Sagnir - 01.06.1998, Blaðsíða 72

Bandaríski sagnfræðingurinn Jesse Byock er flestum
söguáhugamönnum kunnur. Pétur Hrafn Árnason,
Jón Ingvar Kjaran og Magnús Magnússon ræddu við
Byock um sagnfræði - nám og fræðimennsku - akadem-
íuna, íslenskt sveitalíf og tilveruna sjálfa. Raunar er þetta
afskaplega þægilegur og viðkunnanlegur maður, sem er
laus við allt sem gæti kallast „akademískur hroki.“ Hann
heilsar okkur kumpánalega á ágætri íslensku: „Sælir
strákar, ég heiti Jesse.“
Dr. Jesse Lewis Byock er prófessor í germönskum fræðum
við Kaliforníuháskóla. Hann lauk B.A.-prófi í sagnfræði,
mannfræði og frönsku frá Vermont háskóla árið 1967. Hóf
þá nám í lögfræði við Georgetown háskóla en var þá strax
kominn með brennandi áhuga fyrir öðrum viðfangsefnum,
sérstaklega sagnfræði. Næstu ár stundaði Byock nám við
Sorbonne, Háskólann í Lundi, Háskóla Íslands,
UCLA og Harvard í miðaldasögu, bók-
menntum, mannfræði, íslensku og forn-
leifafræði.
Hann varði að lokum doktorsritgerð
árið 1978 við Harvard háskóla, viðfangsefni
hennar var íslenskt miðaldasamfélag. Fjórum
árum síðar kom út bókin Feud in the Icelandic
Saga, sem hafði að geyma nýstárlegar hugmyndir um notkun
Íslendingasagna sem félagslegra heimilda um íslenska
þjóðveldið. Árið 1988 birtist svo bókin Medieval Iceland:
Society, Sagas, Power. Vafalaust er þetta víðlesnasta bókin
um íslenska þjóðveldið á enskri tungu. Hún hefur verið prent-
uð átta sinnum, selst í meira en 16.000 eintökum og verið
þýdd á dönsku og japönsku. Samt sem áður er Byock
umdeildur í sinni fræðigrein. Hann beitir mannfræðilegum
aðferðum í nálgun sinni á Íslendingasögum og notar þær til
þess að varpa ljósi á þjóðveldið, þegar aðrar heimildir þegja.
Hvað réði því að þú fórst að læra sagnfræði? Var
það gamall áhugi á kóngum og stríðum eða ein-
hverju ákveðnu tímabili?
Ég hef alltaf haft mikinn áhuga á sögu. Ég varð fyrir sterkum
áhrifum frá föður mínum og tileinkaði foreldrum mínum bók-
ina Medieval Iceland. Mér eru minnisstæðir bíltúrar okkar
feðga er við heimsóttum ömmu og afa. Alla leiðina töluðum
við um liðna tíma. Ég var því alinn upp við að hugsa um sögu
en það voru ekki gamlar hetjur, konungar eða orrustur sem
vöktu áhuga minn. Mér fannst framþróun og samfélagskerfi
fortíðarinnar merkilegri en atburðirnir sem slíkir.
Ég hugði hins vegar á háskólanám í lögfræði. Þetta er
í raun svolítið flókið mál en langtímamarkmiðið var að verða
sérfræðingur í þjóðarétti sem jafnframt
var óskhyggja föður míns. Ég þreifst
hins vegar ekki nógu vel í lög-
fræðinni og fann að þetta var ekki
það sem ég vildi gera. Ég held að
möguleikar séu fleiri á því sviði nú
heldur en þá. Á þeim tíma snerist
þjóðréttarfræði um að skoða samninga á
milli fyrirtækja - þar með komst ég að því hversu leiðinlegt
þetta var! Ég hafði auk þess ekki áhuga á að starfa við utan-
ríkisþjónustuna.
Á B.A.-stigi lærði ég m.a. frönsku, mannfræði og sögu
Evrópu, en ég hafði sérstaklega mikinn áhuga á Frakklandi.
Að loknu B.A.-prófi hóf ég nám í lögfræði við Georgetown
háskólann og einnig í Frakklandi. Mér hefur alltaf þótt mjög
gaman að vera í Frakklandi, talaði frönsku nokkuð vel, en
eftir að ég gaf lögfræðina endanlega upp á bátinn varð ég sem
Sagnir 19 (1998)
SAGNIR ‘ 9871
„Samvinna er lykila-
tri›i í sagnfræ›i“
Viðtal við Jesse Byock
Þá fór ég að lesa sögu
Íslands og fannst það mjög
spennandi. Aðdragandinn var
sá að ég rakst á Njálu í bókabúð
í Frakklandi fyrir algjöra
tilviljun!