Són - 01.01.2004, Blaðsíða 109
ÞÝÐINGAR GRÍMS THOMSEN ÚR GRÍSKU 109
IV
Þessi einstöku kvæði mynda, eins og áður sagði, ljóðaúrval — anþologíu
— sitt lítið af hverju en ærið fjölbreytt og fjölskrúðugt, og þótt vissu-
lega megi finna hnökra og annmarka og jafnvel skringilegheit á
þýðingunum hér og hvar þá verður að segjast að sé á heildina litið
megi í velflestum kvæðunum finna þann skáldneista sem skilur á milli
feigs og ófeigs í þessum efnum og nær að lifna og glæðast á ný í huga
lesendanna.
En þá er enn ótalið það sem verður að teljast mesta stórvirki Gríms
á þessu sviði en það er þýðing á sex af hinum miklu „Sigurdrápum“
Pindars hins þebverska sem eru vissulega ekki á margra meðfæri,
annarra en Gríms. Því að Pindar þessi er ekki sá árennilegasti og
hefur verið nefndur örninn í hópi grískra skálda þar sem hann er stór-
brotinn og mikilfenglegur í list sinni, svífur á arnarvængjum og dreg-
ur arnsúg á flugnum, eða með öðrum orðum: kemur víða við með
óvæntum hugartengslum, með vísunum í goðsögur jafnt sem myn-
dum úr náttúrunni og það undir síbreytilegri og flókinni hrynjandi,
uns lent er tígulega í meitluðum ályktarorðum. „Sigurdrápurnar“,
sem ortar voru til sigurvegara á kappleikjum — ólympískum,
pyþískum, isþmískum sem nemeískum — og alla jafna fluttar af kór
með söng og dansi við komu sigurvegarans til heimaborgar sinnar
kunna að orka losaralegar en hafa, þegar betur er að gáð, mjög fasta
byggingu, allt frá því að hetjan er kynnt og í framhaldi af því séð til
þess rækilega að ættborg og ættbogi fái sinn skerf af heiðrinum og
sviðið síðan gjarnan víkkað með því að leita til goðsagna, tengdra eða
á einhvern hátt hliðstæðra við ætt sigurvegarans, sem verða tilefni
heimspekilegra hugleiðinga þar sem sigursældin er rakin til velþókn-
unar guðanna:27
Guða komið alt er undir hylli,
auður, frægð og snild til munns og handa ...
og klykkt út með siðferðilegum lærdómi. Á eftir öllu þessu finnur
skáldið sig stundum knúið til að minna á sjálft sig og eigið gildi í þágu
þess að halda uppi orðstír afreksmanna og í leiðinni til að vara menn
27 Grímur Thomsen (1934 II:139).