grunninum ásamt fæðingar- og dánarári þeirra ef þekkt eru. Þá er vitaskuld gert ráð fyrir óþekktum höfundi svo hægt sé að skrá ófeðraðar stökur og ljóð.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104

x

Són

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Són
https://timarit.is/publication/1139

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.