Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1988, Síða 107

Þórir Kr. Þórðarson
SPURNINGAR UM HEFÐ OG
FRELSI
í þessari ritgerð varpa ég fram nokkrum spumingum:
1. í hverju er samhengi hefðar í íslenskri kirkjusögu fólgið? Hvemig
getur kirkjusagan hjálpað okkur að skilja „tímanna tákn“ í okkar
samtíð?
2. Hvert er gildismat ungs fólks á íslandi á Kðandi stund?
3. Hvemig getur kirkjan og þjóðfélagið best þjónað þörfum ungs
fólks?
4. Hvert er samband trúar og frelsis?
5. Hvemig er frelsið tjáð í guðsþjónustunni?
6. Hvemig er það tjáð í rýninni hugsun?
7. Hvemig leiðir frjáls rýni í biblíutúlkun fram merkingu?
8. Hvemig er frelsi tengt ábyrgð?
Ekki er unnt að svara þessum spumingum innan ramma
ritgerðarinnar, heldur er reynt að varpa ljósi á þær frá ýmsum hliðum.
Ræðum nú þessar spumingar.
I
Kristnitaka og endurvakning
Fyrir tæpum þúsund ámm var sungin messa á barmi Almannagjár.
Þingheimur var klofinn, en þjóðin sameinaðist um einn sið. Eining
þjóðarinnar hefur verið órofin síðan.
Með þessari messu fluttist nýr veruleiki inn í vitund hinnar ungu
íslensku þjóðar. íslendingar tengdust kristinni siðfágun, og gmndvöllur
var lagður að siðferðisstyrk íslensku þjóðarinnar.
Rætur þessa nýja vemleika em auðsæjar í elstu ritum íslenskum,
útleggingum helgra texta (hómilíum), sem innihalda brot úr
rimingunum. Em hinar elstu frá 12. öld. Þá ber að minna á Stjóm, hinar
merku þýðingar fyrstu hluta ritningarinnar ásamt textum er skýrðu rás
heimsins.
Alþingi hefur í hyggju að minnast þúsund ára afmælis
kristnitökunnar um næstu aldamót. Kristnitakan var forsenda þess að
íslendingar gerðust bókmenntaþjóð, og er því vel sæmandi að það sé á
sviði orðsins sem hennar verður minnst af Alþingi, aðþúsund ára afmælis
kristnitökunnar verði minnst með því að hefja nýtt, fræðilegt
„ritningaverk“, þýðingar helgra ritninga og skýringar við alþýðu hæfi.
105