Són - 01.01.2004, Blaðsíða 98
KRISTJÁN ÁRNASON98
8 Grímur Thomsen (1975:67).
9 Was unsterblich im Gesang soll leben / Muss im Leben untergehn.
Grímur Thomsen (1934 II:4).
10 Grímur Thomsen (1934 I:1).
sem Grímur nefnir „norrænt stórlæti“ annars vegar og kristið „full-
ræði yfir sjálfum sér“ hins vegar, sé Ríkarður þriðji, eitt versta ill-
mennið í leikritum Shakespeares, og þá mikið sagt: „Þannig líkist hetj-
an norræna Ríkarði þriðja sjálfum sér einum, og sama fullræði persónu-
legrar reynslu sem annars þekkist aðeins í heimsmynd kristninnar á
líka við hina norrænu sagnaflokka.“8
II
En hvað sem líður réttmæti kenninga fræðimannsins Gríms Thomsen
og gildi þeirra, þá er meira um vert að skáldið Grímur hefur fylgt
þeim eftir á sinn hátt og oft með mikilli prýði í kveðskap sínum. Ása-
trúin sjálf, sem fann litla náð fyrir augum „hins mikla þýska hugs-
uðar“, fær glæsileg skil í kvæðinu „Ásareiðin“ þar sem hann í samræmi
við kenningar Oehlenschlägers hefur skipt út grískum goðum fyrir
norræn og skapað eins konar norrænt Panþeon, þótt hann láti hina nor-
rænu æsi í lokin flýja fyrir Hvíta Kristi inn í ríki vetrarins og
klykki út með hendingum sem minna á lokalínur Schillers í kvæði
hans um Grikkja goð:9
Aldrei deyr, þótt alt um þrotni,
endurminning þess sem var.
En hin norrænu gildi, sem hann heldur á loft í ritgerðinni og við
getum kallað rómantísk og sum jafnvel kristin líka, birtast einnig í
kveðskap hans í sögulegum dæmum sem hann sækir einkum í forn-
aldarsögur Norðurlanda, riddarasögur, Íslendingasögur eða einfald-
lega í almenna sögu lands síns í samræmi við það markmið sem hann
lýsir í inngönguljóðinu:10
Víða eru vörður reistar
á vegum sögu þessa lands,
úr fornöldinni fljúga neistar
framtaksins og hraustleikans.