Són - 01.01.2004, Blaðsíða 66

GUNNAR SKARPHÉÐINSSON66
3 veitk-at: ‘ég veit ekki’. Minnir mjög á hið alkunna ‘margt fer öðruvísi en
ætlað er’. 4 villa er dælst of heimskan mann: ‘auðveldast er að blekkja heimskan
mann’. Finnur Jónsson102 bendir á hliðstæðan málshátt vandséð er heimskum að
sjá við brögðum. dæll: ‘auðveldur’. Bein orðaröð væri: dælst er (að) villa heimskan
mann. 5 fláráðum má síst of trúa: ‘hinum svikula (manni) skyldi maður síst af öllu
treysta’. Í handritinu stendur má síst en Jón Sigurðsson breytti því í má trautt og
lagfærði þannig stuðlasetninguna. 6 til sín skyldi hinu betra snúa: ‘velja ber hinn
besta kost’, undanskilið virðist vera að fara skuli ætíð þá leið sem best er
hverju sinni, hvernig sem málinu er annars farið. 8 helsti mjög er að flestu kveðið:
Finnur Jónsson103 þýðir þessa braglínu svo: ‘temlig stærke skæbnebe-
stemmelser er der i alt’. Möbius104 og Guðbrandur Vigfússon105 skilja vísu-
orðið þannig að það merki ‘fullmikið er rætt um flest’ og þá á neikvæðan hátt
og ýktan. kveða að: sennilega er merkingin sú sem Finnur hallast að: ‘mikið
kveður að e-u’ eða ‘e-ð er afdrifaríkt eða hefur miklar afleiðingar’.
Komið er að kvæðislokum. 3 Yggj-
ar bjór hver eiga myni, þ.e. ‘hver hafi
sett þennan skáldskap saman’.
Yggur er gamalt Óðinsheiti, mynd-
að af uggur. Yggjar bjór er því
‘skáldamjöðurinn’ eða ‘kvæði’. Í
handritinu stendur „bjórs“ og
hafa menn yfirleitt breytt því í þf.
5 eyvit mun sjá atfrétt stoða en ‘sú
eftirgrennslan mun engan árang-
ur bera’. 6 allmjög erum vér lynd til
hroða: ‘mér er býsna tamt að vera hroðyrtur’. 7 þeygi var sjá aflausn ill: ‘þetta
var ekki illa af hendi leyst’. Skáldið á hér líklega við kvæðið í heild. Að
öðrum kosti er hann að svara því hver ort hafi kvæðið. 8 eiga skal nú hver er
vill: getur átt við að menn megi læra kvæðið og njóta þess eða eins og Finnur
Jónsson106 og fleiri segja: ‘nu kan hver, der vil, eje det (erklære sig for
digteren)’. 1–2 Fyrstu tvær braglínurnar ættu þá að lúta að því efni, þ.e. hver
hafi ort kvæðið. orða er leitað mér í munn / mælgin verður oss heyrinkunn: ‘ég heyri
hvað fólkið er að tala um, það leitar eftir svari hjá mér’ eða eitthvað í þeim
29
Orða er leitað mér í munn.
Mælgin verður oss heyrinkunn.
Yggjar bjór hver eiga myni,
ósýnt þykir lýða kyni:
Eyvit mun sjá atfrétt stoða,
allmjög erum vér lynd til hroða.
Þeygi var sjá aflausn ill,
eiga skal nú hver er vill.
102 Finnur Jónsson (1914:94).
103 Den norsk-islandske skjaldedigtning B II (1915:145).
104 Möbius (1873:41).
105 Corpus poeticum boreale II (1883:368, neðanmáls).
106 Den norsk-islandske skjaldedigtning B II (1915:145).