Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1988, Blaðsíða 103

Nýjatestamentisfæði áfangar og viðfangsefni
endurspegla að hans mati fyrst og fremst trú frumkirkjunnar. Þó ritaði
hann bók um Jesúm og dró upp einhliða mynd af honum sem gyðinglegum
lærimeistara og gekk þar út frá forsendum Tiibinger-skólans og
trúarbragðasögulega skólans, sem áður var getið, að aðgreina skýrt hinn
sögulega Jesúm og Drottin kirkjunnar sem túlkun fmmsafhaðarins. Að
hans mati var hinn sögulegi Jesús formáli að trú frumkirkjunnar, en ekki
beint innihald trúarinnar. Það fannst mörgum fræðimönnum
ófullnægjandi svar með tilliti til heimildanna. Þýzki guðfræðingurinn M.
Káhler (d. 1912) hafði í riti sínu Der sogenannte historische Jesus und der
geschichtliche biblische Christus (enduiprentað 1953) vakið athygli á því,
að það er aðeins í gegnum vitnisburð trúar kirkjunnar sem við nálgumst
Jesúm Krist, sem í vitund kirkjunnar frá upphafi var verk Guðs í sögunni,
söguleg persóna.
Lærisveinar Bultmanns tóku upp þessa spumingu mn samband Jesú
og trúar frumkirkjunnar. Fyrstur varð Emst Kásemann, prófessor í
Tiibingen, sem í mikilvægri grein, Das Problem des historischen Jesus,
sem birtist í tímaritinu Zeitschrift fiir Theologie und Kirche, 51 (1954),
spurði, hvers vegna kirkja, sem hefði ekki átt að hafa áhuga á sögu Jesú,
hefði skrifað guðspjöll. Hann svaraði, að hún hefði verið sarmfærð um, að
Kristur, Drottinn kirkjunnnar, væri hinn sögulegi Jesús. Hann benti
ennfremur á, að trú manna á Jesúm Krist krefðist sannfæringar um, að
hinn upprisni Drottinn væri hinn sami og hinn jarðneski Jesús, enda þótt
guðspjöllin væm rituð í ljósi upprisutrúarinnar. Prófessor Emst Fuchs í
Marburg lagði áherzlu á hegðun Jesú, sem sýndi, að hann hefði skilið sig
sem fulltrúa Guðs meðal manna í lok tímanna. Prófessor Giinther
Bomhamm í Heidelberg vakti athygli á óviðjafnanlegu áhrifavaldi, sem
birtist í orðum og athöfnum Jesú og taldi það eiga uppmna sinn í
jarðnesku lífi hans, þar sem trúin byggist á því, en skapi það ekki. Kall
Jesú til ákvörðunar hafi að skilningi Jesú falið í sér fund Guðs og manns.
Hans Conzelmann, um skeið prófessor í Nýja testamentisfræðum í
Ziirich, bendir á, að Jesús hafi hagað sér að hætti Messíasar, enda þótt
hann segðist ekki opinberlega vera hann. Það hafa verið færð rök að því af
fjölmörgum fræðimönnum, að Jesús hafí skilið sig sem uppfyllingu
fyrirheita um Messías, þó ekki hinn pólitíska, heldur þann, sem lifir og
deyr fyrir syndir lýðs síns og Guð upphefur. Þetta er miðlægt í boðun
fmmkirkjuxmar. Og afstaða Jesú til tollheimmmanna og syndara er sú
sama og birtist í náðarboðskap hins upprisna Drottins samkvæmt bréfum
Páls. Conzelmann var einnig meðal brautryðjanda í þeirri grein
nýjatestamentisfræða, sem kallast Redaktionsgeschichte, eða útgáfusaga,
og felst hún í því að greina sérkenni höfunda guðspjallanna bæði með innri
greiningu ritanna og samanburði hinna yngri við Markúsarguðspjall.
Þessar rannsóknir, sem við höfum rakið, hafa skilað sér í fjölda
skýringarita og handbóka í nýjatestamentisfræðum. Hér verður staðar
numið.
101