Peningamál - 01.03.2006, Side 13

Peningamál - 01.03.2006, Side 13
ÞRÓUN OG HORFUR Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM P E N I N G A M Á L 2 0 0 6 • 1 13 III Fjármálaleg skilyrði Óróleika hefur gætt á fjármálamörkuðum á undanförnum vikum í kjölfar útgáfu skýrslna erlendra mats- og greiningarfyrirtækja um íslensk fjármálafyrirtæki og efnahagsmál og nýrra upplýsinga um umfang viðskiptahallans á síðasta ári. Fitch Ratings breytti horfunum um lánshæfi ríkissjóðs úr stöðugum í neikvæðar en staðfesti óbreytt mat á horfum um lánshæfi bankanna. Standard & Poor’s staðfesti í mars óbreytt lánshæfismat á ríkissjóði og óbreyttar horfur. Frá síðustu útgáfu Peningamála hefur Seðlabankinn hækkað stýrivexti tvívegis, 2. desember sl. samhliða útgáfu Peningamála, og 26. janúar sl. á fyrsta formlega vaxtaákvörðunardegi ársins. Gengi krónunnar hefur lækkað töluvert það sem af er árinu og hafa verðbólguvæntingar aukist í kjölfarið. Það birtist í því að vextir verðtryggðra skuldabréfa hafa lækkað á nýjan leik og vextir óverðtryggðra skuldabréfa þokast upp síðan í febrúar. Þrátt fyrir lækkun vaxta verðtryggðra skuldabréfa hefur peningalegt aðhald heimila aukist þar sem lægstu vextirnir á húsnæðisveðlánum hafa hækkað. Skammtímavextir hækka í Bandaríkjunum og Evrópu Seðlabanki Bandaríkjanna hefur hækkað stýrivexti jöfnum skrefum síðan um mitt ár 2004 og eru þeir nú 4,75%. Vextir á langtíma ríkis- skuldabréfum í Bandaríkjunum hafa breyst lítið þrátt fyrir töluverða hækkun skammtímavaxta. Þetta hefur leitt til þess að vaxtabilið milli skammtíma- og langtímavaxta hefur minnkað jafnt og þétt og er nú nánast ekkert. Þetta gerðist síðast í ársbyrjun 2001 og er oft túlkað sem fyrirboði efnahagssamdráttar í Bandaríkjunum. Seðlabanki Banda- ríkjanna hefur þó slegið á þessar áhyggjur og bent á að þessa þróun megi skýra út frá lágum verðbólguvæntingum. Seðlabanki Evrópu hefur einnig hækkað vexti, síðast í mars, til að bregðast við vísbendingum um aukna verðbólgu og eru vextir bank- ans nú 2,5%. Í samræmi við væntingar hafa stýrivextir á Bretlandi hins vegar haldist óbreyttir síðan um mitt ár 2005, en þeir standa nú í 4,5%. Lækkun á gengi krónunnar gæti gert skilyrði til erlendrar lántöku hagstæðari en þyngt greiðslubyrði útistandandi lána Óróa hefur gætt á gjaldeyrismarkaði síðan í febrúar. Í kjölfarið hefur gengi krónunnar lækkað töluvert og gengissveiflur aukist. Fyrstu þrjár vikur marsmánaðar var gengi krónunnar u.þ.b. 12,5% lægra en þegar það var sem sterkast í nóvember. Skilyrði til lántöku í erlend- um gjaldmiðlum kunna því að vera orðin hagstæðari, sé gert ráð fyrir að gengið sé að mati lántakenda nær langtímajafnvægi nú en það hefur verið undanfarna mánuði. Hins vegar hafa væntingar um heildar aðlögunarþörf gengisins líklega einnig breyst, t.d. vegna þess að viðskiptahallinn í fyrra reyndist meiri en spáð var og gengissveiflur hafa aukist. Nýjasta könnun á viðhorfum greiningardeilda gæti bent til þess. Gengislækkun skilar sér strax í þyngri greiðslubyrði þeirra sem þegar hafa tekið erlend lán í íslenskum krónum. Heimildir: Reuters EcoWin, Seðlabanki Íslands. % Mynd III-1 Stýrivextir seðlabanka Daglegar tölur 1. janúar 1998 - 17. mars 2006 0 2 4 6 8 10 12 Evrusvæðið Bandaríkin Ísland 1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005 20061999 Mynd III-2 Ávöxtunarkrafa tíu ára ríkisskuldabréfa Daglegar tölur 1. janúar 1998 - 17. mars 2006 Bandaríkin Evrusvæði % Heimild: Reuters EcoWin. 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005 20061999
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104

x

Peningamál

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Peningamál
https://timarit.is/publication/1144

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.