Skírnir - 01.01.1979, Blaðsíða 114

112 SVEINN SKORRI HÖSKULDSSON SKÍRNIR
1918. Hann þýddi einnig indverskt spekirit, Bhcigavadgíla, er
hann nefndi Hávamál Indialands og kom út 1924.
Þess er enn að geta að 1913 hlaut indverska skáldið Rabindra-
nath Tagore bókmenntaverðlaun Nobels og varð hann þá um
skeið mikið tískuskáld á Norðurlöndum og í Vestui'-Evrópu.
Magnús Á. Árnason þýddi tvö Ijóðasöfn Tagores. Komu Ljóð-
fórnir út 1919 og Farfuglar 1922.
Síðast en ekki síst ber svo að nefna að 1921 kom út kínverskt
spekirit kennt við Lao-tse, Bókin um veginn, í íslenskri þýðingu
bræðranna Yngva Jóhannessonar og Jakobs Jóh. Smára.
Öll þessi útgáfustarfsemi ber vitni þeim mikla áhuga á heim-
speki og trúarlegum og lífsviskulegum bókmenntum Austurlanda
er þessi kynslóð dró sterkan dám af. Sá ungur rithöfundur, er á
þessum árum sýndi Austurlandaspeki hvað mestan áhuga, sem
og kemur fram í ýmsum ritum hans, t. a. m. Bréfi til Láru, var
Þórbergur Þórðarson, en í febrúar 1921 flutti hann í Reykjavík
„fyrirlestur um Yoga-lífspeki“ eins og segir í auglýsingu hans,12
og 1920 hafði komið út þýðing Þórbergs og Ingimars Jónssonar
á Yoga eftir Johannes E. Hohlenberg.
Eitt hið einkennilegasta í augum núthnamanns er það að ein-
att virðast það hafa verið sömu mennirnir er aðhylltust sósíal-
isma og jafnvel kommúnisma samtímis því að vera fangnir af
austurlenskri hughyggju og dulspeki.
Mönnum verður að spyrja hvers konar trúarlegt eða lífs-
skoðanalegt tómarúm Austurlandaspekin hafi fyllt hjá þessari
kynslóð. Var það e. t. v. svo á þessum árum að lútherskur rétt-
trúnaður væri loks endanlega að missa tök á hugum manna og í
stað „barnatrúar“ lútherskunnar kæmi þessi áhugi á trúarbrögð-
um og dulspeki Austurlanda? Eða var þetta einhvers konar leit
að fótfestu í rótlausum heimi við lok heimsstyrjaldarinnar fyrri?
í íslenskri bókmenntasögu er áranna við styrjaldarlokin eink-
um minnst fyrir þá sök að þá komu út fjögur verk er talin hafa
verið marka tímamót.
Stefán frá Hvítadal gaf út Söngva förumannsins 1918 og ári
síðar komu út Svartar fjaðrir eftir Davíð Stefánsson, Fornar ástir
eftir Sigurð Nordal og Barn náttúrunnar eftir Halldór Laxness.
í sögu íslenskrar ljóðlistar hafa menn skilgreint stöðu þeirra