Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1988, Síða 110

Þórir Kr. Þórðarson
Margt bendir til þess að hér á landi sé þessu öðru vísi farið.4 Ungt
fólk eygir bjarta framtíð, það bindur hug sinn við vinnuna,
framabrautina og tekjuvonina. Engu að síður á það vafalítið við hér að
mörgu leyti sem rannsóknir greina erlendis, að breyttu breytanda.5
Talið er erlendis að það unga fólk sem á sér rætur í kirkjulegu starfi
stundi trúarsamfélag sitt fremur af félagslegum þörfum en trúarlegum.
Þau finni þar möguleika á tjáningu á hugðarefnum sínum um sanna
mennsku. Þetta kemur heim og saman við það sem einn þekktasti
guðfræðingur samtímans, Hans Kúng, hefur sagt, að meginefhið sem
kristindómurinn þurfi að flytja samtíðinni sé Humanum eða mennskan.6
Minnir það á hina ríku áherslu Grundtvigs á sanna mennsku. Jákvætt gildi
menningarinnar og sköpunarinnar í kristilegu tilliti er afstaða sem þarf
að endurvekja. Séra Friðrik Friðriksson var í verki öflugur málsvari
slíkra viðhorfa.
íslensk sveitakristni (meðan hún var og hét) var í senn sköpunartrú
og endurlausnartrú. Hún byggði á samruna hins mannlega og hins
guðlega. Allt var skoðað undan sama sjónarhomi, náttúran, líf skepnanna
í gripahúsum og fjárhúsi og líf mannfólksins. Og í bókum og
tímaritsgreinum Halldóru Bjamadóttur rann saman í eitt sauðkindin,
ullin, tóskapurinn, trúin, bænimar og lífið á sveitabænum. Allt var ein
órofa heild undir himni Guðs.
Þjóðfélagið tortryggt
Á Vesturlöndum gætir þess að imgt fólk tortryggi það þjóðfélag sem
feður þess hafa komið á fót. Það telur mengunina, atvinnuleysið og
tilgangsleysi framtíðarinnar vera „innbyggð einkenni“ í ríkjandi
þjóðfélagskerfi, — eins konar óhjákvæmilegan kvilla er fylgi því
tæknivædda þjóðfélagi sem miðar fyrst og fremst að ábatavon í
viðskiptum og framleiðslu. Sumir hópar ungs fólks á meginlandinu
flykkjast því um stjómmálaflokka sem leggja áherslu á bræðralag,
mennsku, heiðarleika og virðingu fyrir einstaklingnum, og em það oft
„grænir“ vinstrisinnaðir stjómmálaflokkar sem það gengur til fylgis við.
4 Sjá könnun sem gerð var á vegum forsætisráðuneytis og framkvæmdanefndar þess:
Þorbjöm Broddason, Emil Thoroddsen, Ólafur Jónsson og Elías Héðinsson,
„Framtíðarsýn ungs fólks.“ í: ísland 2010: Gróandi þjóðlíf. Mannfjöldi, heilbrigði
byggð og umhverfi og framtíðarsýn æskufólks fram yfir aldamót. Rvik:
Framkvæmdanefnd um framtíðarkönnun á vegum forsætisráðuneytis, 1986, bls. 117-
256.
5 Kvíða gætir meðal nokkurs hluta þeirra sem ffamtíðarkönnunin tekur til: „Þegar á allt
er litið segjast þrír fjórðu hlutar ungmennanna vera bjarsýnir á framtíð íslands (Tafla
18). Eigi að síður bera svör þeirra um framtíðina vitni töluverðum kvíða (Tafla 27). Á
það skal minnst að í þessari könnun var sneitt hjá spumingum um alþjóðlegan vanda og
heimsmál.“ Sama st., bls. 255.
6 „Warten auf Johannes XXIV. Gesprach mit Professor Hans Kiing (Tiibingen).“
Lutherische Monatshefte, 26. Jahrgang, 3, Martz 1987, s. 116-121.
108