Skírnir - 01.01.1979, Blaðsíða 129

SKÍRNIR
PERLAN OG BLÓMIÐ
127
ljóstrar í hefndarskyni upp því leyndarmáli að meðan Páll og
Hrefna voru trúlofuð varð önnur stúlka vanfær af völdum Páls
sem með peningum Hrefnu kostaði stúlkuna úr landi til að leyna
barneigninni. Pólitískir andstæðingar Páls hafa nú skorið upp
herör gegn honurn vegna eignarnámsins og kemur fjöldafundur
að heimili hans til að hrópa hann af. Páll biður Hrefnu að fyr-
irgefa brot sitt en hún kveðst hata hann og eys hann sáryrðum.
Mótmælendur taka að grýta húsið og Páll fer út á svalirnar til
að tala til fundarmanna. Þegar Hrefna rétt á eftir gengur út til
hans hljóðnar háreystin. Honum vex ásmegin og hann snýr æst-
um mótmælamönnum á sitt band og lýkur svo að þeir hylla hann
fyrir þjóðþrifaverk. Páll hafði skilið komu Hrefnu út á svalirnar
að hlið sinni sem merki um fyrirgefningu og stuðning á örlaga-
stund. Þegar þau koma aftur inn fer fram lokauppgjör þeirra
hjóna. Hrefna sýnir Páli fram á óheilindi hans, fals og lygi, sem
ekki verði fyrirgefin, og yfirgefur hann til þess að snúa ekki til
hans aftur. Páll hrynur saman en fagnaðarlæti fjöldans heyrast
að utan.
Sem sjá má af þessari efnisrakningu er leikfléttan samantvinn-
uð úr pólitískri baráttu stjórnmálamanns er þar berst fyrir því
sem hann telur varða heill almennings en er falskur og undir-
förull í einkalífi sínu og umvefur konu sína lygi undir yfirborði
ástúðar og aðdáunar. Niðurstaða leikritsins er sú að slík óheil-
indi verði ekki fyrirgefin og hefnd Hrefnu felst í því að láta
Pál trúa á það meðan hann flytur ræðuna að hún hafi slegið
striki yfir svik hans, láta hann hreykja sér á fúnum grundvelli og
fella hann síðan.
Hrefna er samtímaleikrit, sprottið beint úr reykvískum samfé-
lagsveruleik höfundar á ritunartíma þess. Páll er forsætisráð-
herra og talar um ákvarðanir sem hann hafi tekið án samráðs
við hina ráðherrana. í því sambandi má minna á að fyrsta
þriggja ráðherra stjórn á íslandi var mynduð 1917. Þá bendir
umræðan um eignarnám einkafyrirtækis vegna hagsmuna al-
mennings til sósíalískra viðhorfa höfundarins er þá voru ný á
íslandi. Hinn siðlegi boðskapur verksins er sá að óheilindi og
lygi verði ekki fyrirgefin og konu beri ekki að taka á sig brot
manns síns.