Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2013, Page 70

69
Birna arnbjörnsdóttir og hafdís ingvarsdóttir
„Það er gífurleg áskorun
að þurfa að vera jafnvígur á
að skrifa fræðigreinar á tveimur
tungumálum“1
1. Inngangur
Stöðugt eykst þrýstingur á íslenska fræðimenn að gefa út verk sín á ensku
í virtum erlendum tímaritum. Þessi þrýstingur kemur skýrt fram í reglum
um framgang og mati á fræðastarfi annars vegar og kröfum samkeppnis-
sjóða hins vegar. Markmiðið með aukinni birtingu í slíkum ritum er að
styrkja stöðu og rannsóknarímynd íslensku háskólanna. Svipaða þróun má
finna í háskólum annars staðar utan hins engilsaxneska heims. Þá hefur
framboð námsleiða og námskeiða sem kennd eru á ensku aukist að sama
skapi í samræmi við alþjóðlega samninga um nemenda- og kennaraskipti.
Í kjölfarið hafa bæði háskólar og samfélögin í heild endurspeglað þetta við-
horf í málstefnum sem byggjast á „samhliða málnotkun“ á ensku og þjóð-
tungunni (e. Parallel Language Use) sem talin er forsenda þess að háskólar á
Norðurlöndum séu virkir þátttakendur í alþjóðlegri vísindaumræðu.
Í flestum tilfellum, a.m.k. á Norðurlöndum, hafa þessar áherslubreyt-
ingar átt sér stað án mikillar umræðu þar sem Norðurlandabúar eru „góðir
í ensku“ („Nordboerne, som internationalt set har gode engelskkund-
skaber“) eins og segir í norrænni málstefnu.2 Lítil sem engin umræða hefur
farið fram um afleiðingar þessarar stefnu og þá hvort Norðurlandabúar
séu í raun og veru svo góðir í ensku að þeir geti tekist á við háskólanám og
fræðastörf á ensku án sérstaks undirbúnings annars en kennslunnar sem
boðið er upp á í almenna skólakerfinu.3
1 Þessi rannsókn var styrkt af Rannsóknasjóði Háskóla Íslands.
2 Deklaration om Nordisk Språkpolitik, Kaupmannahöfn: Nordiska ministerrådet,
2006, bls. 13.
3 Hafdís ingvarsdóttir og Birna Arnbjörnsdóttir, „Coping with English at Tertiary
Ritið 3/2013, bls. 69–86