Peningamál - 01.03.2006, Qupperneq 4

INNGANGUR
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
6
•
1
4
ásættanlegs tíma. Öllum slíkum ferlum ber að taka með miklum fyr-
irvara. Þeir gefa hins vegar ótvírætt til kynna að verðbólgumarkmiðinu
verður vart náð innan ásættanlegs tíma nema stýrivextir verði hækkaðir
verulega frá því sem nú er, e.t.v. um nokkrar prósentur. Hvort svo mikil
hækkun verður í reynd nauðsynleg ræðst af framvindu margra þátta.
Seðlabankinn mun hins vegar herða aðhald peningastefnunnar uns
hann sannfærist um að það sé orðið nægilegt til að beina verðbólgu
og verðbólguvæntingum að markmiði bankans. Þótt aðhaldssöm pen-
ingastefna kunni að leiða til tímabundins samdráttar í þjóðarbúskapn-
um, telur Seðlabankinn að of slök peningastefna við ríkjandi skilyrði
muni að lokum leiða til harkalegri aðlögunar en strangt aðhald nú.
Á sama tíma og nýjar upplýsingar sýna að ofþenslan í þjóðarbú-
skapnum sl. tvö ár hafi verið mun meiri en áður var talið hafa vaxandi
verðbólguvæntingar dregið broddinn úr aðhaldi peningastefnunnar. Í
ljósi þessa er óhjákvæmilegt að taka stærra skref að þessu sinni en ella.
Bankastjórnin hefur því ákveðið að hækka stýrivexti um 0,75 prósentur
í 11,50%. Hve mörg skref verður nauðsynlegt að taka til viðbótar mun
ráðast af framvindu efnahagsmála og áhrifum stýrivaxtahækkunar-
innar nú, bæði á gengi krónunnar og verðtryggða og óverðtryggða
vexti.
Eitt af því sem gæti stuðlað að hraðari miðlun stýrivaxtahækk-
unar að þessu sinni er að vextir fara nú hækkandi víða um lönd og
aðgangur fjármálastofnana að erlendu lánsfé er ekki jafn greiður og
áður var. Á meðal þess sem veldur því að áhættuálag bankanna hefur
hækkað á alþjóðamörkuðum að undanförnu er vaxandi ójafnvægi í
íslenskum þjóðarbúskap. Viðkvæmni innlendra fjármálastofnana fyrir
ójafnvægi í íslenskum þjóðarbúskap virðist ofmetin af mörgum, vegna
þess hve stór hluti starfsemi þeirra er erlendis. Vegna þessa ofmats
kann lækkun áhættuálags á skuldabréf þeirra að verða torsóttari en
ella ef ekki dregur úr ójafnvægi í þjóðarbúskapnum. Því er brýnt að
stuðla að betra jafnvægi sem fyrst, m.a. með ströngu aðhaldi í pen-
ingamálum.