Sagnir - 01.06.1998, Side 54

SAGNIR ‘ 9853
Íslenskt fullveldi í 80 ár
barnið okkar er á skóla skyldu aldri, en getur ekki sótt
nám sökum fjarvistar. Jeg sótti um íbúð í Skúla-
götuhúsunum, en var synjað, svo jeg treysti því herra
borgarstjóri, að þjer sjáið yður fært að verða við þess-
ari beiðni minni nú. Mjer þætti það fremur hart, ef jeg
með mitt fólk þyrfti að hrökklast frá Reykjavík sökum
húsnæðisleysis, eftir að hafa verið starfandi og búsett-
ur hjer í meira en 20 ár, og tel jeg það miður heillavæn-
legt fyrir þetta bæjarfélag, ef við
Heimdellingar þurf-
um margir
að hverfa
hjeðan úr
þessum bæ,
s ö k u m
húsnæðissko-
rts, því það er
nú svo að það
er eins og að
K o m m u n u m
gangi jafnvel
betur að þróast
hjer en okkur, af
hverju sem það
nú er, þá virðast
þeir hafa húsa-
skjól. Já ekki
síður en aðrir ef
ekki jafnvel
frekar.39
Svipaðar raunir rekur svo kona
nokkur í bréfi, dagsett þann 26. mars
1949, til Ólafs Thors, alþingismanns:
Háttvirti Alþingismaður Ólafur Thors [...]. En svo er
mál með vexti að ég hef ár eftir ár verið að reina að fá
íbúð en aldrei tekist, þar á meðal í Höfðaborg, ég hef
talað við flesta þá menn sem hafa með það að gera en
það hefur ekki gengið neitt ennþá. Hefur mér oft
fundist sárt að sjá Kommunista flytja inn í íbúð í
Höfðaborg þegar ég hef gert alt sem ég hef geta til þess
að fá fólk til að kjósa sjálfstæðisflokkinn og hefur það
gengið vel [...]. Munduð þér nú vilja gjöra svo vel, og
hringja til Borgarstjórans og reina að tala við hann sem
þér getið því það stendur íbúð laus núna í Höfðaborg
og er búinn að vera laus í 2-3 vikur, ég ber svo mikið
traust til yðar að ég vona að þér gerið sem þér getið.40
Bænabréfin eru að mörgu
leyti keimlík bæði að efni og uppbyggingu. Þau
endurspegla þá pólitísku fyrirgreiðslu sem
þreifst á flestum stigum samfélagsins, enda
var áhrifamáttur stjórnmálanna mikill í lífi
einstaklingsins lengi framan af.41
Húsnæðishrakningar undangenginna ára
voru í raun eini sameiginlegi reynsluheimur
Höfðaborgarbúa.42 Fulltrúar verkalýðsstéttar voru í
talsverðum meirihluta á árunum 1943-1953, en eftir þann tíma
hætta manntöl að greina frá atvinnu og félagsstöðu bæjarbúa.
Handverks- og iðnaðarmenn sem og bílstjórar fylgdu fast á
eftir, en sem sérstök stétt má flokka þá mitt á milli
verkalýðsstéttar og borgarastéttar. Þannig endurspeglar
Höfðaborgarsamfélagið reynsluheim ólíkra einstaklinga, jafnt
í menningar- og efnahagslegum skilningi.
Höfðaborg afmarkaðist eins og fyrr segir af Borgartúni,
Samtúni og Nóatúni. Borgartún dregur að öllum líkindum
nafn sitt af Höfða-
borgarbyggðinni sálugu
og hefur löngum verið
iðnaðar- og verslunar-
hverfi; bjuggu þar í
árslok 1985 aðeins um 13
íbúar.43
Í Samtúni og
Nóatúni var aftur á móti
talsverð íbúabyggð, þó
svo að verslun og iðnaður
hafi verið þar fyrir
hendi.44 Þar var
húsakostur talinn
vera nokkuð góður og
benda heimildir til þess
að íbúar í þessum
tveimur götum hafi haft
Höfðaborgin
Félagsleg staða höfðaborgarbúa
0
20
40
60
80
1943 1945 1947 1949 1951 1953
Iðnaðar/handverk/bílstj
Sjómenn
Versl/skrifstofum.
Menntamenn/-konur
Ekkjur/ekklar
Verkamenn/-konur
Nemar
„það er nú svo að það er
eins og að Kommunum
gangi jafnvel betur að þróast
hjer en okkur“
Speglinum þótti ekki mikið til
um úthlutun Bjarna borgar-
stjóra - aðeins fimmtungur
umsækjenda fékk íbúð.
Heimild: Manntöl, 1943, 1945,
1947, 1949, 1951, 1953.